Lễ mở trống đầu năm của người Giáy

Bài, ảnh: Lê San Thứ hai, ngày 15/02/2016 10:28 AM (GMT+7)

Với người Giáy ở xã Tát Ngà, huyện Mèo Vạc, Hà Giang, chiếc trống là vật báu linh thiêng, rất có ý nghĩa trong đời sống văn hoá tinh thần. Mỗi năm, người Giáy chỉ được mở trống một lần duy nhất vào đầu năm mới.

Lễ hội múa trống được gọi theo tiếng Giáy là Loong trống, thường được diễn ra dịp đầu năm bởi theo quan niệm của đồng bào Giáy, đây là thời điểm giao hoà giữa đất trời, con người với thiên nhiên. Tiếng trống sẽ xua đuổi những điều không may mắn của năm cũ, cầu mong một năm mới được mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu, nhà nhà no đủ, gia đình yên vui.

Sáng mùng 1 Tết, thầy cúng mặc trang phục chỉnh tề, cùng một số thanh niên khoẻ mạnh chưa vợ, mang một mâm lễ cúng tới miếu Bà. Thầy cúng thắp hương khấn mời Bà về dự lễ, xin phép Bà cho dân làng hạ trống xuống để tổ chức lễ hội. Trống chỉ được đưa ra khỏi miếu Bà một lần duy nhất trong năm.

Sau khi hạ xuống, trống được để cạnh mâm cúng, thầy cúng đọc lời khấn cầu mưa thuận gió hoà, xin trời đổ nước để cho kịp mùa vụ, con cháu được khoẻ mạnh. Sau đó thầy cúng gõ 3 tiếng trống, rồi cử người khiêng trống và lễ vật qua từng nhà trong thôn rồi đưa đến miếu Ông. Qua gia đình nào, thầy cúng lại khấn để cầu may cho gia đình đó. Trống đi càng xa, đoàn người càng dài và đông thêm.

Người Giáy quan niệm, được đánh trống là xin được may mắn cho gia đình. Hết tháng Giêng cũng là lúc mùa lễ hội kết thúc, thầy cúng cùng các chàng trai trong thôn lại khiêng trống từ miếu Ông về miếu Bà cất giữ, chờ lễ hội năm sau.

Chuẩn bị đồ cúng làm lễ hạ trống, gồm con gà, xôi …

Thầy cúng làm mâm cơm cúng ở trong nhà.

Sau khi cúng trong nhà xong, thầy cúng và các thanh niên chưa vợ mang mâm lễ cúng tới miếu Bà.

Người Giáy cho rằng ông trời tuy ở trên cao nhưng cũng có thể nghe được lời thỉnh cầu của con người và khi đã tế trời, khi trời đã thấu, trời sẽ ban mưa xuống.