Thiên Địa Hội

Từ lâu nay, hai đặc khu hành chính Hong Kong và Ma Cao của Trung Quốc ngoài việc nổi tiếng thế giới về tài chính và du lịch, còn được biết đến bởi một lĩnh vực khác. Đó là thế giới ngầm của những băng đảng xã hội đen, với những kẻ chuyên đâm thuê chém mướn, bảo kê nhà hàng sòng bạc, buôn lậu ma túy và nhiều hoạt động phi pháp khác. Những băng đảng này nổi tiếng đến mức người ta đã liệt ra danh sách “Tứ đại hắc bang” ở mỗi đặc khu. Trong số những băng đảng này, có những băng bám vòi bạch tuộc ở cả Hong Kông và Ma Cao.

Đêm 14 rạng ngày 15.2.1916, khoảng 300 hội viên Thiên Địa hội ở Sài Gòn, Gia Định, Chợ Lớn, Biên Hòa, Thủ Dầu Một, tất cả đều mặc áo đen, quần trắng, cổ quấn khăn trắng, được uống rượu có pha một lá bùa đã đốt thành tro, cổ đeo dây pháp chú, bí mật dùng ghe, thuyền cập bến neo đậu ở chân cầu Ông Lãnh rồi chia làm ba nhóm. Một hướng về Khám Lớn Sài Gòn cứu Phan Xích Long, một chiếm dinh Thống đốc Nam Kỳ và một đánh phá kho đạn, phá nhà máy điện...

Mặc dù đánh giá Thiên Địa hội tại Nam Kỳ chưa đến nỗi nguy hiểm như ở Trung Quốc, nhưng người Pháp thỉnh thoảng cũng tổ chức các cuộc ruồng bố và trục xuất những Hoa kiều không đăng ký trong sổ bộ. Tuy vậy, Thiên Địa hội vẫn không ngừng phát triển. Tháng 5.1882, ở tổng Định Chí, tỉnh Sóc Trăng, tất cả người Hoa, người Minh Hương và người Việt ở 18 làng trong tổng đều theo Thiên Địa hội. Ở Cần Thơ, làng nào cũng có Thiên Địa hội mà người đứng ra tổ chức là những người Hoa từ Chợ Lớn về.

Vào thời điểm cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, những tổ chức Thiên Địa hội phản Thanh phục Minh ở miền đất Nam Việt Nam đã mất phương hướng hoạt động vì mục tiêu không còn tồn tại. Họ trở thành những băng đảng giang hồ. Băng đảng giang hồ Lâm Sang ở Gò Công là một ví dụ.

Thất bại trong khởi nghĩa, người của Thiên Địa hội đã chạy dạt đi khắp nơi và trong số đó có những người đã chạy đến Nam Dương (Indonesia ngày nay) lập ra 2 quốc gia.

Không chỉ "làm luật" những gánh hát bội, Thiên Địa hội kiểm soát luôn những động mại dâm, những tiệm hút thuốc phiện để thu tiền bảo kê của gái, của chủ chứa, chủ động. Ai có gan báo mã tà thì sớm muộn gì cũng lãnh đủ bằng nhiều hình thức, chẳng hạn như động chứa gái đột nhiên cháy rụi, tiệm thuốc phiện có cả chục khách vào nhưng chỉ kêu một "bi" thuốc rồi nằm lì từ sáng đến chiều.

Là một hội kín bắt nguồn ở tỉnh Phúc Kiến thời Khang Hy, Trung Quốc, khi ấy Thiên Địa hội - hay còn gọi là Hồng Hoa hội (Hồng môn) hoặc Tam Điểm hội - được một nhóm nhà sư ở chùa Thiếu Lâm lập ra với mục đích "phản Thanh phục Minh" (đánh đuổi quân Mãn Thanh ra khỏi bờ cõi, khôi phục giang sơn của nhà Minh).

Trong Hội Kín, cấp lò có nhiệm vụ quan sát "cá" để tuyển chọn thành viên.“Cá” (một từ trong tiếng Lóng) chỉ những người dân không hợp tác với Pháp. Khi phát hiện 1 cá nhân có đủ tố chất sức khỏe, cá tính mạnh, người của lò bắt đầu tiếp cận để chiêu dụ gia nhập hội. Để chính thức gia nhập Hội Kín đương sự sẽ phải vượt qua cuộc huấn luyện gọi là "nấu" với những thử thách gian nan. Muốn trở thành giang hồ thực thụ buộc người mới phải thuần thục những bí pháp, kỹ nghệ…

Ngày nay, khi nhắc đến hai từ "giang hồ", người ta thường liên tưởng đến những gã lưu manh, côn đồ xăm mình vằn vện, nghiện ma túy, chơi bời trác táng, trộm, cướp, lừa đảo và sẵn sàng đâm chém, bắn giết người khác. Thế nhưng, cách nay non 1 thế kỷ, từ "giang hồ" chỉ dành ám chỉ những kẻ lãng tử, thích phiêu bạt và có khí chất trượng nghĩa nhưng không qui phục chính quyền. Đó là lý do từ "giang hồ" trở thành danh tính từ dùng để ám chỉ 2 dạng người hoàn toàn đối lập nhau: Giới xã hội đen và giới văn nghệ sỹ "buông thả" (Freethinker, Outlaws). Bởi cả 2 giới đều có chung 1 điểm: Không chịu sự ràng buộc, qui chuẩn nào kể cả luật pháp.