Ông Phạm Nhật Vượng có tầm nhìn và tham vọng giáo dục Việt Nam đạt chuẩn tiêu quốc tế

|  Nội dung: Anh Thư - Tào Nga  |  Media: Chương Nguyễn 

|  Thiết kế: Việt Anh

Đó là một buổi sáng cuối thu Hà Nội rất đẹp. Và cũng sắp đến ngày 20/11 - ngày tri ân các thầy cô giáo ở Việt Nam.

Mất bao lâu để ông đưa ra lựa chọn này? Việt Nam đã có sức "quyến rũ" thế nào đối với ông, thưa giáo sư? - tôi tiếp tục cuộc trò chuyện.

- Tôi đã có cơ hội học tập, làm việc, giảng dạy và nghiên cứu tại các tổ chức lớn như Đại học Harvard, Columbia, Johns Hopkins, King's College. Công việc này cũng đưa tôi đến khắp châu Âu, châu Phi, Ấn Độ, Bangladesh và Trung Đông. Điều tôi thích nhất trong công việc của mình là tham gia hỗ trợ xây dựng các tổ chức mới.

Tôi vẫn luôn thích công việc giảng dạy, đào tạo các bác sĩ thực hành y khoa và các nhà nghiên cứu cách để thiết kế nghiên cứu. Tôi cũng rất thích làm việc với các cơ sở start-up. Tôi đã thành lập một trường y tế công cộng mới ở quê hương mình. Chạy một start-up mới luôn thú vị vì bạn luôn phải tưởng tượng về những điều có thể và tìm cách biến chúng thành hiện thực. Tôi cũng háo hức tìm hiểu về những khu vực mới trên thế giới. Và cơ hội đến Việt Nam giúp xây dựng một trường đại học mới ở một nơi hoàn toàn mới với tôi rất hấp dẫn. Tôi thấy rất vui vì đã quyết định đến đây.

Tuy nhiên, phần quan trọng nhất trong quyết định của tôi là lời khuyên từ Steve Hyman, cựu Phó Hiệu trưởng Đại học Harvard. Tôi hỏi ông về những bài học lãnh đạo quan trọng nhất. Ông nói: "Là bác sĩ, chúng ta nên tự hào về những bệnh nhân đã được chúng ta chữa lành. Là nhà khoa học, chúng ta nên tự hào về những khám phá mình tạo ra. Nhưng chúng ta nên tự hào hơn về những sinh viên chúng ta đã dạy dỗ, để các em biết cách chữa bệnh và khám phá – vì chính các em sẽ đóng góp được nhiều hơn bất kỳ cá nhân đơn lẻ nào trong chúng ta. Và chúng ta nên tự hào nhất, nếu được trao cơ hội, xây dựng và hỗ trợ các tổ chức dạy mọi người cách chữa bệnh và khám phá – vì các tổ chức như vậy sẽ tạo ra các lợi ích từ thế hệ này qua thế hệ khác". Đó là lý do tôi ở đây. Tôi yêu VinUni và cuộc sống tại Hà Nội.

Trước khi trở thành Hiệu trưởng VinUni ông đã từng đến Việt Nam bao giờ chưa?

- Đông Nam Á, bao gồm cả Việt Nam, là một trong những khu vực trên thế giới mà tôi chưa từng đến. Khám phá một đất nước và văn hóa mới cũng là một phần sức hấp dẫn đối đối với tôi.

Đến một đất nước mới với một công việc mới, quyết định đó đã gây bất ngờ như thế nào đối với bạn bè, người thân của ông?

- Những người bạn và người thân của tôi biết rất rõ tính cách tôi là người thích khám phá, mạo hiểm, nên điều này là cơ hội rất là tuyệt vời cho tôi.

VinUni là một trường đại học mới được thành lập từ năm 2022, chưa có bề dày lịch sử, ông đã kỳ vọng như thế nào khi trở thành Hiệu trưởng ở đây?

- Mục tiêu của tôi là tạo ra một trải nghiệm giáo dục đạt tiêu chuẩn quốc tế cao nhất có thể nhằm thay đổi cuộc sống của con người. Đây là một kỳ vọng lớn. Nhờ sự lãnh đạo của Chủ tịch Mai Lan, sự hỗ trợ của Vingroup, và đội ngũ giảng viên, nhân viên hàng đầu từ Việt Nam và trên toàn thế giới – giờ chúng tôi biết mình đang thực sự đạt được điều đó. Tôi biết rằng đây là điều thực sự quý giá.

