Chiến dịch biên giới và trận mở màn quyết tử Đông Khê

Tỉnh Cao Bằng là chiến trường chính đồng thời cũng là hậu phương tại chỗ để cung cấp sức người, sức của phục vụ cho chiến dịch. Ban đầu, Bộ Chỉ huy Chiến dịch dự kiến chọn thị xã Cao Bằng làm trận đánh mở màn chiến dịch, nơi địch có lực lượng mạnh, được bố trí phòng ngự vững chắc. Nhưng với tư tưởng ''đánh chắc thắng'', Bộ Chỉ huy Chiến dịch quyết định chọn Đông Khê “nơi yếu hơn, nhưng lại hiểm yếu hơn”.

Phân tích chủ trương đánh Đông Khê, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ: Ta đánh vào Đông Khê là đánh vào nơi quân địch tương đối yếu nhưng lại là vị trí rất quan trọng của địch trên tuyến phòng thủ Cao Bằng - Lạng Sơn. Mất Đông Khê, buộc địch phải cho quân đi ứng cứu, ta có cơ hội thuận lợi tiêu diệt chúng trong vận động.

Bác đích thân ra chiến trường

Trong bức thư gửi các chiến sỹ ở biên giới, Hồ Chủ Tịch đã nhắc nhở “Trong cuộc chiến đầu này ta chỉ được đánh thắng, không cho đánh bại”.

Bác Hồ trực tiếp ra trận địa, quan sát đồn Đông Khê.

Cuối tháng 8.1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lên Cao Bằng để cùng Bộ chỉ huy trực tiếp chỉ đạo chiến dịch. Đêm 16.9.1950, quân ta nổ súng đánh đồn Đông Khê, cũng là lúc Bác Hồ ra sở chỉ huy tiền phương, trực tiếp ra trận địa quan sát đồn Đông Khê, điều đó đã gây xúc động mạnh mẽ trong lòng cán bộ chiến sỹ, đặc biệt là với nhân dân các dân tộc Cao Bằng, khắp mặt trận nô nức thi đua lập chiến công. Đây là lần đầu tiên Bác ra tận trận đánh. Và nhà nhiếp ảnh Đinh Đăng Định đã ghi lại được giây phút đó.

Trận đánh Đông Khê diễn ra 2 giai đoạn. Giai đoạn 1, từ 6 giờ ngày 16.9.1950 đến rạng sáng 17.9.1950. Ta tiêu diệt các cứ điểm ngoại vi; tiến công địch liên tục, chiếm được 5 đồn tiền tiêu, nhưng chưa phát triển được. Địch tập trung hỏa lực và xung lực phản kích chiếm lại 3 đồn, gây cho ta nhiều khó khăn. Sang giai đoạn 2, từ 17 giờ ngày 17.9.1950, Chỉ huy trưởng mặt trận quyết định để Trung đoàn 174 chuyển hướng đột phá từ hướng Bắc sang hướng Đông Bắc nhằm kiềm chế địch, để tập trung lực lượng tiêu diệt địch trong trung tâm, đồng thời thay đổi hướng tiến công chủ yếu sang phía Đông; hướng thứ yếu ở phía Bắc và phía Nam. 3 giờ ngày 18.9, pháo binh ta bắn vào các mục tiêu địch trong trung tâm. Trên các hướng, bộ đội ta xung phong tiến công và xuất hiện nhiều gương chiến đấu dũng cảm như Lý Văn Mưu, La Văn Cầu, Trần Cừ.

Xem tiếp >> Tấm gương La Văn Cầu và trận đại thắng, nhử “thú dữ vào tròng“