Trung Quốc "ứng phó" thế nào khi Mỹ kiểm soát xuất khẩu chip?

Mỹ đã áp đặt nhiều biện pháp kiểm soát xuất khẩu chip nhằm ngăn chặn Trung Quốc phát triển các siêu máy tính, từ đó phát triển vũ khí hạt nhân và các hệ thống trí tuệ nhân tạo như ChatGPT. Tuy nhiên, theo hãng tin Reuters, các biện pháp kiểm soát này chỉ gây tác động rất ít đối với lĩnh vực công nghệ của Trung Quốc.

Các công ty Trung Quốc xem khó khăn do bị kiểm soát xuất khẩu chỉ là "chuyện nhỏ"

Cụ thể, các quy tắc kiểm soát đã hạn chế Nvidia Corp và Advanced Micro Devices Inc xuất khẩu chip sang Trung Quốc, trong bối cảnh chip trở thành tiêu chuẩn của ngành công nghệ toàn cầu để phát triển chatbot và các hệ thống AI khác.

Nhưng Nvidia đã tạo ra các biến thể chip của mình cho thị trường Trung Quốc, mặc dù tốc độ sản xuất phiên bản này bị chậm lại do phải đáp ứng các quy định của Hoa Kỳ. Các chuyên gia trong ngành nói rằng sản phẩm mới nhất - Nvidia H800, được công bố vào tháng 3 - có thể sẽ mất thời gian lâu hơn từ 10% đến 30% để thực hiện một số tác vụ AI và có thể tăng gấp đôi một số chi phí so với loại chip nhanh nhất của Nvidia tại Hoa Kỳ.

Ngay cả những con chip Nvidia bị chậm lại cũng là một sự cải tiến cho các công ty Trung Quốc. Tencent Holdings, một trong những công ty công nghệ lớn nhất của Trung Quốc, vào tháng 4 đã ước tính rằng các hệ thống sử dụng H800 của Nvidia sẽ giúp giảm hơn một nửa thời gian cần thiết để đào tạo hệ thống AI lớn nhất của họ, từ 11 ngày xuống còn 4 ngày.

Charlie Chai, một nhà phân tích của 86Research có trụ sở tại Thượng Hải cho biết: "Các công ty AI mà chúng tôi nói chuyện dường như coi các khó khăn kiểm soát chỉ là "chuyện nhỏ" và có thể kiểm soát được.

Những sự qua lại giữa chính phủ và ngành công nghiệp cho thấy Mỹ gặp nhiều thách thức trong kìm hãm lĩnh vực công nghệ cao của Trung Quốc mà không làm tổn thương các công ty Hoa Kỳ.

Một phần trong chiến lược của Hoa Kỳ khi thiết lập các quy tắc là nhằm tránh một cú sốc đến mức người Trung Quốc sẽ từ bỏ hoàn toàn chip của Hoa Kỳ và tăng gấp đôi nỗ lực phát triển chip của chính họ.

"Họ phải vạch ra ranh giới ở đâu đó, và bất cứ nơi nào họ vạch ra, họ sẽ gặp phải thách thức làm thế nào để không gây rối loạn ngay lập tức, nhưng phải làm suy giảm năng lực của Trung Quốc theo thời gian", một giám đốc điều hành ngành công nghiệp chip yêu cầu giấu tên cho biết.

Các hạn chế xuất khẩu có hai phần. Đầu tiên đặt giới hạn khả năng tính toán các con số cực kỳ chính xác của chip, một biện pháp nhằm hạn chế các siêu máy tính có thể được sử dụng trong nghiên cứu quân sự. Các nguồn tin trong ngành công nghiệp chip cho biết đó là một hành động hiệu quả.

Nhưng việc tính toán các con số cực kỳ chính xác ít liên quan hơn trong công việc của AI như các mô hình ngôn ngữ lớn, trong đó lượng dữ liệu mà con chip có thể xử lý quan trọng hơn.

