Tại sao nông dân bỏ ruộng đất đang là mối quan tâm của ngành dân vận Tiên Lãng ở Hải Phòng?

Có tới hơn nghìn hộ nông dân  bỏ ruộng

Theo nội dung thông tin tại buổi tọa đàm, qua điều tra thực tế, đến ngày 31/05/2023, toàn huyện Tiên Lãng, số hộ bỏ ruộng là 1021 hộ với diện tích 185,23ha. Đây là con số rất đáng báo động.

Trong những năm qua, tình hình nông nghiệp, nông dân, nông thôn trên địa bàn hiện gặp nhiều khó khăn. Cụ thể đó là thiếu vốn, thiếu thông tin, kiến thức sản xuất hàng hóa, khoa học công nghệ và tiêu thụ sản phẩm. 

Những năm gần đây huyện Tiên Lãng đã có nhiều chương trình giải cứu nông sản như vậy chứng tỏ tình hình đầu ra của các sản phẩm nông nghiệp gặp rất nhiều khó khăn.

Sản xuất nông nghiệp bị tác động bởi thiên tai và dịch bệnh. Giá cả đầu vào của sản xuất nông nghiệp tăng cao như phân bón, thức ăn chăn nuôi, đầu ra thì bấp bênh, những lúc được mùa thì mất giá.

Diện tích đất sản xuất phổ biến vẫn là quy mô nhỏ, nông hộ, thiếu liên kết dẫn đến năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nông sản, thực phẩm và giá trị gia tăng của một số mặt hàng nông sản thấp, sản xuất còn mang tính tự phát; mô hình liên kết sản xuất, kinh tế hợp tác kiểu mới chưa phát triển. Nhiều mặt hàng nông sản không ổn định, làm ảnh hưởng đến thu nhập và đời sống của nông dân; nông nghiệp phát triển còn thiếu bền vững.

Mặt khác tình trạng công nghiệp hóa, đô thị hóa, mặt trái của cơ chế thị trường đã tác động làm thay đổi bộ mặt nông thôn, làm thay đổi nếp sống, lối sống, giá trị văn hóa truyền thống của nông dân, nông thôn; vấn đề ô nhiễm môi trường như rác thải, nước sạch nông thôn.

Một phần lớn bộ phận nông dân ở một số xã, thị trấn bỏ ruộng, bỏ chăn nuôi, trồng trọt để đi làm việc khác có thu nhập cao hơn, ổn định hơn tại các nhà máy, xí nghiệp. Do giá trị ngày công lao động nông nghiệp quá thấp nên lao động nông nghiệp chủ yếu là người cao tuổi và phụ nữ.

Hiệu quả từ những giải pháp

Xác định được những nguyên nhân dẫn đến tình trạng nông dân bỏ ruộng, không sản xuất hiện nay nên nhiều xã trên địa bàn huyện Tiên Lãng (TP Hải Phòng) đã có những giải pháp kịp thời và triển khai có hiệu quả.

Theo ông Vũ Văn Bản, Phó Chủ tịch UBND xã Toàn Thắng cho biết, trong 3 năm, diện tích đất bỏ hoang tại địa phương từ 1 – 1,5 ha/vụ, vụ mùa nhiều hơn vụ chiêm, tập trung ở khu đồng trũng, thấp, ruộng bị bỏ không thường xa khu dân cư, chi phí đầu tư cao, lợi nhuận thấp, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, thực trạng xâm mặn. Khó khăn, rủi ro, thách thức bủa vây nên người nông dân không mặn mà với sản xuất nông nghiệp.

Để nhân dân tiếp tục tập trung sản xuất nông nghiệp, hàng năm chính quyền địa phương đã ban hành nghị quyết, xây dựng kế hoạch, chỉ đạo HTX dịch vụ Nông nghiệp tích cực tham gia chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, thành lập Tổ hợp tác cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất Nông nghiệp...

