Nga sáp nhập Crimea, tham chiến ở Syria: Giá đắt và đáng giá

Crimea sáp nhập Nga để thúc đẩy thương mại, vận chuyển quan hệ với Syria. Reuters

Hai chuyện này về bề ngoài thật ra chẳng liên quan gì đến nhau. Chuyện Crimea là hệ luỵ của chính biến ở Ukraine và liên quan trực tiếp đến Ukraine và Nga. Chuyện ở Syria là chuyện đấu tranh quyền lực và đối kháng lẫn nhau giữa phía chính phủ Syria và phe nổi dậy chống chính phủ. Nhưng đối với Nga thì hai chuyện này lại liên quan mật thiết với nhau và đều là kết quả của sự quyền biến của Nga về chính trị và quân sự thế giới sau khi xảy ra những đột biến có liên quan trực tiếp đến những lợi ích chiến lược thiết thực trước mắt cũng như lâu dài của Nga.

Việc Nga tiếp nhận Crimea đã làm thay đổi cơ bản mối quan hệ của Nga với Ukraine, EU, Nato và cả phần nào nữa với Mỹ. Quan hệ của Nga với tất cả các đối tác này đều chuyển từ bình thường sang không bình thường, từ yên ổn sang trắc trở, từ hợp tác sang đối đầu, từ tin cậy lẫn nhau - cho dù chỉ ở mức độ nhất định - sang nghi ngại và nghi kỵ lẫn nhau. Các đối tác này gia tăng áp lực đối với Nga bằng cách áp dụng những biện pháp trừng phạt Nga về kinh tế, thương mại và đầu tư cũng như cô lập Nga về chính trị. Đối với Nga, đáng kể hơn cả là cái giá mà Nga đã phải trả từ đó đến nay về kinh tế và thương mại chứ không phải về chính trị. Cái giá này trên nhưng phương diện ấy đúng là rất đắt đối với Nga.

Nhưng nhìn từ giác độ lợi ích chiến lược về chính trị và an ninh lâu dài trên châu lục này của Nga thì cái giá ấy chắc chắn được phía Nga coi là rất đáng để trả. Cái đáng kể ở đây không chỉ là thu nhập Crimea mà là gây dựng, củng cố và thể hiện vị thế và ưu thế, vai trò và ảnh hưởng của Nga về chính trị thế giới, quân sự và an ninh trên châu lục và thế giới. Nga đã buộc các đối tác kia không còn có thể tiếp tục lấn tới với chiến lược "Đông tiến" và lợi dụng những khó khăn của Nga về phát triển kinh tế xã hội để có thể muốn làm gì thì làm trên châu lục, đặc biệt ở vùng xung quanh Nga.

Lính Nga sau khi tham chiến ở Syria đã được hồi phục ở bán đảo Crimea.

Quyết định của Nga can dự vào cuộc chiến tranh ở Syria xuất phát từ sự cần thiết phải ra tay trợ giúp phe chính phủ và tổng thống Bashir al-Assad ở Syria và từ mưu tính chiến lược là dùng việc xoay chuyển tình thế ở Syria để buộc Mỹ và đồng minh phải "luỵ" Nga trong thực hiện những ý đồ chiến lược của họ ở Syria, từ đó có thêm con chủ bài chiến lược mới đối phó với Mỹ, EU và Nato ở châu Âu. Sự trở lại khu vực Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh về quân sự cũng như chính trị góp phần cùng cố và tăng cường vị thế cũng như vai trò và ảnh hưởng chính trị an ninh và quân sự thế giới nói chung của Nga, có tác động như một cú đòn giúp Nga thoát khó hoặc ít nhất thì cũng bớt khó trên nhiều phương diện.

Cái giá mà Nga đã phải trả cho sự can dự quân sự trực tiếp vào Syria từ năm 2015 đến nay và cả trong thời gian tới nữa cũng rất đắt về tài chính và con người. Nhưng soi vào những lợi ích chiến lược trước mắt cũng như lâu dài mà Nga đã đạt được ở đó và cả trong thời gian tới nữa thì chắc chắn phía Nga sẽ cho rằng cái giá ấy rất đáng được Nga trả. Sau 8 năm chiến tranh và nội chiến ở Syria, Nga đã không chỉ xoay chuyển hoàn toàn tình thế chính trị cũng như quân sự ở đất nước này mà còn trở thành tác nhân quyết định nhất trong những tác nhân quyết định tương lai chính trị cho Syria, tức là cho giải pháp cho vấn đề Syria cũng như cho tương quan lực lượng và cục diện quan hệ ở khu vực này. Thành quả này của Nga cay đắng đối với Mỹ bao nhiêu thì bội phần bấy nhiêu đối với không ít đồng minh của Mỹ trong khu vực.

Ở cả châu Âu lẫn khu vực Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh, Nga đều đã tạo nên những sự đã rồi vừa có tác dụng giải thoát vừa tạo ra cuộc chơi địa chiến lược và chính trị quyền lực thế giới mới mà các đối thủ của Nga gần như không làm cho đảo ngược được nữa. Vì thế, Nga sẽ còn phải tiếp tục trả giá và xem ra Nga vẫn sẽ tiếp tục sẵn sàng trả giá.