NSƯT Vương Đức: Lỗi của đạo diễn phim “Sống cùng lịch sử” là quá ngây thơ

- Tôi xem câu chuyện này là một “tai nạn nghề nghiệp” của đạo diễn NSND Thanh Vân, nói theo các cụ là một sự  “khôn nhà dại chợ”.

Thanh Vân có thể là một đạo diễn có tài, dày dặn kinh nghiệm trên phim trường, nhưng trong phát hành phim và phát ngôn với báo chí, anh rất ngây thơ, ngây thơ đến mức ấu trĩ, tôi có thể nói thẳng thắn như vậy.

Thanh Vân không được phép nói về chuyện tiền nong làm phim, tôi- Giám đốc Hãng và Giám đốc sản xuất phim mới có quyền phát ngôn về chuyện này.

Chuyện kinh phí 21 tỷ nhưng tiền về đến đoàn phim chỉ có 13, 14 tỷ đồng là chuyện có thực, tuy nhiên đó là chi phí sản xuất trực tiếp, mọi người sẽ đặt câu hỏi 8 tỷ còn lại đi đâu, phải chăng chúng tôi ăn cắp? Xin thưa nếu chúng tôi “cấu” của phim một đồng, kiểm toán, thanh tra Bộ VHTTDL sẽ vào cuộc ngay.

Số tiền còn lại chi vào những việc khác, như việc Hãng phải đảm bảo thiết bị kỹ thuật quay, lồng tiếng, làm âm nhạc, in tráng phim ở nước ngoài, 5% tiền thuế VAT… đó là những khoản không tính vào chi phí sản xuất trực tiếp. Con số 21 tỷ tiền làm phim từ ngân sách là một con số lớn, tuy nhiên đó không phải là một số khổng lồ để đầu tư cho một bộ phim, đặc biệt là phim về đề tài chiến tranh, có nhiều đại cảnh như “Sống cùng lịch sử”.

Vậy anh nói gì về chuyện phim “Sống cùng lịch sử” đã ra rạp tại Hà Nội và đã thất bại, làm dấy lên nỗi bức xúc của dư luận về chuyện phim triệu đô nhưng không bán nổi một vé?

Quan điểm

NSƯT Vương Đức • Giám đốc Hãng phim truyện Việt Nam

  Thời buổi này bỏ 80.000 đồng một cái vé xem phim, lại thêm 10.000 đồng gửi xe nữa, nếu là bạn, bạn sẽ chọn phim Hollywood hay chọn phim đề tài chiến tranh cách mạng? Và “Sống cùng lịch sử” thất bại là đương nhiên, trong khi nó ra rạp theo kiểu “không kèn không trống”, không có bất cứ một động thái quảng bá nào...  

- Cái này cũng do lỗi ấu trĩ về phát hành của đạo diễn Thanh Vân. Việc phát hành của “Sống cùng lịch sử” tại 3 rạp Tháng Tám, Kim Đồng và Trung tâm chiếu phim Quốc gia trong thời điểm cuối tháng 8 đầu tháng 9 vừa qua là do Thanh Vân nghĩ về phát hành quá đơn giản.

Tôi đã giao cho anh ấy lên kế hoạch phát hành phim, báo cáo bằng văn bản với Cục Điện ảnh là chủ sở hữu phim, nhưng anh ấy không làm việc đó. Tôi đi làm phim vắng nhà, về mới được anh ấy báo cáo lại. Thanh Vân đã dùng uy tín cá nhân của mình để “nói khó” với 3 rạp ấy chiếu phim, phim ra rạp vào 29.8 thì 3 ngày liên tiếp sau đó, Hà Nội trời mưa tầm tã, rồi đến đợt nghỉ lễ 2.9, người đi chơi, đi về quê, phim thất bại là đương nhiên.

Cái tâm của Thanh Vân là có thể hiểu được, đạo diễn nào làm ra phim mà không muốn có khán giả đến xem phim, nhưng anh ấy phải hiểu rằng, đưa một bộ phim ra rạp có phải đơn giản gì, nhất là phim về đề tài chiến tranh như “Sống cùng lịch sử”.

Ngay bên cạnh đó là phim bom tấn của Hollywood, rạp thì dập dìu trai thanh gái lịch nhưng họ đến đó đâu phải để xem phim về đề tài chiến tranh cách mạng. Thời buổi này bỏ 80.000 đồng một cái vé xem phim, lại thêm 10.000 đồng gửi xe nữa, nếu là bạn, bạn sẽ chọn phim Hollywood hay chọn phim đề tài chiến tranh cách mạng? Và “Sống cùng lịch sử” thất bại là đương nhiên, trong khi nó ra rạp theo kiểu “không kèn không trống”, không có bất cứ một động thái quảng bá nào.

Câu chuyện về phát hành phim Việt ra rạp hiện nay có lẽ vẫn là một “tử huyệt” của điện ảnh trong nước, và “Sống cùng lịch sử” đã gặp đúng điều này. Tuy nhiên, nhiều người đặt câu hỏi tại sao các hãng phim Nhà nước không thay đổi điều đó, phải chẳng vì phim làm bằng tiền ngân sách nên người làm phim thờ ơ với đầu ra của phim?

