Khẩn cấp đối phó bệnh viêm đường hô hấp cấp

Theo ông Trần Đắc Phu - Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), WHO đã thống nhất tên gọi chủng virus mới khiến 45 người tử vong gần đây là virus corona gây hội chứng viêm đường hô hấp cấp ở khu vực Trung Đông (viết tắt là MERS-CoV).

Chưa đầy 1 tháng (từ 20.6 đến 9.7), Ảrập-Xêút đã thông báo phát hiện thêm 16 trường hợp xét nghiệm dương tính với MERS-CoV, trong đó có 8 trường hợp không có triệu chứng nhưng khi xét nghiệm lại dương tính với MERS-CoV (4 nhân viên y tế và 4 trẻ em từ 7-15 tuổi). Các bệnh nhân đều có triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp cấp và dẫn đến suy hô hấp, suy đa phủ tạng, tử vong rất nhanh.

Tích lũy từ tháng 4.2012 đến ngày 15.7.2013 trên thế giới ghi nhận 82 trường hợp xét nghiệm dương tính với MERS-CoV tại 9 nước trên thế giới, trong đó có 45 tử vong (56%). Đa số các ca mắc tập trung ở Ảrập – Xêút với 65 trường hợp mắc (79,3%) và 37 trường hợp tử vong (82,2%). WHO lo ngại là tỷ lệ tử vong của bệnh nhân mắc MERS-CoV lên tới 56% (tỷ lệ tử vong của SARS là gần 10% và H7N9 hơn 20%), đồng thời là bệnh lây qua đường hô hấp từ người sang người như SARS. WHO khẳng định virus này lây truyền từ người sang người qua tiếp xúc gần và các giọt nước bọt nhỏ, nhưng chưa ghi nhận lây lan sang cộng đồng. Tuy nhiên, WHO vẫn chưa biết rõ các yếu tố phơi nhiễm chính cũng như các yếu tố nguy cơ của các trường hợp mắc rải rác trong cộng đồng. Hiện chưa có vaccin phòng bệnh, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và các biện pháp phòng chống dịch “đặc trị” virus này.

“Hiện chưa phát hiện ca bệnh tại Việt Nam, việc giao thương của nước ta với khu vực Trung Đông cũng chưa phổ biến. Nhưng chúng ta không thể loại trừ các trường hợp du khách “trung gian” đi sang Trung Đông về rồi sang Việt Nam” – Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết. Hiện Bộ Y tế đã cảnh báo cho các cửa khẩu, sân bay tăng cường giám sát thân nhiệt đối với các du khách. Đồng thời, Bộ Y tế chỉ đạo các cơ sở y tế liên quan tăng cường giám sát, lấy mẫu các trường hợp nghi ngờ để sớm phát hiện ca bệnh, chủ động đáp ứng dịch trong nước trước cả H7N9 và MERS-CoV.

Có nhiều người lành mang virus

Thạc sĩ Nguyễn Hồng Hà - Phó Giám đốc Bệnh viện Nhiệt đới T.Ư lo ngại: Căn nguyên của bệnh MERS-CoV gần giống như các dịch bệnh gây viêm đường hô hấp cấp khác như SARS, H5N1, H7N9. Tuy nhiên, tử lệ tử vong lại quá cao, hơn nữa việc lây truyền lại từ người sang người, thời gian ủ bệnh quá dài nên nếu có ca bệnh thì khả năng lây lan virus ra cộng đồng là rất lớn. Ông cho biết, tại Việt Nam, phòng cách ly ít, các giường bệnh thường tập trung với mật độ bệnh nhân cao nên nếu có ca bệnh thì việc lây lan ra bệnh nhân và nhân viên y tế rất lớn.

"Hiện chưa phát hiện ca bệnh tại Việt Nam, việc giao thương của nước ta với khu vực Trung Đông cũng chưa phổ biến. Nhưng chúng ta không thể loại trừ các trường hợp du khách “trung gian” đi sang Trung Đông về rồi sang Việt Nam”. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long

Ngại rằng, việc phát hiện các trường hợp không có triệu chứng bệnh (8 trường hợp) làm tăng lo ngại không phát hiện hết các trường hợp mắc bệnh và tăng khả năng lây lan trong cộng đồng. “Chưa có nghiên cứu nhưng nếu có 8 trường hợp tức là có khả năng hàng nghìn trường hợp khác cũng mang mầm bệnh MERS-CoV. Ví dụ như 1 ca bại liệt dương tính với virus thì có tới 200 người khỏe cũng mang virus rồi. Như vậy, chúng ta cần phải cảnh giác hơn nữa với những người đi từ vùng dịch về và những ca bệnh viêm đường hô hấp cấp nói chung” - TS Huấn cho biết. TS Huấn cho rằng, nếu chúng ta làm tốt công tác phòng chống dịch, phát hiện sớm các ca bệnh từ đầu thì việc ngăn chặn các ca mắc và hạn chế tỷ lệ tử vong đến mức thấp nhất.

Ông Trần Như Dương - Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ cũng cho biết từ đầu năm đến nay, cả nước đã lấy 708 mẫu các trường hợp viêm đường hô hấp cấp để xét nghiệm, loại trừ H7N9, tuy nhiên chưa phát hiện ra trường hợp nào dương tính với H7N9. Đồng thời đã xét nghiệm 48 mẫu loại trừ MERS-CoV nhưng cũng chưa phát hiện ra trường hợp nào.

“Do các triệu chứng bệnh khá giống nhau nên nếu có các trường hợp viêm đường hô hấp cấp có nghi ngờ, chúng tôi sẽ xét nghiệm loại trừ cúm, sau đó loại trừ H7N9 và bây giờ thêm MERS-CoV. Chúng ta đủ nguồn lực và trang thiết bị để xét nghiệm phát hiện tất cả các chủng virus này” - ông Dương cho biết.