HTX liên kết với các hộ nông dân ký kết với doanh nghiệp để giải quyết vấn đề đầu ra; Tuyên truyền, hướng dẫn tạo điều kiện về mặt bằng để thành lập HTX; Quy vùng nguyên liệu tập trung đối với khoai tây và măng tây...

HTX đưa sản phẩm Nhang bài lên sàn thương mại điện tử, 2 sản phẩm trứng gà, măng tây đủ điều kiện lên sàn thương mại điện tử; xã có mô hình kinh tế ứng dụng công nghệ cao, áp dụng cơ giới hòa đồng bộ; HTX dịch vụ Nông nghiệp hang năm đều ký kết bao tiêu sản phẩ khoai tây, dưa bao tử cho nông dân.

Từ những giải pháp trên, hàng năm Toàn Thắng giảm được đáng kể số hộ bỏ ruộng không canh tác.

Bên cạnh xã Toàn Thắng, lãnh đạo xã Kiến Thiến, xã Đoàn Lập và đại diện HTX dịch vụ Nông nghiệp huyện Tiên Lãng cũng chia sẻ khá nhiều những giải pháp khắc phục thực trạng nông dân bỏ ruộng không canh tác và đều có hiệu quả.

Cũng tại Tọa đàm về giải pháp giúp nông dân không bỏ ruộng, ông Nguyễn Văn Miện, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Tiên Lãng, TP.Hải Phòng cho biết, thực trạng nông dân bỏ ruộng đang đặt ra nhiều thách thức. 

Nếu để xảy ra tình trạng nông dân bỏ ruộng ồ ạt sẽ gây ảnh hưởng xấu đến nền nông nghiệp, cứ 1 hộ bỏ ruộng sẽ ảnh hưởng đến nhiều hộ khác như điều kiện canh tác, tạo điều kiện làm nơi trú ngụ của chuột, sâu bệnh phá hoại mùa màng làm mất an ninh lương thực và an sinh xã hội.

Khi bỏ đi tư liệu sản xuất, làm, gây hưởng đến trật tự an toàn xã hội. Trong bối cảnh kinh tế khó khăn như hiện nay, việc làm không phải dễ tìm, từ đó có thể sẽ làm nảy sinh những tệ nạn, ảnh hưởng trật tự xã hội. Tình trạng nông dân bỏ ruộng còn cho thấy những chính sách dành cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn của chúng ta có dấu hiệu xa rời thực tiễn.

Để giúp nông dân gắn bó với đồng ruộng, các cơ quan hữu quan cần khảo sát, điều chỉnh, bổ sung hoàn thiện hỗ trợ nông dân trong sản xuất và tiếp cận thị trường, cần tăng cường quản lý đối với thị trường vật tư đầu vào thiết yếu cho sản xuất nông nghiệp như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, giống; loại trừ các loại phân bón giả, giống kém chất lượng và tìm cách giảm chi phí đầu vào cho người nông dân.

Cùng với đó, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích nông dân bám ruộng, nâng cao chất lượng, hiệu quả sản xuất nông nghiệp, tìm đầu ra cho sản phẩm, giúp nông dân gắn bó với ruộng đồng, ổn định cuộc sống.

Bên cạnh đó, Đảng và Nhà nước tiếp tục có những chính sách mới cụ thể hỗ trợ nông nghiệp, nông dân, nông thôn, trong đó có cơ chế đặc thù hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, cần có những quy định, hướng dẫn cụ thể trong việc; thuê, cho thuê, nhận khoán, chuyển nhượng, phân cấp quản lý rõ ràng diện tích đất nông nghiệp khi không có nhu cầu sản xuất.

Cũng tại buổi tọa đàm, bà Vũ Thị Thuý Nga, Phó trưởng Ban Dân vận Thành uỷ Hải Phòng đánh giá cao buổi toạ đàm diễn ra rất hiệu quả, rất ý nghĩa và kịp thời, khẳng định vai trò của công tác dân vận trong việc tham gia vào mọi mặt của đời sống xã hội.