Thêm kỳ tích của ngành y: Ghép gan-thận cùng lúc, vừa ghép phổi vừa vá tim

Lọc máu suốt quá trình mổ

Người bệnh là anh M.S - một quân nhân Lào (59 tuổi) có tiền sử điều trị đái tháo đường, tăng huyết áp nhiều năm. Anh M.S sang Việt Nam điều trị từ tháng 4 với chẩn đoán suy thận kèm xơ gan (do rượu), đã được điều trị bảo tồn sau đó chuyển sang Bệnh viện Việt Đức để xem xét ghép gan và thận.

  Êkíp mổ hơn 100 chuyên gia đã thực hiện ca ghép gan - thận cùng lúc lần đầu tiên ở Việt Nam. Ảnh: BSCC

PGS Nguyễn Quang Nghĩa - Giám đốc Trung tâm Ghép tạng (Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức) cho biết, bệnh nhân suy cả 2 tạng là gan và thận, hiện chạy thận 1 tuần 3 lần để duy trì sự sống. Gia đình bệnh nhân đã mong muốn hiến 2 tạng (gan và thận) từ 2 người cho sống. Tuy nhiên, sau khi hội chẩn, đánh giá nguy cơ rủi ro khi bệnh nhân nhận 2 tạng từ 2 người, các bác sĩ đã cố gắng điều trị bảo tồn, kéo dài thời gian để đợi tạng từ người cho chết não.

Từ người cho chết não là thanh niên 19 tuổi (bị chết não do tai nạn giao thông), ngày 17/12, Bệnh viện Việt Đức đã thực hiện cùng lúc nhiều ca ghép tạng, ghép phổi, ghép tim, ghép thận. Riêng bệnh nhân M.S đã được ghép cả gan và thận. Điều đáng lưu ý là trong suốt quá trình ghép tạng kéo dài 12 tiếng đồng hồ, bệnh nhân được lọc máu liên tục để thay thế thận đã bị suy, điều chỉnh để mạch máu không bị tắc, thận hoạt động được.

Đây là lần đầu tiên kỹ thuật này được áp dụng tại Việt Nam. Hơn 100 chuyên gia trong lĩnh vực ghép tạng đã phải lao động cật lực để giúp ca ghép tạng thành công. Nhận định về ca ghép tạng “lần đầu tiên” này, PGS Nghĩa cho biết, đây là ca ghép tạng rất khó vì cùng lúc phải đặt 2 tạng vào cơ thể bệnh nhân. Ở nhiều nước, để thực hiện ca ghép 2 tạng, kíp mổ phải mở đường mổ rất rộng từ xương ức đến xương mu. Tuy nhiên, ở Bệnh viện Việt Đức, để tránh tổn thương quá lớn cho bệnh nhân, ê kíp mổ chỉ mổ thường quy với những vết rạch nhỏ.

Sau 3 ngày ghép tạng, bệnh nhân M.S đã tỉnh táo, rút nội khí quản, không cần lọc máu. Đến ngày 25/12, bệnh nhân đã tự thở, các chức năng gan, thận dần được phục hồi.

Vừa ghép phổi vừa vá tim

Cùng ngày còn có ca ghép tạng đặc biệt khác mà các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức cũng thực hiện lần đầu tiên. Đó là việc vừa ghép phổi, vừa sửa chữa dị tật tim cho một nữ bệnh nhân tên P.T.H (30 tuổi).

Theo GS Trần Bình Giang - Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, bệnh nhân này bị mắc bệnh tim bẩm sinh thông liên nhĩ lỗ lớn, phát hiện muộn nên bệnh đã chuyển sang giai đoạn cuối từ hơn 3 năm nay.

Chức năng tim phổi của bệnh nhân đã suy, đặc biệt là chức năng phổi. Chị thường xuyên trong tình trạng thiếu ôxy, tím môi và đầu chi, không lao động được.

Theo các bác sĩ, chỉ có 2 hướng điều trị cho người bệnh này, hoặc sửa chữa khuyết tật của tim bằng phẫu thuật tim hở đồng thì với ghép phổi (nếu chức năng của tim còn khá tốt), hoặc phải ghép đa tạng cả tim và phổi (nếu tim mất chức năng). Do chức năng tim của bệnh nhân H khá tốt, nên các bác sĩ chỉ định phẫu thuật theo hướng thứ nhất.

“Ca ghép phổi thực hiện trên người bệnh đang mổ tim hở sửa dị tật tim bẩm sinh (vá thông liên nhĩ, sửa van ba lá), nên quy trình mổ phức tạp hơn và khá nhiều rủi ro. Do vậy, các thầy thuốc của bệnh viện đã phải gấp rút bàn bạc và chuẩn bị rất kỹ về chuyên mô” - GS Giang nhận định.

Tuy nhiên, sau 12 giờ phẫu thuật, các bác sĩ đã thành công hơn mong đợi. Ngay khi lá phổi ghép hoạt động trở lại, các thông số huyết động và hô hấp đã trở lại, không khác gì người có phổi bình thường.

Hiện tại, người bệnh đã có thể tự thở, các xét nghiệm đánh giá chức năng phổi ghép tốt, tỉnh táo, tập phục hồi chức năng tại giường, ăn uống tiêu hóa tốt.