Cần khôn ngoan và làm khéo

Việc tăng lương cho công chức được thống nhất sẽ bắt đầu từ 1.7.2013. Ảnh minh họa

Tháng 10.2012 đã có tranh luận sôi nổi về tăng lương tối thiểu cho công chức. Theo lộ trình dự kiến, việc tăng lương đã phải diễn ra từ 1.5.2013 nhưng do khó khăn nên Chính phủ đã xin dãn lộ trình và giảm mức tăng dự kiến từ 150.000 đồng xuống 100.000 đồng.

Và cuối cùng, việc tăng lương cho công chức được thống nhất sẽ bắt đầu từ 1.7.2013 với mức lương tối thiểu từ 1,05 triệu lên 1,15 triệu đồng/tháng. Để thực hiện việc tăng lương tối thiểu này cho cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang, ngân sách 2013 phải chi thêm 21.700 tỷ đồng.

Lưu ý rằng, đây là mức tăng lương cho những người ăn lương từ ngân sách, không phải cho tất cả mọi người lao động! Các doanh nghiệp đang khó khăn chắc không thể tăng lương theo, thậm chí nhiều doanh nghiệp phải giảm lương. Như thế chi thêm về lương trong toàn xã hội có lẽ chỉ là khoản tăng này. Và mỗi tháng ngân sách nhà nước phải chi thêm 3.617 tỷ đồng - một con số không lớn trong chi tiêu ngân sách.

Vừa qua, Quốc hội đã thông qua dự toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2013, trong đó tổng thu cân đối NSNN là 816.000 tỷ đồng, tổng chi cân đối NSNN là 978.000 tỷ đồng, bội chi NSNN là 162.000 tỷ đồng. Nói cách khác, khoản 21.700 tỷ đồng nói trên là một phần của dự chi NSNN và chiếm 2,2% của tổng chi NSNN năm 2013.

Như thế việc tăng lương tối thiểu này đã được dự kiến từ lâu, không lớn và không thể là lý do để tạo ra một mặt bằng giá mới.

Tất nhiên tác động tâm lý có thể sẽ không nhỏ lúc ban đầu. Việc tát nước theo mưa của những người kinh doanh sẽ có thể đẩy giá lên vào đầu tháng 7 nhưng không thể kéo dài nếu nhìn vào mức “tăng cầu” không lớn này.

Tuy vậy, người ta đang bàn tán về việc điện, nước, dịch vụ y tế cũng sẽ tăng! Nếu đúng vậy thì rất cần lưu ý. Nếu Nhà nước cho phép tăng giá các mặt hàng này cùng lúc với tăng lương tối thiểu từ 1.7 thì là một điều hết sức sai lầm, như đổ thêm dầu vào đám lửa “tâm lý tăng giá” do tăng lương tối thiểu!

Việc điều chỉnh giá có thể là cần thiết, nhưng nhất quyết không phải vào tháng 7.2013. Chỉ có những nhà hoạch định chính sách rất không khôn ngoan mới làm vậy.

Cũng có người nghĩ do lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) chỉ tăng 0,05% trong tháng 6.2013 so với tháng trước, tăng 2,4% kể từ đầu năm và tăng 6,73% so với cùng kỳ năm trước, mà chỉ tiêu CPI do Quốc hội đề ra là dưới 8% (mục tiêu do Chính phủ đề ra là 6 - 6,5%) cho nên vẫn còn “dư địa” 4% (vì 1,065/1,024=1,04) cho 6 tháng cuối năm nên có thể tăng giá mà vẫn giữ được “chỉ tiêu” lạm phát 6,5%. Đấy là cách suy nghĩ không phải không hợp lý, nhưng nếu dãn việc tăng giá các mặt hàng và dịch vụ không thể không tăng và không gây ra hiệu ứng tâm lý tăng giá quá đáng mới là cách khôn ngoan.

Nếu Chính phủ làm khéo vậy thì không có lý do nào cho mặt bằng giá mới hình thành! 

Nguyễn Quang A