Ông Phạm Nhật Vượng là một là người được coi là giàu nhất Việt Nam, có những khát vọng lớn và khác biệt. Khi được mời về làm việc, ông ấn tượng nhất với ông Vượng ở điểm gì. Ông Vượng đã nói gì với ông và mong muốn ông dẫn dắt Đại học VinUni sẽ đứng ở vị trí nào trên bản đồ thế giới?

- Tôi ấn tượng với tầm nhìn và tham vọng tạo ra cơ hội giáo dục đạt tiêu chuẩn quốc tế cao nhất không chỉ cho Việt Nam mà còn cho toàn thế giới của ông Phạm Nhật Vượng. Chúng tôi đang đạt được điều đó, thể hiện qua những việc làm tuyệt vời mà sinh viên tốt nghiệp của chúng tôi đạt được, và VinUni trở thành trường đại học trẻ nhất thế giới đạt 5 sao. Tôi thấy điều này rõ ràng mỗi ngày khi nói chuyện với các giảng viên và qua các buổi cà phê với sinh viên. Đây thực sự một di sản ấn tượng.

Là một người nước ngoài, lại được đào tạo về Y khoa, ông đã truyền cảm hứng như thế nào đối với thế hệ sinh viên Việt Nam?

- Tôi hy vọng vậy. Họ truyền cảm hứng cho tôi mỗi ngày. Các sinh viên mà tôi gặp hằng ngày, đôi khi không tin rằng các em đang có cơ hội học tập tại VinUni. Các em luôn tràn ngập sự ngưỡng mộ. Tôi nghĩ rằng các em đã được truyền cảm hứng, nhưng bạn (nhà báo) có thể tự hỏi chính các em.

Ông có nói về chuyện cà phê mỗi sáng với sinh viên, đây có phải cách ông kết nối với học trò của mình?

- Cà phê trò chuyện mỗi sáng với sinh viên là một công việc tuyệt vời nhất của tôi trong một ngày, giúp tôi có thể hiểu rõ được sinh viên hơn.

Khi nói chuyện với sinh viên, tôi thấy được sự thông minh và chính trực trong học tập và niềm đam mê học hỏi của các em, điều đó giúp tôi thấy được tiềm năng, thấy được sự nhiệt huyết rất lớn của các bạn sinh viên và chính tôi lại được truyền cảm hứng từ các em. Và thông qua đó, tôi biết được chúng tôi đã đạt được cái mà chúng tôi mong muốn.

Ông đã tạo được sự khác biệt đấy. Bởi tôi thấy đây là việc chưa trường đại học nào từng làm ở Việt Nam!

- Tôi thường dành ra khoảng trống từ 8-9h để dành riêng cho việc trò chuyện với các em. Thường các em sẽ book lịch hàng ngày. Nhưng những hôm thi cử, các em thường thức muộn nên 8 giờ sáng vẫn còn là khá sớm với các em. Có một số bạn nói rằng "8 giờ sáng sớm quá thầy ơi", và muốn sắp xếp cuộc nói chuyện với tôi vào giờ ăn trưa.

Tôi làm điều này vì tôi thấy vui và hạnh phúc. Hơn nữa, tôi làm để giúp đỡ các em có thể theo đuổi khát vọng mà em đang mong muốn và cũng là để hiểu hơn về ngôi trường của mình. Tôi thường hỏi các em 2 câu: Điều gì chúng ta đang làm tốt và điều gì chúng ta có thể làm tốt hơn?

Và những lời nhận xét của các em giúp chúng tôi có thể hoàn thiện hơn.

Làm thế nào để khuyến khích sinh viên có những sáng tạo đột phá, thưa giáo sư?

- Các em sinh viên có sự đam mê học hỏi rồi nhưng công việc của tôi ở đây giúp kết nối các giảng viên hàng đầu trên thế giới về đây giảng dạy các em. Thứ 2 là chúng tôi tạo ra chương trình học chất lượng và thứ 3 là khuyến khích sự chủ động trong học tập. Tôi tin rằng kết hợp các yếu tố đó chắc chắn sinh viên sẽ đạt được những điều tuyệt vời.

