Đại tướng, Bộ trưởng Phan Văn Giang: Xây dựng Luật Phòng thủ dân sự là rất cần thiết

Chiều 26/10, tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Phòng thủ dân sự (PTDS).

Việc xây dựng Luật Phòng thủ dân sự là rất cần thiết

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang khẳng định, việc xây dựng Luật Phòng thủ dân sự (PTDS) là rất cần thiết, nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo điều kiện cho việc chủ động phòng, chống, ứng phó hiệu quả với các thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh, bảo đảm an ninh, an toàn cho đất nước khi có tình huống xảy ra.

"Thực tiễn công tác phòng, chống, ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thời gian qua đã cho thấy cần phải có các biện pháp, hoạt động khi xã hội chuyển sang tình trạng khẩn cấp. Các biện pháp này cần được luật hoá để có cơ sở pháp lý và được thực hiện thống nhất, đồng bộ", Bộ trưởng Phan Văn Giang nhấn mạnh một trong những cơ sở thực tiễn đẩy xây dựng luật này.

Dự thảo Luật Phòng thủ dân sự gồm 7 chương, 71 điều. Dự thảo luật quy định Chiến lược quốc gia PTDS được xây dựng theo chu kỳ 10 năm, tầm nhìn 20 năm và được cập nhật, điều chỉnh định kỳ 5 năm hoặc khi có thảm họa, chiến tranh. Chiến lược này do Thủ tướng Chính phủ ban hành.

Các dạng thảm họa, sự cố, gồm: Thảm họa, sự cố trong chiến tranh; Thảm họa, sự cố do thiên nhiên, con người gây ra và các dạng thảm hoạ, sự cố khác theo quy định pháp luật.

Làm rõ hơn tiêu chí để đánh giá mức độ rủi ro về thảm hoạ, sự cố

Báo cáo thẩm tra tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cũng cho biết, Ủy ban này nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật PTDS với các căn cứ chính trị, pháp lý và thực tiễn như đã nêu tại Tờ trình của Chính phủ.

Ủy ban Quốc phòng An ninh nhận thấy, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật rộng, nhiều nội dung liên quan đến các luật chuyên ngành. Do đó, cần phân định được phạm vi điều chỉnh của Luật này với các luật khác; việc xây dựng Luật PTDS theo hướng quy định những chính sách, nguyên tắc, cơ chế chung về PTDS.

Liên quan đến nội dung đánh giá mức độ rủi ro về thảm hoạ, sự cố, Ủy ban Quốc phòng An ninh cho rằng, còn có ý kiến đề nghị làm rõ hơn mối liên hệ giữa quy định về đánh giá cấp độ của thảm họa, sự cố trong các luật chuyên ngành với đánh giá mức độ rủi ro của thảm họa, sự cố làm căn cứ để xác định cấp độ PTDS tương ứng.

Việc này, Ủy ban Quốc phòng An ninh cho rằng, việc quy định tiêu chí để đánh giá mức độ rủi ro về thảm hoạ, sự cố phù hợp là rất cần thiết, nhưng đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu và quy định cụ thể hơn về các nội dung của Điều này, trong đó cần làm rõ hơn tiêu chí đánh giá mức độ nguy hiểm (gây thiệt hại) và tính chất của đánh giá mức độ rủi ro của thảm họa, sự cố, làm căn cứ quy định các nội dung liên quan trong dự thảo Luật.

Về nội dung cấp độ PTDS, một số ý kiến đề nghị cân nhắc không nên quy định PTDS cấp độ 4 (Tình trạng khẩn cấp - TTKC), vì các biện pháp ứng phó đã được pháp luật về TTKC điều chỉnh hoặc sẽ phải sửa nội dung này khi xây dựng Luật về TTKC.

Tuy nhiên, Ủy ban Quốc phòng An ninh cho rằng, việc phân loại 4 cấp độ PTDS là nội dung quan trọng, nhằm phân biệt với các dạng cấp độ thảm họa, sự cố tại các luật chuyên ngành. 

"Trên cơ sở phân loại cấp độ này, để điều chỉnh thống nhất hoạt động của các cấp chính quyền, lực lượng tham gia PTDS và người dân trong ứng phó, khắc phục thảm họa, sự cố", ông Tới nêu.

Ủy ban Quốc phòng An ninh đề nghị cơ quan soạn thảo cần rà soát, làm rõ cơ sở lý luận, pháp luật, thực tiễn và khoa học, quy định cả phạm vi xảy ra thảm họa, sự cố và hậu quả thiệt hại do các tình huống này gây ra để xác định cấp độ PTDS cho phù hợp, khi cần thiết sẽ vận hành, kích hoạt được ngay các biện pháp PTDS tương ứng, có tính khả thi.

Ví dụ nếu thảm họa, sự cố gây thiệt hại nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng nhưng chỉ xảy ra ở một địa bàn hẹp (thôn, bản..) thuộc xã, phường hoặc xảy ra trên địa bàn rộng vài huyện, vài tỉnh nhưng gây thiệt hại không lớn thì xác định cấp độ PTDS nào cho phù hợp?...