Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam: Luật Đất đai hiện nay không đề cập đến đất cho chăn nuôi

Đất nông nghiệp sử dụng cho chăn nuôi chưa thể hiện rõ trên bản đồ

Góp ý cho dự kiến quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021 - 2025) tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan cho rằng, phần đánh giá tiềm năng đất đai cho lĩnh vực nông nghiệp cần làm nổi bật hơn nội dung đánh giá việc khai thác mặt biển vào đánh bắt và nuôi trồng thủy sản, nhất là vùng ven biển gần bờ và quanh các hòn đảo lớn.

GS.TS Nguyễn Thị Lan cũng chỉ rõ đất nông nghiệp sử dụng cho chăn nuôi có quy mô nhỏ so với quy hoạch quốc gia nên không thể hiện trên bản đồ.

"Quy hoạch đất sử dụng cho chăn nuôi cần được đề cập đến để có định hướng cho các quy hoạch địa phương, vấn đề này liên quan đến vấn đề môi trường, tình hình phòng chống dịch bệnh, cân đối giữa các vùng sản xuất nông nghiệp" - bà Lan nói.

Cũng theo bà Lan, trong Luật Đất đai hiện nay không đề cập đến đất cho chăn nuôi. 

Ngoài ra, bà Lan cho rằng, cần phân tích sâu thêm tác động của biến đổi khí hậu cho thấy những tác động to lớn sẽ đe dọa tình hình sản xuất nông nghiệp của cả nước.

Phần dự báo xu thế biến động đất đai cả nước cho thấy đất chưa sử dụng đã giảm rất mạnh, hầu như chúng ta không còn quỹ đất dự trữ. 

Do vậy, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho rằng, cần có phương án huy động nguồn lực đất để hình thành nguồn đất đai dự trữ quốc gia đủ lớn. Cần quy hoạch để tăng số lượng và chất lượng rừng.

Xác định cân đối đất trồng lúa khá thuyết phục

Theo GS.TS Nguyễn Thị Lan, đất đai là tài nguyên đặc biệt, bộ phận quan trọng nhất của lãnh thổ quốc gia gắn liền với lịch sử dựng nước và giữ nước của cả dân tộc; là không gian sinh tồn, sinh sống của các cộng đồng dân cư gắn liền với từng gia đình, mọi người dân; là nguồn lực to lớn để phát triển đất nước, tư liệu sản xuất đặc biệt tham gia vào tất cả các lĩnh vực hoạt động phát triển kinh tế, đời sống xã hội. 

Đến nay, tổng diện tích đất tự nhiên của cả nước là hơn 33,13 triệu ha, trong đó nhóm đất nông nghiệp là 27,99 triệu ha, chiếm 84,49% (đất sản xuất nông nghiệp có 11,75 triệu ha; đất lâm nghiệp có 15,38 triệu ha); nhóm đất phi nông nghiệp là 3,9 triệu ha, chiếm 11,8% (đất ở có 0,75 triệu ha, đất chuyên dùng gần 2 triệu ha); nhóm đất chưa sử dụng có 1,23 triệu ha, chiếm 3,71%.

Một trong các công cụ quan trọng nhất để quản lý nhà nước về đất đai hiệu quả và cũng là phát huy hiệu lực quản lý nhà nước đối với tài nguyên vô giá này là xây dựng quy hoạch sử dụng đất.

Do vậy, bà Lan cho rằng, một bản quy hoạch sử dụng đất quốc gia phải xác định được một số cân đối chính về nhu cầu sử dụng đất, như: cân đối an ninh lương thực (để xác định diện tích đất trồng lúa); cân đối nhu cầu bảo vệ môi trường (để xác định diện tích rừng đặc dụng và phòng hộ, độ che phủ rừng); cân đối nhu cầu cung cấp nước (để xác định diện tích sông suối mặt nước lớn); cân đối trữ lượng và khả năng đánh bắt thủy hải sản tại các vùng khai thác (để xác định quy mô và địa bàn đánh bắt trên biển và thềm lục địa; 

 Xác định được lợi thế tự nhiên kinh tế xã hội của từng vùng sinh thái, xác định tiềm năng và hướng đi cần thiết trong quy hoạch của các vùng đất này. 

Bản quy hoạch cũng cần tính toán một số dự báo chính về những yếu tố ảnh hưởng đến sử dụng đất trong tương lai như tình hình biến đổi khí hậu, nhu cầu luong thực và thực phẩm; các yếu tố phát triển (tăng giảm dân cư, dân số; đô thị hóa, công nghiệp hóa,...); các kịch bản rủi ro lớn (nguy cơ diễn biến thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh…); các kịch bản tranh chấp tài nguyên (nguồn nước của các dòng sông chính dùng chung, đánh bắt thủy hải sản và khai thác khoáng sản, tranh chấp giao thông trên biển,...).   

Theo bà Lan, trong báo cáo, xác định cân đối đất lúa đã khá thuyết phục, theo dự kiến quy hoạch này, Chính phủ đề xuất chuyển đổi linh hoạt 300.000ha đất trồng lúa.