Hành trình đi tìm “sự thật” trong vụ phân bón Thuận Phong

7 năm xác minh, làm rõ vụ phân bón Thuận Phong

Đến nay sau 7 năm thì vụ việc liên quan đến Công ty CP Sản xuất và thương mại Thuận Phong (TP.Biên Hòa, Đồng Nai, gọi tắt là Công ty phân bón Thuận Phong) mới ngã ngũ với động thái mới nhất là Công an tỉnh Đồng Nai vừa ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự vụ án liên quan đến công ty này vì không có dấu hiệu tội phạm.

Như vậy đây là lần thứ 2 Công an tỉnh Đồng Nai ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự đối với vụ việc xảy ra tại Công ty phân bón Thuận Phong.

Theo hồ sơ, vào ngày 24/4/2015, Đoàn kiểm tra của Văn phòng Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban chỉ đạo 389 quốc gia) tiến hành kiểm tra hoạt động sản xuất, kinh doanh tại khu vực xưởng sản xuất của Công ty phân bón Thuận Phong (đóng tại khu phố 7, phường Long Bình, TP.Biên Hòa). 

Thời điểm kiểm tra, Ban chỉ đạo xác định Công ty phân bón Thuận Phong đang sản xuất, kinh doanh khoảng 50 mã hàng các loại phân bón như: NPK, phân bón hữu cơ sinh học và phân bón nhập khẩu từ Mỹ. 

Đoàn kiểm tra đã niêm phong hơn 3.200 chai phân bón dán nhãn hàng hóa ghi xuất xứ “Made in USA”, 148kg nhãn hàng hóa ghi xuất xứ “Made in USA” và hơn 1.500 tem nhãn hiệu Huma Gro.

Kiểm tra sổ sách từ tháng 1/2014, đoàn phát hiện Công ty Thuận Phong đã sản xuất và bán ra thị trường trên 40.000 chai phân bón tương đương trên 23.000 lít phân bón.

Từ đó đoàn công tác đã chuyển hồ sơ cho Công an tỉnh Đồng Nai để tiếp tục điều tra theo thẩm quyền.

Đặc biệt sau khi giao hồ sơ vụ việc cho Công an Đồng Nai, Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo 389 cũng lưu ý 4 vấn đề gồm các nội dung: Công ty Thuận Phong hoạt động sản xuất, kinh doanh khi chưa có đủ các điều kiện, chưa được cấp phép sản xuất; sản xuất và kinh doanh phân bón giả với quy mô lớn, tiêu thụ ở nhiều tỉnh, thành phố; trên nhãn hàng hóa có ký hiệu  là vi phạm trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp; trong 19/29 mẫu không đạt chỉ tiêu so với công bố, có một số mẫu phân bón có mức độ chỉ tiêu sai số so với công bố (hàng kém chất lượng).

Văn phòng 389 còn cho rằng “Vụ việc có đủ dấu hiệu về hành vi sản xuất kinh doanh trái phép và sản xuất kinh doanh hàng giả được quy định tại Bộ luật hình sự nên đề nghị công an sớm vào cuộc xác minh, điều tra nhanh”.

Nhận hồ sơ, Phòng Cảnh sát kinh tế (PC03) Công an tỉnh Đồng Nai đã vào cuộc điều tra và quá trình điều tra công an đã lấy mẫu đối với 7 loại phân bón nghi là hàng giả được Công ty Thuận Phong nhập khẩu từ Công ty Bio Huma Netics (Hoa Kỳ) để giám định. Kết quả xác định các tiêu chí công bố của Công ty Thuận Phong đều đạt và vượt.

Công an cũng xác định, việc ông Khiếu Mạnh Tường, Tổng giám đốc Công ty Thuận Phong chỉ đạo công nhân sang chiết, đóng chai và dán nhãn hiệu, ghi thông tin Made in USA trên sản phẩm đúng bản chất hàng hóa. 

Riêng về nhãn mác hàng hóa, theo kết quả điều tra, cơ quan công an cũng xác định Công ty Thuận Phong có ký hợp đồng với Công ty Bio Huma Netics để nhập khẩu phân bón hữu cơ sinh học và được ủy quyền sang chiết, đóng chai loại 1 lít và 5 lít, được gắn nhãn nơi đóng gói và độc quyền phân phối sản phẩm.