Nvidia đang bán H800 cho các công ty công nghệ lớn nhất của Trung Quốc, bao gồm Tencent, Alibaba Group Holding Ltd và Baidu Inc để sử dụng trong công việc như vậy, mặc dù họ vẫn chưa bắt đầu vận chuyển chip với số lượng lớn.

Nvidia cho biết trong một tuyên bố vào tuần trước: "Chính phủ không tìm cách gây tổn hại đến cuộc cạnh tranh hoặc gây hại cho ngành công nghiệp Hoa Kỳ, chính phủ cũng cho phép các công ty Hoa Kỳ cung cấp sản phẩm cho các hoạt động thương mại, chẳng hạn như cung cấp dịch vụ đám mây cho người tiêu dùng".

Trung Quốc là một thị trường quan trọng đối với các công ty công nghệ Hoa Kỳ và việc bán các sản phẩm ở đó giúp tạo việc làm cho cả Nvidia và các đối tác có trụ sở tại Hoa Kỳ, công ty cho biết thêm.

"Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu yêu cầu chúng tôi tạo ra các sản phẩm có khoảng cách ngày càng lớn giữa hai thị trường", Nvidia cho biết vào tuần trước. "Chúng tôi tuân thủ quy định trong khi cung cấp các sản phẩm cạnh tranh nhất có thể ở mỗi thị trường".

Bill Dally, nhà khoa học chính của Nvidia, cho biết trong một tuyên bố riêng trong tuần này rằng "khoảng cách này sẽ tăng nhanh theo thời gian khi các yêu cầu đào tạo tiếp tục tăng gấp đôi sau mỗi 6 đến 12 tháng".

Chậm nhưng không ngăn được Trung Quốc phát triển công nghệ cao

Giới hạn thứ hai của Hoa Kỳ là về tốc độ truyền chip-to-chip, điều này ảnh hưởng đến AI. Các mô hình đằng sau các công nghệ như ChatGPT quá lớn để vừa với một con chip. Thay vào đó, chúng phải được trải rộng trên nhiều con chip - thường là hàng nghìn con chip cùng một lúc - tất cả đều cần giao tiếp với nhau.

Nvidia chưa tiết lộ chi tiết hiệu suất của chip H800 chỉ dành cho Trung Quốc, nhưng một bảng thông số kỹ thuật cho thấy tốc độ giữa chip với chip là 400 gigabyte mỗi giây, thấp hơn một nửa so với tốc độ tối đa 900 gigabyte mỗi giây của chip H100 hàng đầu của Nvidia có sẵn bên ngoài Trung Quốc.

Một số người trong ngành công nghiệp AI tin rằng tốc độ vẫn còn bị hạn chế nhiều. Naveen Rao, giám đốc điều hành của một công ty khởi nghiệp có tên là MosaicML chuyên hỗ trợ các mô hình AI chạy tốt hơn trên phần cứng hạn chế, ước tính hệ thống sẽ chậm lại từ 10-30%.

"Có nhiều cách để vượt qua tất cả những điều này bằng thuật toán", ông nói.

Một con chip ở Trung Quốc mất gấp đôi thời gian để hoàn thành nhiệm vụ huấn luyện AI so với một con chip nhanh hơn của Hoa Kỳ, vẫn có thể hoàn thành công việc. "Tại thời điểm đó, các công ty phải chi 20 triệu USD thay vì 10 triệu USD để đào tạo AI", một nguồn tin trong ngành yêu cầu giấu tên cho biết. "Nhưng điều đó có nghĩa là không gì là không thể đối với Alibaba hay Baidu".

Hơn nữa, các nhà nghiên cứu AI đang cố gắng giảm bớt các hệ thống khổng lồ mà họ đã xây dựng để cắt giảm chi phí đào tạo các sản phẩm tương tự như ChatGPT và các quy trình khác. Những thứ đó sẽ yêu cầu ít chip hơn, giảm giao tiếp giữa chip với chip và giảm tác động của giới hạn tốc độ của Hoa Kỳ.

Các biện pháp hạn chế xuất khẩu rất đáng chú ý, nhưng không hoàn toàn tàn phá ngành công nghiệp công nghệ cao của Trung Quốc như mong đợi.