Thân quen gánh cháo sườn ở Hà Nội

Những bát cháo sườn làm tôi nhớ đến bà nội. Vào những năm 80, bà nội tôi dù đã hơn 70 vẫn gánh cháo sườn đem bán từ sáng sớm đến tầm 15h chiều là hết hàng. Thời ấy, không có cửa hàng cửa hiệu, không có quán ăn vỉa hè, chỉ có những gánh cháo trai cháo sườn hay cháo đậu xanh đậu đen lang thang trên phố.
Đôi quang gánh với một bên là nồi cháo được ủ ấm bằng vải, bên kia là rổ bát cùng vài chiếc ghế gỗ thấp. Cứ thế, gánh cháo sườn đi từ ngõ phố này sang ngõ phố khác, bán cho đến khi gần hết hàng mới quay về. Cháo sườn ngon nhất và ngọt nhất là phần đáy nồi với cháy cháo. Đó cũng là phần bà nội thường mang về cho lũ chúng tôi ăn.

15h chiều, khi các trò chơi nhảy dây, đánh chuyền đã mệt, cũng là lúc tiếng đôi quang gánh kẽo kẹt nơi đầu ngõ báo bà về. Xúm quanh nồi cháo, mỗi đứa một cái thìa, lũ chúng tôi vét sạch nồi. Chao ôi là ngon thế, ngọt thế, thích thế. Thi thoảng nhìn thấy miếng sườn thì tranh nhau chí chóe. Nhìn lũ háu ăn chúng tôi hỉ hả quanh nồi cháo, bà bỏm bẻm miếng trầu cay, tủm tỉm mắng yêu “Cha bố chúng mày!”.

Khác với những loại cháo được nấu trực tiếp từ gạo nếp, cháo sườn có cách nấu riêng. Gạo được xay nhuyễn với nước, khi nấu thành một loại cháo màu trắng đục, sền sệt, nhuyễn và dễ ăn. Nhà tôi có cái cối xay. Chiều nào tôi cũng chờ bà xay gạo để nhận việc đổ nước vào cối. Gạo xay xong được đầy một thùng. Sườn đã thái miếng, ninh nhừ chuẩn bị sẵn. Để rồi tờ mờ sáng hôm sau, cháo sẽ được nấu và bắt đầu một ngày chợ vào lúc 6h.

Cối xay ấy bây giờ vẫn còn, hơn 30 năm, nó trở thành kỷ niệm suốt một thời tuổi thơ tôi. Bà tôi mất, gánh cháo vẫn để nguyên trong bếp, cùng cối xay lặng im một góc nhà, lũ chúng tôi ngẩn ngơ.
Cháo sườn là món ăn dân dã đơn giản, chỉ một nồi cháo cùng vài ba cái ghế. Bát cháo không phải ăn lấy no mà ăn cho qua cơn đói. Cháo được bán vào buổi sáng hay tầm 15-16h chiều và bán nhiều trước cổng trường tiểu học. Lũ trẻ thích cháo sườn vì dễ ăn, dễ nuốt. Người lớn thích cháo sườn vì ăn nhẹ bụng, thêm chút quẩy, chút ruốc cho đậm đà. Hàng cháo sườn có khi bán kèm cả trứng vịt lộn hay chè đỗ đen.
Tìm hàng cháo sườn ở Hà Nội có thể ghé thăm đầu Lý Quốc Sư với Ngõ Huyện, nơi hàng cháo bán vào tầm 15h chiều đến khoảng 18h tối, hay hàng cháo đông khách đối diện với chợ Đồng Xuân, bán từ 18h tối đến đêm khuya. Mỗi bát cháo giá khoảng 20.000 đồng.

Thi thoảng tôi vẫn ghé qua hàng cháo sườn, nhưng là hàng cháo gánh trên phố Hàng Bồ vào buổi sớm. Ngồi trên vỉa hè, cầm trên tay bát cháo và nhâm nhi. Không có bát cháo sườn nào ngon như ngày xưa của bà nhưng cháo sườn làm tôi nhớ về kỷ niệm xưa. Ăn bát cháo sườn nhớ nội tôi năm nào.