Quan chức LHQ hé lộ 'chìa khóa' cho thỏa thuận nhà máy hạt nhân

Theo ông Grossi, bất kỳ thỏa thuận nào nhằm "bảo vệ" nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia (ZNPP) sẽ đều bao gồm việc Nga rút vũ khí khỏi nhà máy. Trước đó, cả Nga và Ukraine cáo buộc nhau nã pháo vào cơ sở này.

Phát biểu với tờ báo La Repubblica của Ý, ông Grossi nói rằng thỏa thuận thiết lập một "vùng an toàn" xung quanh nhà máy có thể đạt được "vào cuối năm nay".

Ông Grossi tiếp tục cho biết phía Ukraine đang thúc đẩy Nga rút vũ khí khỏi cơ sở, đồng thời lưu ý động thái này "trong mọi trường hợp sẽ là một phần của thỏa thuận chung".

Người đứng đầu IAEA nói thêm rằng ông hy vọng sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin, cũng như người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky, trước khi một thỏa thuận được thống nhất.

Cơ sở năng lượng hạt nhân lớn nhất châu Âu, nhà máy Zaporizhia đã thuộc kiểm soát của quân đội Nga ngay sau khi Moscow tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine vào cuối tháng 2/2022. 

Zaporizhia, Donetsk, Lugansk, Kherson đã gia nhập Nga sau khi tổ chức trưng cầu dân ý vào tháng 9. Ukraine và các đồng minh phương Tây từ chối công nhận kết quả trưng cầu dân ý.

Tổng thống Putin đã ký một sắc lệnh vào tháng 10 tuyên bố quyền sở hữu của Nga đối với nhà máy. Tháng trước, Moscow cũng tuyên bố họ sẵn sàng thiết lập một "khu vực an ninh" phi quân sự xung quanh cơ sở, miễn là một cơ chế giám sát quốc tế được thiết lập.

Đặc phái viên Nga tại Vienna Mikhail Ulyanov cho biết vào tháng 11 rằng nếu không có một cơ chế như vậy, bất kỳ thỏa thuận nào cũng sẽ bị Kiev coi như "một tờ giấy trắng".

Nga đã nhiều lần cáo buộc quân đội Ukraine pháo kích vào nhà máy. Tháng trước, các cơ quan an ninh Nga cho biết họ đã phá vỡ một kế hoạch "tấn công khủng bố" nhằm vào nhà máy do chính phủ Ukraine dàn dựng.