Phòng chống tham nhũng: “Bắt chuột phải giữ được mâm cỗ”

“Chống tham nhũng phải bình tĩnh, nó như con chuột vào mâm cỗ, phải lừa để bắt. Nếu chúng ta bực mình quá lấy búa đập nát con chuột lại làm tan tành cả mâm cỗ. Phải khôn ngoan để vừa làm sao bắt được con chuột, vừa giữ được mâm cỗ” – ĐB Nguyễn Bá Thuyền ví von tại phiên thảo luận trước Quốc hội ngày 7.11.

Lo nhất là “nợ xấu” lòng tin

Nói về công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng (PCTN), nhiều ý kiến ĐB băn khoăn về tính hiệu quả trong công tác này. Bởi trên thực tế tình trạng tham nhũng chưa được đẩy lùi, ngăn chặn. ĐB Lê Như Tiến (Quảng Trị) cho rằng, Luật PCTN đã được sửa đổi bổ sung, cơ quan thực hiện đã được tổ chức đồng bộ từ T.Ư đến địa phương, khí thế hừng hực, nhưng chưa xử lý được bao nhiêu tội phạm tham nhũng. “Điều đó chứng tỏ hiệu quả PCTN đang nằm ở khâu triển khai thực hiện. Lo ngại nhất là “nợ xấu” lòng tin và “tồn đọng” trách nhiệm trong PCTN” – ĐB Tiến nói.


ĐB Tiến còn nêu dẫn chứng dẫn đến việc thờ ơ trong công tác PCTN. Thảo luận ở tổ, có đại biểu đã đề xuất cơ quan chức năng nên tập trung “bắt hổ” với những vụ làm thất thoát của Nhà nước hàng trăm ngàn tỷ đồng, hơn là chỉ bắt mèo nhỏ, chuột con, có như thế mới giải tỏa được tâm lý trong dân: “Mèo ăn miếng thịt chẳng tha/Hổ vồ con lợn đứng ngoài thở than”.

Đề nghị khôi phục lại hình thức xử bắn tử tù Liên quan đến việc thi hành án tử hình, các ĐB cho rằng hiện số lượng tử tù ngày càng lớn, gây áp lực lên trại giam. Hiện việc thi hành án bằng tử hình tiêm thuốc độc đang vướng mắc bởi cơ sở hạ tầng, thuốc. Trong kỳ họp Quốc hội này, các ĐB đề nghị ra nghị quyết để khôi phục hình hình tử hình bằng bắn, để song song 2 hình thức nhằm giải quyết số lượng tử tù.

Một nguyên nhân nữa, theo tiết lộ của ĐB Tiến là: “Có ĐB tâm sự mỗi khi ra họp Quốc hội là được lãnh đạo địa phương gặp căn dặn muốn phát biểu gì cũng được nhưng trừ tham nhũng ra vì sợ ảnh hưởng đến cơ chế xin cho, vạch áo cho người xem lưng”.

ĐB Huỳnh Nghĩa (Đà Nẵng) cho rằng, có những vụ án tham nhũng được đình chỉ điều tra, miễn trách nhiệm hình sự có dấu hiệu chưa đúng pháp luật. “Án treo, cải tạo không giam giữ chiếm tỷ lệ hơn 31%, đó là những hiện tượng không bình thường. Liệu trong lực lượng PCTN có tiêu cực, bao che cho tham nhũng hay không?. Đây là câu hỏi lớn cử tri đang mong câu trả lời”- ĐB Nghĩa nêu vấn đề.

Cần phương thức đột phá

ĐB Đỗ Văn Đương cho rằng, việc thành lập cơ quan điều tra độc lập sẽ là đột phá, thay đổi phương thức, cách đánh tội phạm tham nhũng, đi vào được những vụ án lớn, trọng điểm đã tồn nhiều năm mà cử tri bức xúc. Theo đề xuất của ĐB Đương, cơ quan điều tra độc lập này có thể đặt ở 7 khu vực, nhưng hoạt động độc lập với chính quyền địa phương. “Đặt theo kiểu vùng thời tiết như ở Tây Nguyên, Tây Bắc, miền Trung, Đông Nam Bộ… Cán bộ đi điều tra vào dịch quán ăn uống sinh hoạt, không liên quan đến cơ sở nữa để đỡ vướng mắc. Thẩm quyền của cơ quan trên chỉ điều tra những vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn cho Nhà nước, đối tượng phạm tội thuộc diện tỉnh ủy quản lý trở lên” – ĐB Đương nêu ý kiến.

Chúng ta đã bày binh bố trận rầm rộ, chiến lược chiến thuật bài bản, dàn quân toàn tuyến, khí thế hừng hực, quân lực và hỏa lực hùng hậu, nhưng tham nhũng chưa bị sát thương bao nhiêu”. ĐBQH Lê Như Tiến - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục thanh thiếu niên, nhi đồng

Cũng đồng tình với quan điểm trên, ĐB Lê Như Tiến đề nghị: Cần thành lập Cục Điều tra tội phạm về tham nhũng trực thuộc Ban chỉ đạo T.Ư về PCTN với cơ chế đặc biệt, được trao thượng phương bảo kiếm, có quyền điều tra độc lập. Như vậy mới trả lời được câu hỏi lớn của Chủ tịch Quốc hội đặt ra tại phiên họp thứ 21 Ủy ban Thường vụ Quốc hội: “Liệu có tham nhũng, tiêu cực trong chính lực lượng PCTN hay không?”.

ĐB Huỳnh Nghĩa cũng cho rằng, cần phải thành lập lực lượng chuyên trách điều tra về tham nhũng trực thuộc Quốc hội hoặc Ban chỉ đạo T.Ư về PCTN. “Lực lượng này phải tinh nhuệ, được hưởng đãi ngộ xứng đáng, như vậy mới đủ sức điều tra các vụ án tham nhũng lớn, không kéo dài như hiện nay. Không cho bị can bị cáo có thời gian chạy án, tránh gây hoài nghi suy giảm lòng tin của nhân dân” – ĐB Nghĩa nhấn mạnh.

ĐB Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) cho rằng phải khoanh vùng đối tượng nguy cơ tham nhũng cao, để có giải pháp phòng ngừa. “Chống tham nhũng phải bình tĩnh, nó như con chuột vào mâm cỗ, phải lừa để bắt. Nếu chúng ta bực mình quá lấy búa đập nát con chuột lại làm tan tành cả mâm cỗ. Phải khôn ngoan để vừa làm sao bắt được con chuột, vừa giữ được mâm cỗ” – ĐB Thuyền dí dỏm ví von.