Giải pháp tiêu thụ nông sản: Xây dựng sàn kết nối cung cầu

Thiếu doanh nghiệp đầu tư bài bản

Những ngày gần đây, chúng ta có thể thấy sản xuất nông nghiệp bấp bênh thế nào khi hàng trăm ha dưa hấu gặp lũ bất ngờ, nông dân phải bán đổ bán tháo; dưa hấu của bà con không xuất khẩu hết mắc kẹt ở cửa khẩu. Sau dưa hấu thì một loạt mặt hàng nông sản khác như gạo xuất khẩu bị ách tắc ở biên giới phía Bắc, hành tím của bà con Sóc Trăng, hành tây của bà con ở Đà Lạt… Nhiều chiến dịch “giải cứu” nông sản của một số cá nhân, tổ chức đã hình thành, và các mặt hàng này đang được tiêu thụ bằng tình thương, sự chia sẻ của đồng bào cả nước.

Tuy vậy việc hỗ trợ của xã hội và các cơ quan trong tiêu thụ nông sản thời gian qua chỉ giải quyết được phần ngọn và là giải pháp tức thời. Hiện tượng này đã xảy ra nhiều năm và sẽ còn xảy ra nữa trong tương lai nếu không giải quyết được gốc rễ của vấn đề. Nguyên nhân của thực trạng trên có cả chủ quan và khách quan. Về chủ quan, trước hết là công tác điều hành, quản lý quy hoạch chưa cụ thể, việc định hướng sản xuất cho người nông dân đang còn yếu. Chính vì vậy có nơi sản xuất dư thừa sản phẩm, có nơi thiếu sản phẩm. Tình trạng dư thừa nông sản thời gian qua là hậu quả của việc thiếu đội ngũ doanh nghiệp (DN) đầu tư chuyên sâu vào nông nghiệp, thiếu các DN đầu tư bài bản vào chuỗi sản xuất nông sản. Một trong những lý do cơ bản khiến DN chưa mặn mà đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp là bởi chúng ta chưa có cơ chế chính sách ưu đãi đủ động lực và điều kiện để thu hút DN tham gia chuỗi sản xuất, tiêu thụ. Bên cạnh đó, các bộ ngành cũng chưa có sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng để xây dựng chiến lược tiêu thụ nông sản, sản xuất chưa gắn chặt với chế biến, thị trường, DN chưa gắn với nông dân, liên kết “4 nhà” còn lỏng lẻo, kho chứa nông sản còn thiếu…

 

Đẩy mạnh xây dựng mô hình kinh tế tập thể

Quan điểm

Ông Lại Xuân Môn

  Hội Nông dân đang tiến tới xây dựng các Trung tâm Dạy nghề và Hỗ trợ nông dân ở các địa phương, nơi đây sẽ là chỗ giới thiệu sản phẩm, là nơi kết nối nông dân với DN để tiêu thụ nông sản.  

Để giải quyết căn cơ vấn đề tiêu thụ nông sản chỉ có DN mới làm được, do đó Nhà nước cần tạo ra một môi trường ổn định để họ đầu tư bài bản trong một thời gian dài; cần phải tạo ra một khung pháp lý ổn định và rất thông thoáng để DN chịu đầu tư vào chuỗi giá trị nông nghiệp. Bên cạnh đó các bộ, ban, ngành cần có chiến lược, kế hoạch để cân đối cung-cầu, sản xuất theo nhu cầu thị trường. Chúng ta phải tổ chức liên kết theo chuỗi giá trị gắn sản xuất với chế biến, tiêu thụ, gắn nông dân với DN, làm rõ trách nhiệm “4 nhà” trong chuỗi liên kết.

 

Hội Nông dân là tổ chức đại diện cho giai cấp nông dân, Hội có trách nhiệm tuyên truyền, vận động nông dân sản xuất theo quy hoạch, sản xuất theo nhu cầu của thị trường, thị trường đòi hỏi cần sản phẩm gì thì sản xuất cái đó; vận động nông dân liên kết hợp tác để sản xuất lớn, sản xuất hàng hóa. Hiện nay Hội đang đẩy mạnh xây dựng các mô hình kinh tế tập thể, có liên doanh, liên kết, có hợp tác để sản xuất nhằm khắc phục tình trạng manh mún, tự phát, sản xuất theo phong trào để tăng hiệu quả sản xuất, giảm chi phí đầu vào của sản phẩm, giảm chi phí nhân công, tăng năng suất, chất lượng, giá thành hạ nhưng giá trị lại tăng cao. Thời gian qua Hội Nông dân đã ký kết với các bộ, ngành có liên quan và địa phương về giám sát vật tư nông nghiệp đầu vào, tránh hàng giả, hàng nhái, giảm giá vật tư đầu vào, tăng giá trị đầu ra. Bên cạnh đó Hội cũng xây dựng sàn kết nối cung cầu lương thực, thực phẩm để tiêu thụ nông sản cho bà con nông dân, đây là việc làm cần thiết, thiết thực. Với sàn kết nối cung cầu này nông dân sẽ biết rõ vùng nào nên sản xuất chuyên canh, cần trồng cây gì, nuôi con gì, bán ở đâu có hiệu quả.