Cả làng ở Nghệ An làm thứ nước chấm hảo hạng từ con rươi-con đặc sản đắt tiền, mở hũ ra thơm lừng

Tận mắt xem quy trình muối loài đặc sản thành thứ nước chấm giá tiền triệu

Rươi là loài đặc sản nổi tiếng ở xã Châu Nhân, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Ngày xưa, người dân nơi đây chế biến rươi thành những món ăn dân dã. Với hương vị độc lạ, thơm ngon, bổ dưỡng, các món ăn được chế biến từ rươi đã trở thành một loại đặc sản mà người nào từng thưởng thức một lần sẽ không thể nào quên.

Loài đặc sản này khá đắt đỏ vì mỗi năm chỉ xuất hiện ít lần. Thời điểm này, người dân xã Châu Nhân bán rươi ngay tại ruộng với giá từ 400.000 đồng đến 450.000 đồng/kg, tùy theo loại. Nhà nào có ruộng đều vây lưới kín để chờ săn loài đặc sản này.

Có nhiều cách chế biến rươi tươi thành những món ăn thơm ngon, bổ dưỡng. Nhưng ít ai biết đến món mắm rươi. Đây là cách chế biến rươi tươi thành thứ nước chấm độc đáo, hương vị đặc trưng. Ai đã từng thử một lần sẽ không thể nào quên. Hương vị của mắm rươi đậm đà, cay cay, chua chua khi chạm tới đầu lưỡi làm thức dậy mọi giác quan.

Từ nhỏ chị Võ Thị Ngọc Lan (SN 1979, trú tại xã Châu Nhân, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An) đã được mẹ truyền lại cho các muối mắm rươi truyền thống. Những năm gần đây, chị Lan muối mắm rươi để bán cho khách xa gần.

Chị Lan cho biết, mắm rươi phải được muối từ rươi tươi sống. Để muối mắm rươi cần chuẩn bị các nguyên liệu gồm: nghệ tươi, hành tăm, muối trắng rang, bột vỏ quýt, thính nếp, ớt bột…

Hũ dùng để muối rươi cũng phải là hũ sành. Khi muối rươi cần phải vệ sinh kỹ, lau thật khô. Sau khi chuẩn bị xong các nguyên liệu, chị Lan bê hơn 10kg rươi còn tươi sống ra bắt đầu muối mắm rươi. Đây là một phần trong số rươi chị Lan mua của bà con ngay tại ruộng vào sáng cùng ngày. Những con rươi còn ngọ nguậy.

Toàn bộ rươi tươi sống được chị Lan cho vào hũ sành. Sau đó, bắt đầu cho các nguyên liệu đã chuẩn bị sẵn vào. Mỗi lần cho gia vị chị Lan dùng hai thanh gỗ đảo đều, để rươi và các nguyên liệu nhuyễn vào nhau.

Chị Lan chia sẻ: "Làm mắm rươi không khó nhưng cần tỉ mỉ, khéo léo trong từng công đoạn. Ngay từ khi mua rươi, cho đến chuẩn bị các nguyên liệu, gia vị. Rươi để làm mắm ngon nhất là rươi tháng 10, tháng 11. Rươi tươi phải được rửa thật sạch mới đem muối. Thính được rang đến khi chuyển màu vàng cánh gián, được xay nhỏ, rây thật mịn. Hành tăm, vỏ quýt, ớt bột là gia vị đặc trưng làm dậy mùi. Tất cả đều được xay nhuyễn và trộn với rươi. Muối được thêm theo tỷ lệ, của từng người tạo ra vị đậm đà cho mắm rươi.

Chị Lan cho biết thêm, điều đặc biệt khi muối mắm rươi là để nước lạnh rơi vào. Sau khi đã đánh nhuyễn cần phải bịt kín hũ sành, chọn thời điểm nắng đẹp để mang mắm rươi ra phơi mới tạo được mùi thơm như ý. Cũng phải thường xuyên kiểm tra, đảo đều để mắm rươi chín đều, thơm ngon.

Sau 1 tháng, khi mắm rươi chín, sẽ chuyển sang màu đỏ vàng. Mắm rươi vàng óng, sóng sánh như mật ong và có mùi thơm dịu của con rươi. Khi vừa mở ra, hũ mắm rươi tỏa hương thơm ngào ngạt.

Mắm rươi giá tiền triệu, có tiền cũng khó mua để thưởng thức

Mắm rươi khi đạt độ chín hoàn hảo, chị Lan sẽ đóng vào từng chai có dung tích 500ml. Hiện tại chị Lan đang bán mắm rươi với giá 1.000.000 đồng/lít. Mỗi năm gia đình chị Lan muối khoảng 80 đến 100kg rươi tươi để làm mắm. Số lượng khá hạn chế vì nguồn rươi tươi cũng khan hiếm.

Mắm rươi được nhiều người mua tìm mua để thưởng thức và làm quà trong dịp Tết nguyên đán. Chưa đến Tết nguyên đán, gia đình chị Lan đã "cháy hàng". Nhiều khách quen nếu không nhanh tay "chốt đơn" cũng không mua được mắm rươi để thưởng thức.

"Ngày trước tôi chỉ muối mắm rươi để gia đình ăn. Bạn bè đến ăn Tết chấm thử thấy ngon quá nên đặt hàng. Từ đó tôi bắt đầu muối mắm rươi để bán. Ngoài mắm rươi tôi còn bán rươi tươi cấp đông, chả rươi, mắm cáy…", chị Lan chia sẻ thêm.

Bà Lê Thị Thảo (81 tuổi, trú tại xã Châu Nhân, huyện Hưng Nguyên) chia sẻ, ngày xưa người dân vớt rươi về để ăn. Những lúc vớt được nhiều rươi, ăn không hết, người dân mới nghĩ ra cách muối mắm để được lâu hơn. Mắm rươi thơm, ngọt dịu, chấm một lần là nhớ mãi.