Mỹ xử phạt Trung Quốc về Biển Đông, chuyện gì sẽ xảy ra?

Trung Quốc tiến hành các hoạt động bồi đắp, xây dựng trái phép ở Biển Đông. Ảnh: Reuters

Ông Rubio trình dự luật được gọi là “Luật xử phạt Trung Quốc về Biển Đông và biển Hoa Đông năm 2016” tại Ủy ban Đói ngoại Thượng viện hồi đầu tuần này. Dự luật đề xuất một loạt các biện pháp xử phạt các cá nhân và tổ chức Trung Quốc “tham gia vào các hoạt động bất hợp pháp của Bắc Kinh ở Biển Đông và biển Hoa Đông”, thông cáo từ Văn phòng của ông Rubia cho hay.

 "Những hành động hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông là bất hợp pháp và đe dọa ngành thương mại của Mỹ và an ninh trong khu vực. Sức ảnh hưởng của vấn đề này có thể cảm nhận được tại đây, ở ngay nước Mỹ, bao gồm cả các cảng của Florida và xuyên suốt trong nền kinh tế hàng hóa và vận chuyển của nước ta", ông Rubio nhấn mạnh.

"An ninh của các đồng minh của chúng ta trong khu vực và đời sống kinh tế của chúng ta không thể bị đe dọa bởi liên tục bởi các động thái vi phạm trắng trợn các tiêu chuẩn quốc tế trong việc theo đuổi quyền thống trị ở Biển Đông và biển Hoa Đông của Bắc Kinh”, theo Thượng nghị sĩ Mỹ.

Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio

Giới phân tích nhận định, dự luật mà ông Rubio giới thiệu đại diện cho sự thay đổi đầy tham vọng trong chính sách Trung Quốc của Mỹ. Nếu được thông qua, dự luật sẽ cho phép Tổng thống Mỹ áp đặt một loạt các biện pháp trừng phạt lên các cá nhân cũng như các tổ chức Trung Quốc có liên quan.

Ngoài ra, dự luật của ông Rubia cũng thể hiện sự thay đổi quan trọng trong chính sách của Mỹ. Chẳng hạn, dự luận đề xuất hạn chế viện trợ nước ngoài cho các quốc gia có thể đứng về phía Trung Quốc trong tranh chấp ở Biển Đông và Hoa Đông, theo đó, thay đổi quan điểm trung lập, không đứng về bên nào trong tranh chấp của Mỹ lâu nay.

Chính quyền Obama mặc dù nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông và thể hiện việc này bằng cách chủ trương mở rộng hợp tác với các quốc gia có yêu sách lãnh thổ trong khu vực như Philippines và Việt Nam. Tuy nhiên, chính quyền Obama không có chế tài trừng phạt Trung Quốc về các hành vi trái phép của họ trong tranh chấp Biển Đông và biển Hoa Đông.

Đề xuất trừng phạt Trung Quốc về Biển Đông và biển Hoa Đông của ông Rubio được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống mới đắc cử Donald Trump sắp nhậm chức và tất cả mọi con mắt đều đang chờ xem chính sách đối ngoại của ông, đặc biệt là đối với Trung Quốc.

Mặc dù một đề xuất như vậy bị một số người quan ngại là nguy hiểm, nhưng nếu nó thực sự được thông qua và được thực thi, thì nó sẽ có tác động như thế nào?

 Đầu tiên, các mối quan hệ song phương và hợp tác Mỹ-Trung nhìn chung sẽ phải chịu ảnh hưởng mạnh mẽ. Bắc Kinh đã tuyên bố rằng, theo đuổi chủ quyền ở Biển Đông và biển Hoa Đông là “lợi ích cốt lõi” của Bắc Kinh. Nếu quyết tâm trừng phạt Trung Quốc trong vấn đề này, Mỹ chắc chắn sẽ phải đối mặt với làn sóng phản ứng gay gắt bị kích hoạt bởi chủ nghĩa dân tộc ở Trung Quốc và Bắc Kinh chắc chắn sẽ có động thái đáp trả.

Theo đó, để thách thức Mỹ, Trung Quốc có thể áp đặt Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của nước này ở Biển Đông, như những gì nước này đã làm ở biển Hoa Đông đồng thời tiếp tục đẩy mạnh cải tạo, bồi đắp đất trong khu vực (chẳng hạn ở bãi cạn Scarborough).