"Khoái khẩu" với các món ngon từ cá leo sông Thoa

Cư dân những làng xóm ven bờ bao đời cần mẫn giăng câu, chài lưới đánh bắt cá tôm trên sông. Thuở trước, sản vật dòng sông khá phong phú theo các mẹ, các chị lên chợ, vào bữa cơm của những gia đình. Đổi lại là tương cà, rau quả cho bữa ăn hàng ngày, dăm miếng kẹo lạc, vài tấm bánh đa cho con trẻ. Giờ sản vật sông Thoa ngày càng suy kiệt nhưng vẫn còn những con chép, con trôi dăm bảy ký, những con cá leo béo thơm làm nức lòng thực khách…

Một người dân quăng chài bắt cá trên sông.

Chiều phai nắng, tôi và nhóm bạn rong ruổi ven bờ đoạn cuối bờ sông, nơi dòng nước sắp hòa vào đại dương bao la. Sông Thoa mùa cạn hiền hòa với dòng nước lững lờ trôi in nền trời xanh thẳm. Trên sông thấp thoáng bóng ngư phủ giăng lưới, quăng chài bắt cá tạo nên bức tranh thấm đẫm hồn quê. Và chúng tôi được người bạn ven sông chiêu đãi những món ngon chế biến từ cá leo thường ngày bơi lội trong dòng sông hằn trong ký ức của bao người. Cá leo sông Thoa có màu trắng pha vàng xám trên lưng, thịt săn chắc, hương vị thơm và rất béo dùng để chế biến các món: nấu canh chua, nướng, nấu cháo, chiên, nấu lẩu, um với khế…

Với món cá leo um khế thì dùng dao chặt vi, móc bỏ mang và ruột, rửa sạch nhớt rồi cứa vài đường trên thân cho nhanh ngấm gia vị. Khế chua sắp chín rửa sạch rồi dùng dao thái lát dọc. Đun dầu phộng sôi trên bếp rồi cho thêm ít nghệ tươi xay nhuyễn. Sau đó, cho cá vào và dùng đũa trở nhẹ cho săn thịt rồi thêm ít nước, gia vị: Muối, đường, bột ngọt… đun lửa nhỏ cho gia vị thấm đều vào cá. Ước chừng cá sắp chín thì cho khế thái lát vào lẫn với cá đến khoảng hơn mươi phút, thêm ít tiêu xay nhuyễn rồi nhấc xuống khỏi bếp.

Đĩa cá leo um khế với màu sẫm của cá và màu vàng của khế điểm thêm màu xanh của vài nhánh rau thơm trông thật bắt mắt. Thịt cá leo sông Thoa thơm phức, vị ngọt béo hòa quyện với vị chua từ khế xen lẫn hương vị của gia vị cứ lưu mãi nơi đầu lưỡi, phảng phất hương vị phù sa từ sông quê.

Cả nhóm đang “ngất ngây” với món cá leo um khế cùng dăm ly rượu đế thì anh bạn cho những con cá đã làm sạch lên vỉ sắt nướng trên bếp than hồng. Sau vài phút da cá sẫm màu, mỡ chảy xèo xèo bốc mùi thơm phức lan tỏa theo gió. Anh chẻ đôi những trái đậu bắp rửa sạch rồi cho lên vỉ nướng cùng cá đến sẫm màu để ăn cùng với cá cho thêm “tròn vị”. 

Món cá leo nướng chấm muối ớt.

Chén muối hạt giã nhuyễn với ớt, vắt thêm tí nước cốt chanh đặt cạnh đĩa cá nướng như mời gọi. Gắp miếng thịt cá leo sông Thoa chấm vào chén muối rồi đưa vào miệng để cảm nhận vị ngọt béo từ cá quyện với vị mặn của muối hòa cùng vị cay của ớt lẫn vị chua từ chanh. Nhẩn nha nhai thêm nhánh rau thơm thì dường như bao hương vị vào cả trong miệng rồi lan tỏa lên mũi, vô cùng sảng khoái. Thêm miếng đậu bắp nướng nghe giòn tan trong miệng càng thêm phấn khích…

Ôi! Dòng sông Thoa hiền hòa thơ mộng trong mùa cạn và mênh mang nâu đỏ phù sa trong mùa lũ đã dâng bao sản vật cho đời. Và tấm lòng chất phác của cư dân đôi bờ như níu chân lữ khách trở về để thưởng thức những món ngon từ con leo, con chép… nơi dòng sông yêu dấu.