Ế khách, nhân viên tư vấn bán ôtô bỏ nghề, chạy đủ việc kiếm sống

Từ đầu năm đến nay, doanh số của cả thị trường ôtô Việt Nam đã tuột dốc sau một năm 2022 tăng trưởng mạnh mẽ khiến cả nhà sản xuất và nhân viên tư vấn gặp khó khăn.

Nhiều nhân viên tư vấn (sale xe) tại đại lý, hãng xe phải làm thêm nhiều công việc khác nhau nhằm trang trải chi phí bởi lượng khách đến đại lý gần như chạm đáy.

Anh Quốc Việt, nhân viên tư vấn tại một đại lý Hyundai trên địa bàn TP.HCM, cho biết gần 3 tháng nay, anh phải đăng ký chạy xe công nghệ sau giờ làm vì doanh thu không thể chi trả đủ các khoản phí sinh hoạt.

Cả tháng không bán nổi một xe

Theo anh Việt, năm trước, mỗi tháng nhân viên này có thể bán được trung bình 6-8 xe. Đặc biệt vào thời gian cao điểm, lượng xe bán ra mỗi tháng có thể chạm mốc 15-16 xe. Doanh số ổn định giúp anh cũng như những đồng nghiệp có khoản tiền thưởng nhất định.

Tuy nhiên từ đầu năm nay, doanh số của toàn bộ đại lý đã giảm mạnh, nhiều tháng anh Việt không bán được xe nào dù đã cắt thêm hoa hồng, tiền thưởng nhằm thu hút khách hàng.

"Nhiều tháng nay khách tìm mua ôtô giảm nhiều, cả quý doanh số không bằng một tháng của năm 2022. Anh em sale bây giờ đa số phải làm thêm việc bên ngoài mới đủ nuôi gia đình. Năm trước có tháng tôi còn được giải nhân viên bán hàng xuất sắc, chứ sang năm nay tôi đi làm đủ tiền trả tiền xăng là mừng lắm rồi", anh Việt chia sẻ thêm.

Trong khi đó, anh Nguyễn M. (TP.HCM), cựu nhân viên tư vấn của một đại lý xe S. trên địa bàn TP.HCM, cũng chia sẻ đã chính thức kết thúc công việc sau hơn một năm gắn bó.

Anh M. cho biết tiền lương đến từ công việc tư vấn xe không cao như nhiều khách hàng tưởng tượng, tiền thưởng mới là yếu tố then chốt trong ngành này. Vì vậy khi không bán được xe, mức lương của công việc này không thể giúp nhân viên trang trải chi phí.

"Tầm trước Tết Nguyên Đán khách vẫn còn mua nhiều, nhưng vừa qua Tết là hết khách. Tháng trước khi quyết định nghỉ tôi không bán được một xe dù cũng cắt thưởng giảm giá cho khách. Đại lý và hãng hỗ trợ nhân viên rất nhiều nhưng đây là tình hình chung, tôi đành kiếm việc khác để lo cho gia đình", anh M. nói.

Trao đổi với phóng viên, anh Văn Cường (Hà Nội), nhân viên tư vấn tại đại lý Mitsubishi cho biết thời điểm khó khăn khiến lượng xe bán ra không vượt mức 3 xe/tháng. Nhằm kích cầu mua sắm, đại lý và bản thân nhân viên cũng cắt hoa hồng, tiền thưởng nhưng chưa đạt doanh số như kỳ vọng.

"Thời điểm này mỗi tháng nhân viên bán được 2 xe là mừng lắm rồi. Khách hàng có xu hướng khảo giá nên lại càng phải cắt hoa hồng để lấy số. Có những tuần nhân viên phải chi tiền chạy quảng cáo để bán xe rồi chịu lỗ" anh Cường chia sẻ.

Khủng hoảng toàn thị trường ôtô Việt

Tình trạng ế khách không chỉ diễn ra ở một số hãng xe nhất định mà bao trùm lên toàn thị trường ôtô Việt Nam. Theo thống kê từ Hiệp hội Những nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA), doanh số toàn thị trường ôtô Việt Nam trong tháng 4 chỉ đạt 22.409 xe, giảm 25% so với tháng 3 và thấp hơn đến 47% so với cùng kỳ năm ngoái.

Các phân khúc đều có sự giảm mạnh so với tháng trước. Cụ thể, doanh số xe du lịch giảm 27%, xe thương mại giảm 19% và xe chuyên dụng giảm 51%.

Với các hãng xe ngoài VAMA, tình hình doanh số cũng không khả quan hơn. TC Group đã ghi nhận mức giảm liên tục từ cuối năm 2022 đến nay. Theo báo cáo tháng 4, TC Group chỉ trao đến tay khách hàng 4.592 xe thuộc thương hiệu Hyundai, thấp hơn đến 20,4% so với tháng trước đó (5.773 xe).

Nhiều hãng phân phối ôtô cũng ghi nhận 4 tháng đầu năm ảm đạm khi doanh thu giảm mạnh mẽ. Cụ thể theo báo cáo tài chính gần nhất của tập đoàn Savico, đơn vị phân phối nhiều thương hiệu ôtô như Ford, Toyota, Honda hay Volvo, lãi sau thuế của quý I chỉ khoảng 14,7 tỷ đồng, giảm gần 85% so với cùng kỳ năm 2022. So với cùng kỳ, con số này thấp hơn đến 11 lần.

Trước đó theo khảo sát của phóng viên, sản lượng ôtô lắp ráp trong nước cũng tụt giảm nhanh chóng do ảnh hưởng từ sức mua của người dùng. Theo thống kê gần nhất, tổng sản lượng xe lắp ráp trong 4 tháng đầu năm chỉ đạt 50.017 xe, giảm đến 39% so với cùng kỳ. Tương tự, lượng xe nhập khẩu cũng chỉ đạt 42.784 xe, giảm 16% so với cùng kỳ.

Dù các hãng đã liên tục áp dụng loạt chương trình khuyến mại nhằm kích cầu, hiệu quả vẫn chưa đạt được như kỳ vọng. Vừa qua trong phiên họp Quốc hội chiều ngày 1/6, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết Chính phủ đã đồng thuận với đề xuất giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ôtô sản xuất trong nước.

Tuy nhiên, nhiều nhân viên bán xe và khách hàng nhận định giải pháp này khó có thể vực dậy thị trường ôtô Việt Nam. Thực tế, một số chương trình ưu đãi của hãng xe và đại lý hiện đã vượt mức 200 triệu đồng còn chưa tạo được sức hút. Nếu như áp dụng hỗ trợ 50% phí trước bạ, mức giảm tối đa chỉ còn khoảng vài chục triệu đồng.