Một phụ nữ cai trị cả làng, đàn ông không dám bén mảng

Phụ nữ làng Umoja.

Learpoora đã gọi Umoja là nhà, ở đó, một nhóm 48 phụ nữ sống cùng con cái trong những túp lều được bảo vệ bởi hàng rào thép gai để tránh những kẻ xâm nhập. Khi một người đàn ông xâm phạm, họ thông báo cho cảnh sát địa phương, người sẽ đưa ra cảnh báo hoặc bắt giữ thủ phạm - tùy thuộc vào mức độ phạm tội.

Ngôi làng được lập ra  năm 1990 bởi 15 phụ nữ bị kỳ thị trong cộng đồng của họ sau khi họ bị lính Anh cưỡng hiếp từ một căn cứ tại Archer Post gần đó, một trung tâm thương mại giáp Samburu và Isiolo. Một số người sống sót sau khi bị hãm hiếp nói rằng chồng của họ đã buộc tội họ mang đến sự bất lương cho gia đình và đuổi họ ra ngoài. Họ tìm thấy một mảnh đất, chuyển đến đó và đặt tên là Umoja – có nghĩa là thống nhất.

Kể từ đó, ngôi làng đã trở thành một nơi ẩn náu, chào đón những người phụ nữ thoát khỏi những cuộc hôn nhân bị lạm dụng, hoặc bị hủ tục cắt xén bộ phận sinh dục nữ, hãm hiếp và các hình thức tấn công khác. Thậm chí, một số phụ nữ có chồng chết đã tìm thấy sự an ủi trong ngôi nhà chung ở Umoja.

Rebecca Lolosoli là một trong những người sang lập ra làng Umoja, đồng thời là lãnh đạo của ngôi làng này.

Lolosoli sinh ra ở làng Wamba, năm 1962 trong một gia đình có 6 anh chị em. Năm 1971, cô theo học trường tiểu học của các cô gái Wamba. Sau đó, cô gia nhập trung tâm đào tạo điều dưỡng Công giáo, nhưng đã bỏ học 6 tháng trước khi hoàn thành vì thiếu phí. Cô kết hôn với Fabiano David Lolosoli năm 18 tuổi và của hồi môn của cô gồm 17 con bò

Cô thành lập doanh nghiệp riêng của mình bán hàng hóa trong làng và đứng lên đòi quyền lợi cho những người phụ nữ khác. Khi chồng cô đi công tác, cô bị 4 người đàn ông lấy tiền của mình đánh đập. Khi chồng cô không làm gì để giúp cô, cũng không phản đối, cô bỏ anh. Năm 1990, cô và một vài phụ nữ khác thành lập làng Umoja và biến nó thành một lãnh địa chỉ dành riêng cho phụ nữ.

Năm 1995, những người phụ nữ của Umoja đã bầu cô làm chủ tịch Tổ chức Maendeleo Ya Wanawake  (MYWO), một tổ chức vì sự nâng cao của phụ nữ. 

Năm 2005, Lolosoli đã tham dự một hội nghị của LHQ tại New Yorh. Cô đã nhận được những lời đe dọa giết hại từ những người đàn ông địa phương vì lập trường của cô về quyền của phụ nữ ngay trước khi cô đến New York.

Umoja bị chồng cũ của Lolosoli tấn công năm 2009. Lúc đó ông ta cầm một khẩu sung xông vào làng và đuổi những người phụ nữ ra khỏi nhà để tìm Lolosoli, lúc đó đang đi vắng.  Năm 2010, cô được trao Giải thưởng Lãnh đạo toàn cầu từ Vital Voices.

Kể từ sau đó, an ninh ở làng Umoja được thắt chặt hơn và có những biện pháp trừng trị đàn ông đột nhập nghiêm khắc hơn.

Phụ nữ trong làng Umoja trải dài qua nhiều thế hệ, với cư dân lớn tuổi nhất tại ngôi làng 98 tuổi và người trẻ nhất 6 tháng tuổi. Phụ nữ ở mọi lứa tuổi chạy trốn đến đó, một số có em bé sơ sinh theo sau. Khi những cậu bé sống ở đó với mẹ lên 18, họ phải rời khỏi làng.

Những ngôi nhà đặc trưng trong làng.

Giống như những người phụ nữ khác trong làng, Learpoora sống cùng mẹ trong một ngôi nhà nhỏ làm bằng gỗ, cành cây và phân bò. Bên trong, ánh sáng duy nhất là từ những ngọn lửa phát ra từ một chiếc đèn nhỏ.

Vào buổi tối, những người phụ nữ nhí nhảnh ngồi quanh đống lửa để kể cho nhau nghe những chuyện đời thường, trong khi chờ món đậu và ngô luộc chín tới.

"Tôi lớn lên được bao quanh bởi rất nhiều phụ nữ," Learpoora nói. "Nó giống như có những người mẹ khác nhau xung quanh bạn."

Bên ngoài những túp lều, phụ nữ ngồi trên chiếu để xem trẻ em chơi. Đôi khi, họ hát và nhảy theo những bài hát Samburu truyền thống, đồ trang trí rực rỡ và kết thúc tốt đẹp theo nhịp. Những lần khác, họ lặng lẽ làm những chiếc vòng cổ đính cườm tròn là thương hiệu của phụ nữ Samburu, họ bán để kiếm tiền cho cộng đồng.

Learpoora nói: "Một khi họ bán dây chuyền, họ đưa tiền cho bà chủ làng, sau đó họ phân bổ số tiền để chi cho thực phẩm của mỗi gia đình dựa trên số trẻ em của mỗi nhà. Một số tiền khác cũng được dành để giáo dục, đặc biệt là cho các cô gái trẻ."

Ngoài việc bán đồ trang sức, những người phụ nữ có được thu nhập bằng cách điều hành một khu cắm trại cho khách du lịch đi đến Khu bảo tồn quốc gia Samburu gần đó. Họ cũng nhận được sự đóng góp từ nhà hảo tâm trên toàn thế giới, những người đã đọc về ngôi làng.

Các ông chồng đi tìm vợ

Tuy vậy, một số cư dân trong các cộng đồng gần đó mô tả phụ nữ làng Umoja là quá cấp tiến và tư bản.

Lawas Lemoro, 25 tuổi, nói rằng anh ta không tin phụ nữ sống trong một xã hội đơn giới. "Họ lẻn ra giữa đêm để gặp gỡ những người đàn ông hoặc đưa họ vào làng", ông nói. "Hoặc là họ đang sử dụng câu chuyện của mình như một cách để kiếm tiền”, người này cáo buộc them.

Khi được hỏi liệu đàn ông có vào làng không, Learpoora và các phụ nữ nói không. Những người đàn ông duy nhất cố gắng đến là những người chồng đang tìm vợ, cô nói, và họ nhanh chóng bị đuổi ra. Nhiều người đàn ông bị truy đuổi đã khiếp sợ không dám bén mảng đến.