“Rửa cày bừa” cầu mùa bội thu

Là cư dân nông nghiệp nên trong một năm, người Sán Dìu có nhiều lễ tiết. Tháng 7 âm lịch, họ có Tết Mười Tư (14.7). Tết này được tổ chức trong khuôn khổ gia đình hoặc dòng tộc. Vào ngày đó, cả làng, bản, dòng tộc làm lễ cúng gia tiên và thần Nông cẩn báo với các bậc linh thiêng: Công việc đồng áng cấy cày vụ mùa đã xong, tiết hạ đã qua và chuyển sang tiết thu, nhà nông sắp sửa làm những công việc mới của tiết thu. Người Sán Dìu thường gọi Tết Mười Tư là “Lễ rửa cày bừa” hoặc “Lễ lên đồng” vì trước đó họ có “Lễ xuống đồng” vào dịp đầu tháng 6 âm lịch, lúc sắp bước vào cấy vụ mùa.

Chuẩn bị lễ vật trước ngày tổ chức.

Lễ vật đặc sắc không thể thiếu trên mâm cúng gia tiên, thần Nông trong Lễ rửa cày bừa là món bánh nhân điền. Nguyên liệu để làm loại bánh này gồm: Bột gạo nếp, nhân bánh là đỗ xanh (mặn hoặc ngọt), lạc rang, đường đen và lá mít. Nguyên liệu dùng làm bánh là sản phẩm của vụ mùa năm trước dành để cúng tạ thần Nông, gia tiên với mong ước vụ mùa năm nay được mưa thuận gió hòa, cho thu hoạch cao hơn năm trước...

Ngày nay, mặc dù thời điểm kết thúc công việc cấy trồng vụ mùa có sớm hơn do sử dụng các giống lúa ngắn hạn, nhưng Lễ rửa cày bừa của người Sán Dìu vẫn được duy trì tổ chức đúng ngày. Chỉ có điểm khác xưa: Sau ngày Lễ rửa cày bừa, người Sán Dìu không còn tổ chức đi soọng cô để thụ hưởng đời sống văn hóa tinh thần, thay vào đó, họ đi làm các việc về kinh tế...

Vân Minh