Ông đã từng đi rất nhiều nước trên thế giới, ông đánh giá thế nào về thế hệ Gen Z ở Việt Nam?

- Sinh viên của tôi thông minh, chăm chỉ, tò mò và tham vọng. Công việc của chúng tôi là giúp các em thấu hiểu các thách thức lớn nhất của thế giới và cung cấp cho các em kỹ năng, kiến thức để đối mặt với những thách thức đó.

Họ có khát vọng phát triển thế nào, theo suy nghĩ của ông?

- Tôi đã có 8 năm làm việc tại những trường đại học lớn trên thế giới như Đại học Harvard, ở đó có những sinh viên xuất sắc. Nhưng điều sinh viên ở VinUni có được mà sinh viên ở Harvard không có được, đó chính là sự biết ơn về những điều mà họ có được.

Bên cạnh chương trình giảng dạy xuất sắc, VinUni mang đến trải nghiệm cá nhân hóa chương trình học, không gian rất tuyệt vời, cá nhân hóa sở thích của sinh viên chắc chắn sẽ khiến các em thích thú. Các em sinh viên rất thích trải nghiệm, dấn thân vào thử thách, hành động ngay những việc người khác không dám làm, thích tham gia hoạt động về kinh tế, phát triển đất nước và phúc lợi xã hội. Những tác động này mang đến lợi ích cho Việt Nam và trên thế giới.

Ông có thể chia sẻ những thay đổi của Đại học VinUni khi ông là Hiệu trưởng?

- Thay đổi lớn nhất là chúng tôi đã chứng minh rằng mình đang đạt được mục tiêu cung cấp giáo dục đạt tiêu chuẩn quốc tế cao nhất, có khả năng thay đổi cuộc sống. Chúng tôi nhận ra điều này không chỉ từ trải nghiệm hàng ngày với sinh viên, mà còn nhờ danh hiệu trường đại học trẻ nhất đạt 5 sao của QS (QS là một trong những tổ chức đánh giá xếp hạng các trường ĐH nổi tiếng toàn cầu. Các trường sẽ được đánh giá chất lượng giáo dục và gắn sao với thang điểm từ 1 sao đến 5 sao- PV), và quan trọng nhất là thành công của các sinh viên tốt nghiệp.

Giáo sư được vinh danh là một trong các nhà khoa học có tầm ảnh hưởng nhất thế giới năm 2023. Những thành tựu nổi bật nào về y khoa mà ông tâm đắc nhất?

- Khi chi phí điều trị HIV giảm từ 18,000 USD xuống còn 200 USD, nhiều người đặt câu hỏi liệu có nên điều trị cho 90% số ca mắc bệnh tại khu vực cận Sahara ở châu Phi hay không. Nhiều người lo ngại rằng người dân ở các vùng khó khăn và ít được tiếp cận giáo dục sẽ không tuân thủ việc uống thuốc theo chỉ định, và việc bỏ lỡ thuốc có thể dẫn đến sự xuất hiện của HIV kháng thuốc và gây nên khả năng lây nhiễm sang người khác.

Chúng tôi đã xây dựng các mối quan hệ hợp tác và nhận ra rằng những người nghèo nhất ở các vùng nông thôn xa xôi tại khu vực cận Sahara uống thuốc rất đúng giờ và tuân thủ nghiêm ngặt hơn bất kỳ nơi nào khác trên thế giới. Phát hiện này đã xóa bỏ mối lo ngại lớn về việc mở rộng quy mô điều trị HIV quốc tế và lên trang nhất của tờ New York Times (Africans Outdo U.S. Patients In Following AIDS Therapy - The New York Times). Tổng thống Bill Clinton đã mô tả công trình nghiên cứu của chúng tôi như "chiếc đinh cuối cùng đóng vào chiếc quan tài" trong cuộc tranh luận về việc liệu người dân châu Phi có tuân thủ điều trị đúng cách hay không. Nhờ vậy, việc mở rộng quy mô điều trị HIV tại khu vực cận Sahara đã cứu sống hơn 20 triệu người.

Điều gì thôi thúc ông làm giáo dục, thưa ông?

