Thay đổi sự nhập nhằng của thị trường sữa

Đó là những vấn đề được đặt ra tại Hội thảo Quốc tế về sữa diễn ra tại Hà Nội hôm qua (27.11).

“Thất thoát” chất dinh dưỡng

Về tác dụng của sữa nói chung, TS Anders Henriksson thuộc Tổ chức Dinh dưỡng và sức khỏe Dupont (Australia) đưa ra con số khá sốc: Nếu sử dụng trung bình 245ml sữa/ngày có thể tăng chiều cao cơ thể lên 0,4 cm/năm. Ông cho rằng, đây là kết quả nghiên cứu lâm sàng nhiều năm của Dupont và hoàn toàn có kết quả tương tự đối với người Việt Nam.

Sữa tươi TH true Milk đã trở thành đồ uống của nhiều gia đình Việt Nam.

PGS-TS Nguyễn Thị Lâm - Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam cũng cho biết, qua nghiên cứu một số trẻ lớn lên ở Pháp có bố mẹ đều là người gốc Việt cho thấy thể trạng tối đa đạt được có thể bằng người Pháp. So sánh với thể trạng của những nước trong khu vực như Hàn Quốc, Nhật Bản, chiều cao của thanh niên Việt vẫn thấp hơn từ 12-20cm.

“Nguyên nhân chính của hiện tượng này là do chế độ ăn uống không đủ dưỡng chất, trong đó có việc bổ sung sữa cho cơ thể” - PGS-TS Lâm nói.

Về chất lượng các loại sữa, TS Anders Henriksson cho rằng, các loại sữa tự nhiên (như sữa thanh trùng, sữa tươi tiệt trùng) có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn các loại sữa bột, sữa bột pha nước (sữa hoàn nguyên). Nguyên nhân là do khi cô đặc thành sữa bột hay pha loãng từ sữa bột ra sữa nước phải tiến hành các công đoạn gia nhiệt, các thành phần như protein, khoáng chất và vitamin trong sữa bị giảm. Chuyên gia này cho rằng, nếu công nghệ hiện đại, tỷ lệ “thất thoát” chất dinh dưỡng càng cao.

Ông này cũng cho biết, ở châu Âu, từ năm 2006 đến nay, sữa tươi luôn chiếm ưu thế 31,6%, sữa bột các loại chỉ chiếm 4,7%, còn lại là các loại sữa khác như sữa lên men, phomát… Trái ngược với xu thế sử dụng sữa tự nhiên đó, hiện tại ở Việt Nam, sữa bột, đặc biệt là sữa bột nhập khẩu pha nước vẫn đang chiếm đến 70%.

Không chỉ sử dụng sữa bột bị thất thoát dưỡng chất, theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Bảo vệ người tiêu dùng: “Việc nhập khẩu sữa bột làm cho người tiêu dùng Việt Nam không đảm bảo quyền lợi. Khi sữa thế giới giảm, sữa bột nhập khẩu không giảm; khi giá thế giới mới tăng, giá sữa bột trong nước tăng ngay”.

Cần minh bạch ngay từ nhãn hàng

Từ thực tế đó cho thấy, sữa dạng lỏng, sản phẩm phổ biến nhất trên thị trường hiện nay sẽ bị chi phối bởi nguyên liệu. Bà Thái Hương - Chủ tịch Tập đoàn TH, đơn vị sở hữu nhãn hiệu sữa tươi sạch TH true Milk cho rằng, nguồn nguyên liệu sữa tươi khác nhau cũng tạo ra chất lượng sản phẩm khác nhau. Sữa tươi từ mô hình trang trại tập trung, chu trình khép kín hoàn toàn - nơi được kiểm soát từ khâu nguyên liệu thức ăn cho bò, quá trình chăm sóc thú y... tạo ra được nguồn sữa tươi đầu vào tinh túy so với sữa thu mua từ những cơ sở không có quy trình chăn nuôi đồng bộ (bị ảnh hưởng bởi yếu tố “tiểu khí hậu” như vệ sinh chuồng trại, không gian vắt sữa…).

Sữa bột pha lại dùng trong sản xuất sữa hoàn nguyên nếu được nhập từ các nước nổi tiếng có nền chăn nuôi bò và sản xuất tiên tiến như Australia, New Zealand... với hạn sử dụng còn dài sẽ có chất lượng và giá cả hoàn toàn khác với những sản phẩm sử dụng nguyên liệu đầu vào không rõ xuất xứ, nguồn gốc (như từ nguồn sữa bột Trung Quốc); sữa gần hoặc hết hạn sử dụng.

Bà Thái Hương cho rằng, theo TCVN 7029:2002 đã có định nghĩa về "sữa hoàn nguyên". Tuy nhiên, Thông tư Ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với các sản phẩm sữa dạng lỏng số 30/2010/TT-BYT lại không đề cập đến "sữa hoàn nguyên" mà chỉ có khái niệm chung về các loại sữa tiệt trùng với nội dung chưa rõ ràng. Chính vì sự khác biệt rất lớn giữa giá cả và chất lượng nguyên liệu đầu vào này cùng với sự không đồng bộ trong các quy định trên dẫn tới sự cạnh tranh không lành mạnh, gây bất ổn làm ảnh hưởng tâm lý và quyền lợi của người tiêu dùng.

Từ đó, người đứng đầu hãng sữa này đề nghị: “Các cơ quan chức năng nên có quy định là nhà sản xuất phải có trách nhiệm ghi rõ các thông tin về sản phẩm trên bao bì để người tiêu dùng chọn lựa”. Hiện TH cũng có văn bản chính thức gửi tới Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân – Trưởng ban chỉ đạo trung ương về an toàn thực phẩm và các bộ liên quan về vấn đề này.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng cũng cho rằng, sự minh bạch thông tin về nguồn nguyên liệu và cơ sở sản xuất là một trong những quyền của người tiêu dùng được quy định trong Luật Bảo vệ người tiêu dùng. PGS-TS Nguyễn Thị Lâm cũng cho rằng, mỗi người tiêu dùng hãy là những người tiêu dùng thông thái; ngoài việc chọn sản phẩm theo quảng cáo cần tập thói quen xem kỹ nhãn hàng hóa để biết nguồn nguyên liệu, thành phần dinh dưỡng của sữa.

Bảo An