Hai nhà ngoại giao Triều Tiên đằng sau 'sóng gió' cuộc gặp Trump - Kim

Chiến lược gia hạt nhân kỳ cựu Kim Kye-gwan từng tham gia đàm phán những thỏa thuận giải giáp hiện vẫn chờ được thực hiện. Còn cựu thông dịch viên của ông tại các cuộc đàm phán quốc tế, bà Choe Son-hui giờ đây là nhà ngoại giao nữ cấp cao nhất của Triều Tiên.

Kim Kye-gwan và Choe Son-hui hiện là tâm điểm tin tức sau khi những bình luận gần đây của họ về Mỹ, được cho là nguyên nhân khiến Tổng thống Donald Trump đột ngột hủy hội nghị thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Triều Tiên hôm 24.5. Một ngày sau đó, Trump cho biết hai bên đang làm việc để đưa mọi việc trở lại đúng hướng đã định.

Nhà đàm phán với "chiến lược xúc xích"

AP cho biết Thứ trưởng Ngoại giao thứ nhất Kim Kye-gwan, 75 tuổi, từng dẫn đầu phái đoàn Triều Tiên tại phần lớn những cuộc đàm phán sáu bên về giải trừ vũ khí hạt nhân được tổ chức tại Bắc Kinh trong khoảng thời gian từ năm 2003 - 2008.

Ông Kim Kye-gwan khi vừa hạ cánh từ chuyến bay đến Bắc Kinh năm 2013. Ảnh: AP.

Trong các cuộc đàm phán với Hàn Quốc, Mỹ, Trung Quốc, Nga và Nhật Bản, ông được biết đến với việc tìm kiếm một loạt các nhượng bộ để đổi lấy giải giáp từ từ. Truyền thông Hàn Quốc gọi chiến lược của ông là "chiến thuật xúc xích", so sánh nó với việc cắt những lát mỏng xúc xích salami.

Theo các thỏa thuận đạt được trong quá trình đàm phán, Triều Tiên dừng các hoạt động nguyên tử và vô hiệu hóa một số yếu tố chính trong chương trình vũ khí của mình để đổi lấy bảo đảm an ninh, các lô hàng nhiên liệu và viện trợ khác. Thế nhưng, thỏa thuận đã sụp đổ do tranh chấp về cách thức xác minh các bước giải trừ vũ khí của Bình Nhưỡng. Sự chỉ trích sau đó bùng lên ở Washington, Seoul và các nơi khác rằng những thỏa thuận này chỉ mang lại lợi ích cho Triều Tiên.

Trong những tháng gần đây, ông Kim Kye-gwan, hiện thành viên cao cấp của Đảng Lao động cầm quyền và đại biểu của Hội đồng Nhân dân tối cao, hiếm khi được truyền thông nhà nước Triều Tiên đề cập. Điều này làm dấy lên những suy đoán rằng ông có thể bị bệnh.

Tuy nhiên, vào ngày 16.5, ông đã đưa ra một tuyên bố đe dọa "đánh đắm" hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều để phản đối Washington "thúc đẩy giải trừ vũ khí đơn phương". Những lời lẽ này lại gây ra hoài nghi ở Mỹ về việc liệu Triều Tiên thực sự có ý định giải quyết chương trình hạt nhân của mình hay không.

Nhà ngoại giao suýt phá hỏng cuộc gặp

Thứ trưởng Ngoại giao của Triều Tiên Choe Son-hui, 54 tuổi, là một trong số ít phụ nữ nắm giữ chức vụ cao cấp trong giới tinh hoa Triều Tiên, bên cạnh em gái ông Kim Jong Un là Kim Yo Jong, người chịu trách nhiệm về công tác tuyên truyền của Bình Nhưỡng, và người vợ trẻ, nổi tiếng của nhà lãnh đạo, Ri Sol-ju.

Choe Son-hui nói tương lai cuộc gặp Trump - Kim hoàn toàn phụ thuộc vào phía Mỹ. Ảnh: AP.

Choe Son Hui đảm nhiệm vai trò thông dịch viên tiếng Anh cho Kim Kye Gwan trong những cuộc đàm phán sáu bên sau thời gian học tập tại Áo và Trung Quốc. Sau đó, bà đứng đầu Cục Ngoại giao Bắc Mỹ tại Bộ Ngoại giao Triều Tiên, trước khi được thăng chức làm thứ trưởng Ngoại giao hồi tháng 3.

Bộ Thống nhất của Hàn Quốc cho biết Choe là người phụ nữ giữ chức vụ cấp cao nhất trong bộ Ngoại giao Triều Tiên.

Hôm thứ 24.5, bà xuất hiện khắp trên truyền thông quốc tế khi gọi Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence là "chính trị gia ngu ngốc" và đe dọa sẽ phá hội nghị thượng đỉnh Kim - Trump. "Việc Mỹ sẽ gặp chúng tôi tại phòng họp hay đối đầu chúng tôi trong một cuộc chiến hạt nhân hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định và hành vi của Mỹ", bà nói.

Điều này đã trực tiếp dẫn đến tuyên bố của ông Trump rằng việc tiếp tục tiến đến hội nghị thượng đỉnh là "không thích hợp" vì "nỗi tức giận to lớn và thái độ thù địch công khai" được thể hiện trong "tuyên bố gần đây nhất của Triều Tiên".

Kim Kye-gwan đã cố gắng nhanh chóng xoa dịu tình hình, nói trong một tuyên bố rằng Triều Tiên vẫn sẵn sàng tổ chức các cuộc đàm phán với Mỹ "bất cứ lúc nào, dưới mọi hình thức".