- Tác động lớn nhất của giáo dục chính là xây dựng những cơ sở, nền tảng giáo dục để dạy cho mọi người học cách tìm tòi, khám phá - những điều này sẽ mang lại lợi ích tiếp nối từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tôi tin rằng tác động lớn nhất của mình sẽ là vai trò của một người thầy và cũng là người giúp xây dựng một ngôi trường tuyệt vời như VinUni, nơi sẽ tiếp tục tạo ra những điều tốt đẹp cho nhiều thế hệ tương lai.

Ông thích vai trò của một nhà khoa học hay vai trò của một người quản lý hơn?

- Tôi yêu công việc của một nhà khoa học, nhưng hiện tại tôi thích vai trò của một nhà quản lý hơn vì tôi đang giúp xây dựng một cơ sở sẽ đào tạo các nhà khoa học, nhà sáng tạo và nhà giáo dục cho thế hệ sau.

Đại học VinUni có mức học phí rất cao, so với thu nhập của đa phần người dân Việt Nam. Theo ông, cần phải làm gì để có thể hấp dẫn được nhiều hơn nữa sinh viên theo học ở đây?

- Một số người nói rằng Đại học VinUni chỉ dành cho con nhà giàu, về tài chính, điều đó thực sự không đúng. Mỗi ngày, tôi đều uống cà phê với các bạn sinh viên đến từ nhiều hoàn cảnh khác nhau – có em đến từ gia đình khá giả, có điều kiện, nhưng nhiều hơn là các bạn có hoàn cảnh khiêm tốn và thậm chí là khó khăn. Để các bạn ở hoàn cảnh khác nhau đều có cơ hội, VinUni đã có chương trình học bổng rất hào phóng.

Xét về những khía cạnh khác, các em sinh viên của chúng tôi rất "giàu" - "giàu" sự tò mò, "giàu" tham vọng, và "giàu" tài năng. Một khi các em bước vào Đại học VinUni, chúng tôi cam kết sẽ làm các em "giàu" hơn nữa - giàu có về cơ hội, giàu có về trải nghiệm, giàu có về tình bạn. Chúng tôi sẽ giúp các em đạt được sự giàu có đó thông qua việc du học, nghiên cứu, khởi nghiệp, và tạo ra những tình bạn suốt đời với các bạn sinh viên khác và các giáo sư.

Cuối tháng 6 vừa qua, 145 tân khoa đầu tiên của Đại học VinUni đã ra trường. Giáo sư có theo dõi sự phát triển tiếp theo của lứa sinh viên đầu tiên này không?

- Đại học VinUni là di sản rất ấn tượng và trường đã đạt QS 5 sao, là trường đại học trẻ nhất và đạt tốc độ nhanh nhất đạt được giải thưởng danh giá này. Khóa tốt nghiệp vừa qua có 95% sinh viên sau khi tốt nghiệp đã có ngay việc làm tại những công ty hàng đầu thế giới, một số em đã theo học cao học ở một số đại học top đầu trên thế giới.

Theo giáo sư, nền giáo dục Việt Nam cần được thúc đẩy như thế nào để nâng tầm giáo dục và biến thế hệ trẻ trở thành tài sản quý giá của đất nước và tự tin bước ra thế giới?

- Tôi nghĩ rằng giáo dục ở chuẩn mực quốc tế cao nhất, như những gì chúng tôi đang cung cấp tại VinUni, là khoản đầu tư quan trọng nhất chúng ta có thể làm được cho tương lai. Chúng ta cần sinh viên khám phá các công nghệ mới để làm chậm hoặc nếu có thể, ngăn chặn biến đổi khí hậu. Chúng ta cần sinh viên khởi nghiệp để tạo ra cơ hội phát triển nền kinh tế toàn cầu. Chúng ta cần sinh viên tìm ra các cách tiếp cận mới để giải quyết và chấm dứt xung đột. Chúng ta cần sinh viên chữa lành cho những người đang đau khổ và tìm cách chữa bệnh cho bệnh nhân.

Tôi tin rằng tương lai của chúng ta sẽ tươi sáng hơn nhờ vào quyết tâm của các em sinh viên đối với sự thay đổi, và niềm tin rằng chúng ta có thể tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn.

Xin cảm ơn những chia sẻ của ông!