Cách giê sạch gạo ngày xưa

Sau khi giê, gạo được sàng lọc kỹ để làm sạch. (Ảnh: T.L)

Má tôi là một trong số những người muốn có gạo sạch, giúp bữa cơm nhà ngon hơn. Ngon vì khi ăn không cắn đau răng khi chạm phải những hạt sạn lẫn trong gạo sau quá trình xay xát ở những chiếc máy thế hệ cũ.

Gạo mua về, trước hết má tôi đem giê. Xúc từ trong bao bố tời ra một số gạo vào chừng nửa cái thúng giê, má tôi đứng trên cái ghế thấp. Thúng giê kề một bên vai, tay phải má tôi cầm chặt vành trên thúng, cạnh lòng bàn tay trái kề nhẹ bên dưới vành thúng, năm ngón tay xòe rộng ra.

Má biểu tôi kẹp chiếc chiếu gập đôi lại giữa hai chân, bên dưới háng. Hai tay cầm chặt hai đầu mép chiếu, gập vô gập ra thiệt mạnh. Lúc bấy giờ má mới nghiêng nhẹ thành thúng cho gạo từ từ rơi xuống thành dòng. Gió từ hai mép chiếu thổi mạnh vào “thác” gạo khiến những bụi bặm, cám bay tản ra xa, còn những hột tấm thì rơi bên mép gạo vun thành đống trên chiếc đệm trải rộng. Cứ vậy mà má con tôi hoàn thành xong hết bao chỉ xanh đựng gạo cho nhà tôi.

Công việc giê làm sạch gạo vẫn chưa hết. Má tôi ngồi bên chiếc đệm hốt phần rìa đống gạo cho vào thúng giê. Sau đó mới hốt phần gạo cho vào thúng giê khác. Công việc lắt nhắt được má tôi làm cẩn trọng như một việc làm quan trọng. Đặc biệt hai bàn tay má tôi hoàn thành công việc một cách thuần thục, hai bàn tay dẻo như nghệ sĩ múa.

Dù chỉ giúp má trong công việc quạt giê làm sạch gạo nhưng đó luôn là kỷ niệm nhớ đời của tôi. Tới bây giờ, khi cầm chén cơm ăn, tôi luôn nhớ về miền quê thơ ấu, về những buổi giúp má tôi trong công việc làm sạch gạo để bữa cơm gia đình tôi lúc nào cũng ngon và đầm ấm.