Mỗi năm chi 3.570 tỷ đồng cho bảo vệ dân phố, dân phòng và công an xã bán chuyên trách

Sáng 27/10, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở. Ông Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình bày báo cáo tóm tắt, giải trình.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu dự thảo Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở 27/10. Ảnh QH

Theo báo cáo, hiện nay có 3 lực lượng làm nòng cốt bảo vệ an trinh trật tự tại cơ sở là bảo vệ dân phố, dân phòng và công an xã bán chuyên trách. Luật mới sẽ "kiện toàn" cả 3 thành một, gọi là Tổ bảo vệ An ninh Trật tự.

Trong đó Tổ trưởng, Tổ phó dân phòng đảm nhiệm "hai vai", tức vừa thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự, vừa thực hiện nhiệm vụ dân phòng để không làm tăng số người tham gia, tăng kinh phí so với hiện nay.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng ghi nhận nhiều ý băn khoăn về tổ chức, ngân sách khi thành lập lực lượng Tổ bảo vệ An ninh trật tự ở cơ sở; cho rằng không chỉ dừng lại ở số lượng khoảng 30 vạn người như được nêu trong Tờ trình của Chính phủ. Lực lượng này có thể làm tăng kinh phí, biên chế.

Báo cáo lại, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay toàn quốc có gần 30 vạn người đang tham gia hoạt động trong các lực lượng bảo vệ dân phố; công an xã bán chuyên trách và các chức danh đội trưởng, đội phó đội dân phòng. Các địa phương trong cả nước đang chi trả cho 3 lực lượng khoảng 3.570 tỷ đồng/năm.

Cũng theo báo cáo, toàn quốc có 84.721 thôn, tổ dân phố và nếu mỗi nơi đều thành lập một Tổ bảo vệ An ninh trật tự, sẽ cần có ít nhất là 254.163 người tham gia (mỗi Tổ cần ít nhất 3 người).

Dự kiến, mức chi tổng kinh phí cần bảo đảm để các Tổ này hoạt động theo quy định của dự thảo Luật là 3.505 tỷ đồng/năm.

Tuy nhiên, do dự thảo Luật quy định mỗi Tổ bảo vệ có thể phụ trách một hoặc một số thôn, tổ dân phố nên tổng số Tổ bảo vệ An ninh Trật tự có thể giảm xuống, kéo theo tổng kinh phí bảo đảm cũng sẽ giảm xuống.

"Sẽ không tăng về số lượng người tham gia và không tăng về tổng kinh phí bảo đảm so với thực tiễn hiện nay. Về lâu dài, tổng số lượng thôn, tổ dân phố tiếp tục giảm do sáp nhập nên các địa phương sẽ có điều kiện tập trung bảo đảm chế độ, chính sách tốt hơn nữa cho lực lượng Tổ bảo vệ An ninh Trật tự ở cơ sở", báo cáo nêu.

Trước ý kiến đề nghị quy định chế độ, chính sách cho lực lượng này theo nhiệm vụ được giao và chỉ hỗ trợ khi được huy động thực hiện nhiệm vụ chứ không hỗ trợ thường xuyên hằng tháng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, dự thảo luật quy định mức hỗ trợ hằng tháng cho lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là kế thừa quy định về chế độ hỗ trợ đối với đối tượng đội trưởng, đội phó đội dân phòng, bảo vệ dân phố, công an xã bán chuyên trách đã có từ lâu đang được các địa phương thực hiện.

Nếu bỏ quy định hỗ trợ hằng tháng mà chỉ hỗ trợ khi được huy động thì sẽ không thu hút được người dân tham gia lực lượng này, không bảo đảm tính khả thi của luật.

Một số ý kiến đề nghị cần quy định khung, mức tối thiểu đối với hỗ trợ thường xuyên hằng tháng, hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế và giao Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, đây là lực lượng quần chúng được tuyển chọn tham gia; nếu quy định "cứng" trong luật về khung mức hỗ trợ thường xuyên hằng tháng và khung mức hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế sẽ không phù hợp với thực tế, nhất là ở các địa phương còn khó khăn về kinh tế, chưa tự chủ được ngân sách.

Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho phép kế thừa pháp luật hiện hành, quy định theo hướng mở để chính quyền địa phương quyết định mức hỗ trợ thường xuyên hằng tháng, quyết định mức hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế đối với người tham gia lực lượng này để phù hợp với thực tế điều kiện ở từng địa phương và bảo đảm tính khả thi của luật.