Hơn 393 tỷ đồng tiền bản quyền âm nhạc được thu trong năm 2024

Theo công bố của VCPMC, trong năm 2024 (tính từ ngày 01/01/2024 đến ngày 31/12/2024), tổng số tiền sử dụng quyền tác giả âm nhạc mà VCPMC đã thu (chưa VAT) là hơn 393 tỷ đồng, tăng 14,2% so với năm 2023. Số tiền thu được bao gồm các lĩnh vực hoạt động: Phát sóng; Biểu diễn, hòa nhạc; Nhà hàng, quán café; Karaoke, quán bar, phòng trà; Rạp phim; Khách sạn, trung tâm thương mại; Hàng không/phương tiện giao thông; Nhạc chờ, nhạc chuông điện thoại; Websites, ứng dụng nhạc; Chương trình truyền hình (PR); Sao chép trong phim ảnh; Sao chép vật lý đĩa CD, DVD…

VCPMC đã thực hiện các kỳ phân phối, chi trả đến các chủ sở hữu quyền tác giả với số tiền là hơn 256 tỷ đồng.

Số lượng tác giả hội viên trong năm 2024 cũng tăng thêm 729 tác giả. Tổng số tác giả hội viên ủy quyền tại VCPMC tính đến 31/12/2024 là 6.511 tác giả.

Theo phía VCPMC, hiện nay, do sự phát triển của công nghệ nên thị trường âm nhạc, thị hiếu công chúng, thói quen người nghe nhạc có nhiều thay đổi nên nguồn thu từ nhóm quyền kỹ thuật số - Media chiếm tỷ trọng cao hơn các nhóm quyền còn lại.

Tuy nhiên, mặc dù có thể dùng công nghệ để hỗ trợ chủ sở hữu quyền trong việc tự bảo vệ quyền nhưng ở lĩnh vực này vẫn còn tồn đọng khá nhiều trường hợp xâm phạm quyền tác giả. Thậm chí, có một số đơn vị còn phản ứng thiếu tích cực, vi phạm kéo dài, cố ý hiểu lệch lạc về quyền tài sản của chủ sở hữu tác phẩm, nhằm lôi kéo các kênh, nhà sáng tạo, sản xuất nội dung vào hệ thống mạng đa kênh (net) của mình, tự ý cam kết bảo đảm bản quyền để vi phạm một cách có hệ thống, lợi dụng cơ chế, công cụ của nền tảng để né tránh trả tiền bản quyền đồng thời thu lợi bất chính, tước đoạt lợi ích. Do đó, thời gian qua, VCPMC đã tiến hành nhiều biện pháp bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của tác giả thành viên, bao gồm cả các biện pháp công nghệ và khởi kiện dân sự.

"Trong năm qua, thị trường biểu diễn nghệ thuật trong nước khá sôi động đặc biệt với sự xuất hiện của các show diễn quốc tế dù quy mô chưa lớn. Tuy nhiên, số tiền bản quyền giảm hơn so với năm 2023 là do còn nhiều đơn vị tổ chức vẫn còn thiếu ý thức tự giác, tự nguyện thực hiện nghĩa vụ trả tiền bản quyền, tìm mọi cách gây khó khăn, né tránh thực hiện nghĩa vụ. Hiện nay, hàng loạt chương trình vi phạm bản quyền đang trong quá trình xử lý xâm phạm theo thủ tục tố tụng", nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn – Giám đốc VCPMC cho biết.

Theo đó, thời gian qua, nhiều show diễn, sân khấu biểu diễn vẫn chưa trả tiền bản quyền trong một thời gian dài như các show của Lululola tại Đà Lạt (Lâm Đồng); các show của Mây Lang Thang ở khắp các nơi như Lâm Đồng, Nghệ An, Đà Nẵng, Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh.