Với những kết quả trên, vào tháng 4/2016, Công an tỉnh Đồng Nai nhận thấy không có căn cứ để xử lý hình sự nên đã ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự vụ án liên quan đến Thuận Phong. 

Nhưng sau đó vào tháng 5/2017, Viện KSND tối cao lại có văn bản yêu cầu hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Công an tỉnh Đồng Nai để tiếp tục điều tra. Tiếp đó Viện KSND tỉnh Đồng Nai cũng ra quyết định hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Công an tỉnh này.

Muốn mọi chuyện sớm khép lại để xây dựng lại thương hiệu

Và 5 năm qua (kể từ 2017) Công an tỉnh Đồng Nai đã nhiều lần kiến nghị các cơ quan, đơn vị, bộ, ngành liên quan trả lời các vấn đề liên quan đến việc xác định các loại phân bón của Công ty Thuận Phong có phải là giả hay không nhưng các phản hồi đều không thỏa đáng. Do đó vụ việc liên quan đến Thuận Phong kéo dài nhiều năm.

Và đến nay, khi đã thu thập đầy đủ các tài liệu, chứng cứ và kết quả giám định từ các cơ quan chức năng, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai một lần nữa xác định không có dấu hiệu tội phạm xảy ra tại Thuận Phong nên đã ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự.

Về vấn đề này, Đại tá Nguyễn Ngọc Quang, Phó giám đốc Công an tỉnh cho biết, căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ thu thập được trong quá trình tiếp nhận tin báo, tố giác tội phạm cùng với kết quả giám định xác định không có dấu hiệu của tội phạm nên ngày 24/8/2022, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh đã ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự.

“Để có cơ sở xử lý có hay không dấu hiệu tội phạm tại công ty này, Công an tỉnh Đồng Nai đã trưng cầu các bộ, ngành liên quan để giám định về chất lượng phân bón của Công ty Thuận Phong. Tuy nhiên, do kết quả giám định không được phản hồi sớm nên vụ việc kéo dài nhiều năm. Và khi có kết quả giám định công an lập tức ra quyết định không có dấu hiệu hình sự trong vụ việc này”, ông Quang nhấn mạnh.

Tương tự, Viện trưởng Viện KSND tỉnh Đồng Nai, ông Nguyễn Mạnh Thắng cũng nói rằng sau khi Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự tại Công ty Thuận Phong, qua công tác kiểm sát, Viện KSND tỉnh Đồng Nai cũng xác định quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Công an tỉnh Đồng Nai là phù hợp nên đã có văn bản kiểm sát thống nhất quan điểm với cơ quan điều tra.

Về vấn đề này Tổng giám đốc Công ty Thuận Phong, ông Khiếu Mạnh Tường cho biết, quyết định không khởi tố vụ án hình sự đối với Công ty Thuận Phong là đúng với bản chất sự việc. Đây là điều mà trong nhiều năm qua công ty mong muốn cơ quan chức năng làm rõ. 

“Quá trình hoạt động của công ty có một số sai phạm về mặt hành chính và đã được cơ quan chức năng ra quyết định xử phạt từ năm 2016 với số tiền 508 triệu đồng. Phía Công ty Thuận Phong đã chấp hành đầy đủ các quyết định này. 

Tuy nhiên vụ việc kéo dài hơn 7 năm qua đã khiến cho hoạt động sản xuất phân bón của công ty gần như bị tê liệt. Hiện nay, lĩnh vực sản xuất phân bón của Công ty Thuận Phong chỉ đạt từ 1-3% so với năm 2015. 

Những thiệt hại về vật chất trong vụ việc này không thể đong đếm hết và mất mát lớn nhất của công ty đó chính là uy tín, thương hiệu. Công ty không có ý định khiếu nại hay đòi bồi thường mà chỉ muốn mọi chuyện khép lại để doanh nghiệp khởi động lại từ đầu”, ông Tường nhấn mạnh.