Đầu tư cho văn hóa thế nào cho đúng chiều sâu, đừng ăn xổi ở thì

Có thể bỏ tiền làm được, nhưng bán thì khó và chậm. Người ta bây giờ thích tổ chức sự kiện, làm các lễ hội phô trương rầm rĩ. Chi năm bảy tỷ thậm chí cả vài trăm tỷ cho lễ hội như không, nhưng chi dăm tỷ cho làm sách là cả giấc mơ giữa ban ngày.…

Biết có những sách không bán được, như sách công cụ, sách tư liệu, có thể chỉ cần ngàn cuốn nhồi vào thư viện để con cháu sau này khi cần thì còn có tư liệu nghiên cứu, nhưng cái đó không trong tầm nhìn của những người có quyền ký chi tiền. Chán là vậy.

Cũng có năm, có chương trình sách dành cho thư viện, tiền giao cho tỉnh tự chọn sách phù hợp. Nhưng khi chọn đối tác thì tỉnh lại tìm nơi nào “lại quả” cao hơn thì đặt. Mà sách nghiên cứu, hay công cụ tư liệu họ lại không cần, chỉ cần loại đọc vui thôi. Làm sách công cụ, tư liệu khá khó vì đầu tư thấp, tác giả làm xong sách nhuận bút èo uột không bằng công thợ cày, chỉ người yêu văn hóa lắm mới xả thân cho việc đó. Mà thực chất tác giả làm nổi sách công cụ hay sách tư liệu là rất khó kiếm.

Cách làm sự kiện đình đám lấy phong trào là cách nghĩ ngắn, chỉ cốt lấy phong trào bề nổi, lấy tiếng lại được ưa chuộng, được đầu tư nhanh. Còn đầu tư sâu lại không nghĩ tới, đó thực sự là một tai họa về văn hóa. Giám đốc xuất bản nọ kết luận.

Thực tế việc ưu tiên cho sự kiện hoặc hăng hái với lễ hội là cách nghĩ sai, nhưng nó tồn tại thành một nếp nghĩ của một số cơ quan thuộc ngành văn hóa. Cái sai này đang được cổ vũ ngầm vì những lực lượng ăn theo sự kiện, thế nào cũng cậy ra được một ít bỏ túi.

Hãy xem xét đầu tư cho văn hóa thế nào cho đúng chiều sâu, đừng ăn xổi ở thì mà làm cho văn hóa xiêu dạt xuống cấp triền miên mãi.