Pho tượng A Di Đà ngoài trời ở Khánh Hòa

Chùa Tòng Lâm Lô Sơn Tịnh Độ nằm tại núi Đá Lố, thôn Như Xuân, xã Vĩnh Phương, TP. Nha Trang (Khánh Hòa) hay còn có tên gọi là chùa Đá Lố.

Từ hướng đường 23/10 mọi người chạy đến khu vực ngã ba Thành, huyện Diên Khánh hướng về phía Bắc khoảng 3km là đến núi Đá Lố, Vĩnh Phương. Còn nếu chọn đi hướng bến xe phía Bắc trung tâm TP. Nha Trang thì đi qua trường Cao Đẳng Mẫu giáo trung ương 2 ra tới ngã ba Nhà Máy Sợi thì quẹo trái theo hướng Quốc lộ 1A khoảng  4-5km sẽ tới chùa.

Ngôi chùa có Pho tượng Phật Di Đà lộ thiên do Thượng tọa Thích Trừng Thi – Chánh Đại diện Huyện hội Phật giáo Diên Khánh kiến tạo, tượng cao 44m, được khởi công xây dựng từ năm 2009 và hoàn thành năm 2012.

Thân tượng cao 37m, tượng trưng cho 37 phẩm trợ đạo. Đứng trên hoa sen lơ lửng giữa hư không, bên dưới là bể cả sóng dập chập chùng, mắt Ngài nhìn xuống xa xăm, tay trái đưa lên ngang ngực, tay phải duỗi xuống như sẵn sàng tiếp độ mọi người.

Pho tượng do kỹ sư Lê Đồng Thuyền thiết kế, Điêu Khắc gia Thụy Lam – người tạc nụ cười cho Phật, cùng đệ tử là nghệ nhân điêu khắc Hồ Văn Đen những nhà điêu khắc đã tạc nên những tượng Phật kỹ lục quốc gia như tượng Phật Di Lặc trên núi Cấm – Tịnh Biên, tượng Phật Bà Quan Âm – chùa Linh Ứng, Bãi Bụt, Đà Nẵng,..

Theo các bậc cao niên, tính đến nay chùa đã có bề dày lịch sử gần 80 năm và trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm. Vào năm Mậu Tuất 1957, cố đại lão Hòa thượng Thích Chánh Ký (lúc đó ngài là Thượng thủ Tăng già Phật giáo Khánh Hoà) đã đứng ra khai sơn phạt mộc mảnh đất này để xây dựng chùa.

Ban đầu chùa được dựng bởi các mái tranh tranh mộc mạc đơn sơ với khuôn viên rộng hơn 5ha đất. Lúc bấy giờ chùa tọa lạc tại vị trí lưng chừng núi Đá Lố và cách mặt nước biển là 40m. 

Chùa đã từng có giai đoạn nhiều năm bị bỏ vắng, xuống cấp và không một ai đến thắp nhang viếng Phật. Cho đến năm Ất Hợi (1995), thầy Thượng tọa Thích Trừng Thi được hội Phật giáo tỉnh Khánh Hòa ủy thác làm Trụ trì. Lúc này bên dưới mảnh đất nơi chùa tọa lạc có hơn 600 quả mìn còn sót lại từ thời chiến. 

Sau thời gian dài nhọc công khai hoang, gỡ mìn đầy hiểm nguy thì vào tháng 7 năm Nhâm Ngọ (2002), thầy Thượng tọa Thích Trừng Thi chính thức động thổ ngôi chùa Tòng Lâm Lô Sơn.

Trải qua 10 năm trùng tu xây dựng, ngôi chùa cuối cùng cũng đã được hoàn thiện. Trong đó ấn tượng nhất là bức tượng Đức Phật A Di Đà cao 44m, đường kính 9m – được Tổ chức kỷ lục Việt Nam ghi nhận là pho tượng lớn nhất Việt Nam vào năm 2012. Chùa Tòng Lâm Lô Sơn về sau không những trở thành điểm đến giàu giá trị tâm linh của các phật tử trong và ngoài tỉnh. 

Sau khi chiêm ngưỡng tượng Phật A Di Đà, mọi người tiếp tục men theo lối nhỏ là sẽ đến điện của Đức Phật Di Lặc. Và điểm đến sau cùng của chuyến tham quan chùa Đá Lố chính là chính điện của chùa, đi đến hết con đường nhỏ sẽ đến lối vào của chính điện. 

Hai bên cầu thang vào chính điện được thiết kế đặt hai tượng rồng trải dài theo bậc thềm. Đây không phải là tượng rồng điêu khắc như ở lối vào điện Quan Thế Âm, mà được kiến tạo nên từ hàng ngàn mảnh gạch men. Có thể thấy rằng tượng rồng trước chính điện đã để lại ấn tượng mạnh mẽ cho du khách trước sự tinh xảo của chúng. 

Chùa Tòng Lâm Lô Sơn không đơn thuần chỉ là một điểm đến tham quan du lịch, mà còn là nơi đem đến sự an nhiên cho tâm hồn bởi khung cảnh thanh tịnh, cùng tiếng chuông du dương xóa tan mọi muộn phiền trong cuộc sống. Ngôi chùa là nơi tín ngưỡng cho các phật tử của địa phương nói riêng và các tỉnh lân cận nói chung.