Người dân nông thôn khốn đốn vì thiếu nước

“Nước quý như vàng”

Huồi Tụ là xã thiếu nước trầm trọng nhất của huyện Kỳ Sơn (Nghệ An). Mới đầu mùa nóng mà bà con đã phải lũ lượt đi bộ hàng chục km vào rừng sâu cõng nước về sinh hoạt. Ông Vừ Chồng Vó ở bản Huồi Đun lắc đầu ngao ngán: "Trước đây, Huồi Tụ cũng thường xuyên thiếu nước nhưng chỉ thiếu 2 - 3 tháng. Năm nay, mùa khô đến, nguồn nước cạn kiệt hết. Dân khổ lắm".

Chị Nguyễn Thị Vân (thôn 6, Chàng Sơn, Thạch Thất, Hà Nội) bơm nước bán cho người dân trong vùng.

Thầy giáo Nguyễn Văn Trường - Hiệu trưởng Trường THCS dân tộc bán trú Huồi Tụ chia sẻ: "Chúng tôi rất xót xa khi học sinh bán trú của trường không có nước để nấu ăn, sinh hoạt. Hằng ngày, trước và sau giờ học, các em phải mang những chiếc can nhựa hứng từng giọt nước hiếm hoi từ trong khe chảy ra. Còn các thầy cô giáo phải tranh thủ những giờ không lên lớp vào các khe suối trong núi tìm nước; đêm phải hứng nylon ngoài trời để lấy từng giọt sương. Nước ở đây còn quý hơn cả vàng".

Không riêng Huồi Tụ mà 16/21 xã ở Kỳ Sơn như Phà Đánh, Mỹ Lý, Keng Đu, Đoọc Mạy… đang thiếu nước sinh hoạt trầm trọng. Thiếu nước không chỉ diễn ra ở các làng bản, trường học mà trạm y tế cũng phải đối diện với thực trạng này. Bác sĩ Nguyễn Xuân Phong - Giám đốc Trung tâm Y tế huyện cho hay: "Hiện có hơn 1/3 trạm y tế các xã thiếu nước phục vụ khám và điều trị cho nhân dân. Thực trạng này rất đáng lo ngại bởi nguy cơ bùng phát dịch bệnh".

Hiện nay, huyện Kỳ Sơn có hơn 150 công trình nước tự chảy phục vụ đồng bào các dân tộc với tổng kinh phí gần 100 tỷ đồng từ các chương trình 134, 135. Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân khác nhau, chưa đầy 1/3 số công trình đang phát huy hiệu quả, số còn lại đã bị hư hỏng hoặc không còn giá trị sử dụng nữa vì nguồn nước đầu nguồn đã cạn kiệt.

Trao đổi với NTNN, ông Nguyễn Anh Đoài - Phó phòng Nông nghiệp huyện Kỳ Sơn cho biết: Để khắc phục tình trạng thiếu nước, cần một nguồn kinh phí nâng cấp và sửa chữa các công trình lên đến hàng chục tỷ đồng, điều này nằm ngoài khả năng của huyện.

“Ăn đong” nước giếng

Mới qua vài ngày nắng nóng đầu hè, người dân nhiều khu vực ngoại thành Hà Nội đã rơi vào cảnh khốn khổ do thiếu nước. 11 giờ trưa ngày 2.5, gia đình anh Chu Văn Phùng ở thôn 5, xã Chàng Sơn (Thạch Thất) phải đôn đáo lo vệ sinh thùng nước để chiều mua nước phục vụ đám cưới con gái.

Anh bộc bạch: "Trước kia, gia đình tôi dùng nước giếng đào 30m, nguồn nước khá ổn định. 10 năm trở lại đây, làng nghề ngày càng phát triển kéo theo là sự ô nhiễm, đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước. Dân chúng tôi không dám sử dụng nước tại chỗ mà chủ yếu mua nước của xã khác về dùng".

Bình thường, gia đình anh Phùng mua 95.000 đồng/m3 nước, đủ dùng 3 ngày, nhưng ngày nắng nóng tới 39- 40 độ như hiện nay, cả nhà dùng 1m3 hết veo trong 1 ngày. “Chuẩn bị đám cưới con gái, tôi phải mua 4 - 5m3 nước, hết khoảng 500.000 đồng. Tháng này, nhà tôi mất hơn 1,5 triệu đồng tiền nước"- anh Phùng nói.

Anh Đỗ Khắc Dũng - Công an viên thôn 6, xã Chàng Sơn cho hay: “Nhà tôi từ 2 tuần nay đã phải mua nước về dùng. Mọi sinh hoạt, từ tắm giặt, ăn uống... đều phải tính toán làm sao cho tiết kiệm nhất”. Cạnh nhà anh Dũng, hai mẹ con chị Đỗ Thị Huệ dùng tằn tiện mà cũng mất 300.000 đồng/tháng mua nước.

Ông Nguyễn Kim Toàn - Phó Chủ tịch UBND xã Chàng Sơn cho biết: "Toàn xã có trên 2.063 hộ với 9.163 khẩu nhưng có đến hơn một nữa số dân trong xã bị thiếu nước sinh hoạt. Năm 2007 xã được tiếp nhận dự án nước sạch nông thôn và đã khoan 3 điểm thăm dò để xây dựng nhà máy nước, nhưng đến nay không thấy dự án được triển khai”.

Tiến Dũng - Hà Lê - Ngô Xuân