Góp ý dự thảo Luật Đất đai: Cần quy định cụ thể hơn về đất nông nghiệp để tránh lách luật

Theo đại diện Sở Xây dựng TP.HCM, dự thảo Luật quy định khá cụ thể về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư nhưng chủ yếu liên quan đến các căn hộ chung cư cũ. Điều này là chưa đủ, và chưa phù hợp với thực tế. Vì thế, đề nghị xem xét bỏ quy định chủ sở hữu nhà chung cư được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật về nhà ở khi nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.

Bên cạnh đó, khi thực hiện dự án, trình tự, thủ tục thu hồi đất sẽ thực hiện theo Luật Đất đai. Còn các công việc liên quan đến nhà ở thì áp dụng quy định của pháp luật về nhà ở. Điều này sẽ giúp các đơn vị chủ động, thuận lợi hơn trong quá trình tổ chức, thực hiện.

Liên quan tới quy định về quỹ phát triển đất đai, quy định phân bổ tối thiểu 10% nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hàng năm của địa phương cho Quỹ phát triển đất chưa hợp lý, khoản thu này nên giao về cho địa phương quản lý, thay vì nhập chung vào ngân sách.

Góp ý về quy định hòa giải tranh chấp đất đai, luật sư Trương Thị Hòa (Đoàn Luật sư TP.HCM) đánh giá, hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã rất quan trọng vì nếu không có hòa giải tại UBND cấp xã thì UBND cấp có thẩm quyền như cấp huyện, cấp tỉnh sẽ không có thẩm quyền giải quyết và tòa án không thụ lý để giải quyết.

Tuy nhiên hiện nay, một số UBND cấp xã sau khi nhận đơn yêu cầu hòa giải đã buộc người dân phải thực hiện các công việc như cung cấp bản vẽ, họa đồ hiện trạng về đất... Điều này vô hình chung gây thêm khó khăn cho người dân về hòa giải tranh chấp quyền sử dụng đất tại UBND cấp xã.

Do đó, bà đề nghị bổ sung quy định UBND cấp xã không được buộc người dân không thực hiện những công việc không được quy định tại Điều 235 khi hoà giải tranh chấp đất đai. Cạnh đó, LS Hòa cũng có góp ý liên quan đến vấn đề cung cấp thông tin đất đai và trách nhiệm của Nhà nước trong việc cung cấp thông tin về đất đai.

Góp ý liên quan đến quy định về cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển nhượng đất trồng lúa (khoản 7 Điều 46), ông Quách Hữu Thái, Phó Chánh án TAND TP cho biết dự thảo lần này đã tiếp thu, chỉnh lý và quy định theo hướng chặt chẽ hơn đối với đất trồng lúa.

Theo đó, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa phải thành lập tổ chức kinh tế và có phương án sử dụng đất trồng lúa, trừ trường hợp tặng cho người thuộc hàng thừa kế.

Tuy nhiên theo ông Thái, phải có quy định cụ thể về thời gian phải thành lập tổ chức kinh tế để nhận chuyển nhượng, tặng cho đất nông nghiệp. "Đây là kẽ hở để xuất hiện tình trạng lách luật bằng cách thành lập nhưng không hoạt động", ông Thái nói.

Bên cạnh đó, Phó Chánh án TAND TP.HCM cũng nêu thực tế có nhiều trường hợp khi cá nhân, tổ chức thế chấp quyền sử dụng đất thì đất vẫn còn thời hạn sử dụng. Tuy nhiên đến khi xử lý tài sản thế chấp thì đất lại hết thời hạn sử dụng. Do đó phải có quy định về hướng giải quyết trong trường hợp này vào dự thảo.

Thay mặt đoàn ĐBQH TP.HCM, bà Văn Thị Bạch Tuyết, Phó Trưởng đoàn ĐBQH TP.HCM đã ghi nhận toàn bộ kiến nghị, đề xuất của các đại biểu tham dự Hội thảo. Những đề xuất này sẽ được đoàn nghiên cứu, tổng hợp để trình lên Quốc hội trong kỳ họp tới.