Ngoài ra, thời gian gần đây có một số chương trình âm nhạc Hàn Quốc không trả tiền bản quyền và VCPMC đã tiến hành khởi kiện ra tòa án có thẩm quyền. VCPMC đã làm việc với tổ chức bản quyền KOMCA của Hàn Quốc để phối hợp xử lý ngăn chặn hành vi xâm phạm, yêu cầu đơn vị tổ chức phải trả tiền bản quyền để được phép sử dụng, đồng thời báo cáo tình hình vi phạm của các đơn vị này đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền đề nghị kiểm tra, xử lý vi phạm.

Nguồn thu tiền bản quyền âm nhạc lĩnh vực phát sóng ngày càng sụt giảm

Theo nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn, ở lĩnh vực biểu diễn, ngoài các nguyên nhân và tình trạng chung như do ý thức tuân thủ pháp luật chưa nghiêm túc, do nhận thức về nghĩa vụ, trách nhiệm chưa được đúng và đầy đủ, thiếu tôn trọng bản quyền, thì nguyên nhân chính vẫn là do quy định về hồ sơ, thủ tục xin chấp thuận tổ chức biểu diễn tại Nghị định số 144/2020/NĐ-CP không quy định cần phải có ý kiến đồng ý của chủ sở hữu quyền khi sử dụng tác phẩm trong các chương trình biểu diễn.

Năm 2024, VCPMC và các Đài, đơn vị truyền hình tiếp tục đàm phán, thỏa thuận về việc thực hiện nghĩa vụ trả tiền sử dụng âm nhạc trong lĩnh vực phát sóng theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2022) và Nghị định số 17/2023/NĐ-CP ngày 26/4/2023 của Chính phủ.

Hiện nay vẫn còn nhiều đơn vị truyền hình trả tiền chưa thực hiện nghĩa vụ, chậm trễ việc thỏa thuận trả tiền và gây khó khăn cho Trung tâm, chưa thống nhất việc áp dụng Biểu mức quy định tại Phụ lục I của Nghị định số 17/2023/NĐ-CP để thực hiện nghĩa vụ trả tiền bản quyền.

"Về tỉ trọng so với tổng nguồn thu của VCPMC thì lĩnh vực phát sóng vẫn là một trong những lĩnh vực có tỉ trọng thấp nhất chỉ chiếm khoảng 02% trong tổng nguồn thu tiền bản quyền. Ngoài ra, do còn một số Đài chưa thống nhất theo Phụ lục I của Nghị định số 17/2023/NĐ-CP nên nguồn thu ở lĩnh vực phát sóng không những chưa ổn định mà còn giảm đi so với năm trước là 21%.

Đối với các trường hợp còn tồn đọng ở một số Đài PTTH, VCPMC sẽ nỗ lực phối hợp với các Đài để giải quyết tiếp trong Quý I/2025. Riêng trường hợp vụ kiện của Đài PTTH Bà Rịa - Vũng Tàu, hiện nay, với tình trạng nhiều năm chưa trả tiền bản quyền, hồ sơ khởi kiện hành vi xâm phạm hiện đã được Toà án Thành phố Bà Rịa - Vũng Tàu thụ lý, giải quyết.

Bên cạnh đó, các hồ sơ liên quan đến các đơn vị truyền hình trả tiền như: Truyền hình kỹ thuật số K+, Truyền hình cáp SCTV… hiện đang được củng cố tài liệu, chứng cứ, cảnh báo vi phạm hoặc đã khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền", nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn cho biết thêm.

Tính đến thời điểm hiện tại, bộ phận pháp chế của VCPMC đã thực hiện tổng số 79 vụ kiện xâm phạm quyền tác giả, tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ, tranh chấp hợp đồng; hiện đã giải quyết xong 34 vụ, còn lại đang trong quá trình giải quyết. 

Ngoài ra, còn nhiều vụ việc và hàng trăm link trực tuyến (sao chép tác phẩm) hiện đang thu thập tài liệu, chứng cứ để xử lý vi phạm. Thường xuyên phối hợp với tác giả rà soát, cảnh báo để thu, truy thu các trường hợp link, kênh vi phạm trên môi trường trực tuyến.