- Hiện nay Hãng chúng tôi có 3 loại phim, thứ nhất là phim chúng tôi tự bỏ vốn sản xuất 100%, thứ hai là loại phim được Nhà nước tài trợ từ 60-70%, và thứ ba là phim Nhà nước đặt hàng, cấp vốn 100%, “Sống cùng lịch sử” là phim thuộc dạng thứ 3. Khi trả lời phỏng vấn, đạo diễn Thanh Vân có nói phim được 50 triệu đồng để làm công tác quảng bá, đó là anh ấy không hiểu biết nên nói thiếu chính xác.

Số tiền đó chỉ là tiền in poster và làm trailer thôi, không phải là tiền cho mục đích quảng bá tuyên truyền cho phim. Riêng về kinh phí quảng bá tuyên truyền cho phim, chúng tôi đấu tranh với Bộ Tài chính suốt nhiều năm nay nhưng vẫn không có một đồng nào chi cho mục đích này, nghĩa là kinh phí tuyên truyền quảng cáo cho phim là 0 đồng.

 

Trong khi cả nước chỉ có 80 rạp và trung tâm chiếu bóng (trước năm 1975, con số này trên toàn quốc là 450 rạp, 2.000 đội chiếu bóng lưu động), 80 rạp ấy chỉ có 30 rạp là đủ tiêu chuẩn âm thanh Dolby và những cụm rạp đông khách nhất, hiện đại nhất đều do tư nhân quản lý. Vậy thì việc đưa phim ra rạp khó vô cùng. Một năm trong nước chỉ sản xuất 10 đến 15 phim, trong khi nhập ngoại hơn 100 phim, phim ngoại cũng phát đầy rẫy trên truyền hình.

Chúng tôi không thờ ơ với việc đưa phim ra rạp, nhưng chỉ cần nói với các nhà phát hành là phim về đề tài chiến tranh, lịch sử thì các nhà phát hành sẽ bảo: “Chúng em xin chào các bác chúng em ngược ạ”. Việc Thanh Vân đưa phim ra rạp vừa rồi cũng là một nỗ lực của anh ấy, nhưng do nóng vội, do thiếu kiến thức, do ngây thơ, do đơn giản hóa việc phát hành phim nên anh ấy đã thất bại nặng nề.

Vậy thì Hãng phim truyện Việt Nam sẽ sửa chữa những sai lầm này như thế nào?

- Đạo diễn Thanh Vân đã nhận lỗi trước Hãng rồi, chúng tôi cũng yêu cầu anh phải đi sửa sai, những phát ngôn nào khiến công chúng hiểu nhầm cũng phải đi giải trình lại. Với tư cách một đồng nghiệp, tôi đã khuyên Thanh Vân: Sau cú vấp ngã này anh phải đứng lên, để tiếp tục sửa sai, để lo cho đứa con của mình, vì anh đã sinh ra nó thì phải đưa được nó đến với khán giả.

Cục Điện ảnh là đơn vị chủ sở hữu nắm bản quyền phim đã có công văn xuống cho Hãng chúng tôi, yêu cầu Hãng phải xây dựng kế hoạch bài bản để phát hành phim “Sống cùng lịch sử” và chúng tôi đang nghiêm túc chấp hành. Xin được thông báo một con số này: “Sống cùng lịch sử” đến nay đã có gần 3 triệu lượt xem khi chiếu miễn phí cho khán giả ở 10 tỉnh thành với 700 điểm chiếu khác nhau chứ không phải phim không có ai xem.

Cần phải hiểu đây là phim do Nhà nước đặt hàng để tuyên truyền nên nó không có nhiệm vụ phải đem ra chiếu kinh doanh để thu hồi vốn. Nhà nước cũng không bắt chúng tôi phải có nhiệm vụ thu hồi vốn, mà chỉ giao cho chúng tôi nhiệm vụ làm phim để thực hiện công tác tuyên truyền cho sự kiện 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ.

Tới đây Hãng chúng tôi nhất định sẽ đưa “Sống cũng lịch sử” đến với đông đảo người xem hơn nữa, chứ không thể để phim đắp chiếu trong kho, chúng tôi cũng không vô trách nhiệm với đồng tiền vốn của Nhà nước đầu tư làm phim như vậy. Tuy nhiên, việc phát hành phim phải có sự vào cuộc của Cục Điện ảnh, có sự điều tiết từ trên xuống dưới chứ mình Hãng thì không thể làm được việc này, vì lịch chiếu rạp nào cũng kín đến hết năm 2015 rồi.  

Vậy anh nói gì về chuyện có rất nhiều ý kiến đề nghị truy tố tập thể tác giả phim “Sống cùng lịch sử” vì tội làm “thất thoát tài sản Nhà nước”? 

- Tôi thấy đấy là những ý kiến quá khích, của những người chẳng hiểu gì về điện ảnh, họ cứ nói khơi khơi thế thôi, vì họ không phải người trong cuộc. Nếu có chuyện như thế thật, thì nhiều người phải bị truy tố trước chúng tôi từ lâu rồi, chẳng phải đến hôm nay.

Tôi xin nói một điều nếu tôi- Vương Đức và đạo diễn Thanh Vân ăn cắp một đồng nào từ tiền làm phim, thì pháp luật sẽ vào cuộc để hỏi tội chúng tôi. Còn nếu đem chuyện “Sống cùng lịch sử” ra để dọa truy tố chúng tôi thì đó là một câu chuyện nực cười.

Xin cảm ơn anh!