Giải pháp nào để đẩy nhanh tiến độ chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng?

Hôm nay (13/11), Ngân hàng Nhà nước và Bộ Xây dựng tổ chức hội nghị trực tuyến về việc triển khai Công điện số 993/CĐ-TTG ngày 24/10/2023 của Thủ tướng Chính phủ để gỡ khó cho thị trường bất động sản.

Tại Công điện 993/CĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước "chủ trì, phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng rà soát kỹ các thủ tục điều kiện cho vay thuận lợi thông thoáng, kiểm soát được và đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội (NƠXH), nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ.

Chỉ đạo các Ngân hàng Thương mại khẩn trương hướng dẫn các thủ tục vay vốn tín dụng đối với các dự án đã được công bố đủ điều kiện và có nhu cầu vay vốn đối với cả chủ đầu tư và người cần mua nhà của chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng".

Kết quả giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng rất thấp

Liên quan đến gói tín dụng này, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) Lê Hoàng Châu nhận định, chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng thực hiện trong giai đoạn 2021-2030 với lãi suất cho vay khoảng 8,7%/năm trong thời hạn vay 03 năm có tác động rất tích cực đối với các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ, bởi lẽ hiện nay các chủ đầu tư này đang phải vay tín dụng thương mại với lãi suất lên đến khoảng 11-14%/năm.

Nhưng, do "vướng mắc pháp lý" nên có nhiều dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ chưa đủ điều kiện triển khai, thực hiện nên cho đến nay, kết quả giải ngân của chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng mới chỉ đạt 105 tỷ đồng, rất thấp so với kỳ vọng.

Tiếp đến, chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng với lãi suất cho vay khoảng 8,2%/năm trong thời hạn vay 05 năm chỉ phù hợp với đối tượng mua nhà ở, căn hộ thuộc các dự án cải tạo xây dựng lại chung cư cũ, bởi lẽ các đối tượng này cũng đang phải vay tín dụng thương mại với lãi suất lên đến khoảng 11-14%/năm.

Tuy nhiên, cũng do "vướng mắc pháp lý" nên chưa có nhiều dự án cải tạo xây dựng lại chung cư cũ đủ điều kiện triển khai, thực hiện nên gần như chưa có sản phẩm nhà ở này để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.

Cũng theo Chủ tịch HoREA, chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng với lãi suất cho vay khoảng 8,2%/năm trong thời hạn vay 05 năm lại không thật phù hợp với đối tượng mua nhà ở, căn hộ thuộc các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân do lãi suất vay quá cao và thời gian vay quá ngắn.

"Mức lãi suất này không phù hợp với chính sách nhà ở xã hội của pháp luật về nhà ở và chính sách lãi vay ưu đãi nhà ở xã hội theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước hiện đang áp dụng lãi suất vay ưu đãi 4,8%/năm tại Ngân hàng chính sách xã hội, hoặc 5%/năm tại 04 ngân hàng thương mại do Ngân hàng Nhà nước chỉ định với thời hạn vay ưu đãi dài hạn lên đến tối đa 25 năm. Do vậy, "gói tín dụng 120.000 tỷ đồng" không phải là gói tín dụng "ưu đãi" nhà ở xã hội", ông Châu nhận định.

Gỡ khó bằng giải pháp nào?

Để gỡ khó và đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng, HoREA đề xuất giải pháp đầu tiên để các NHTM đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ lại là giải pháp... "phi tín dụng".

"Giải pháp 'phi tín dụng' mà HoREA đề xuất phụ thuộc vào việc các cơ quan có thẩm quyền từ Trung ương đến địa phương khẩn trương tháo gỡ 'vướng mắc pháp lý' cho các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ để triển khai thực hiện dự án, tạo ra sản phẩm nhà ở để có đủ điều kiện vay gói 120.000 tỷ đồng", ông Châu nói.

Tuy nhiên, Chủ tịch HoREA cũng nhấn mạnh, để thực hiện được giải pháp 'phi tín dụng', tháo gỡ 'vướng mắc pháp lý' cho các dự án bất động sản, trong đó có dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ thì phải phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm Tổ trưởng Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ của Bộ trưởng Bộ Xây dựng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Mục 2 Công điện 993/CĐ-TTg.

Giải pháp thứ 2, HoREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét "mở rộng hơn" các đối tượng được vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng này, bao gồm chủ đầu tư và người mua nhà thuộc các dự án nhà ở thương mại có giá bán không vượt quá 3 tỷ đồng/căn và có ưu tiên cho "người mua căn nhà đầu tiên".

Cuối cùng, HoREA đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch Đầu tư, Bộ Tài chính để xây dựng gói tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội 110.000 tỷ đồng để thực hiện Luật Nhà ở dự kiến được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 6 và để thực hiện Chương trình phát triển tối thiểu 1 triệu căn nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021-2030.