Từ một lão nông nghèo thành tỷ phú nhờ nghề "mổ" lốp ô tô cũ

Duyên nghiệp với cao su

Cho tới tận bây giờ, ông Nguyễn Lương Thông (thôn Văn Tiên, xã Yên Tiến, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định) vẫn còn ngờ ngàng trước thành công khi tận dụng những chiếc lốp xe ô tô bỏ đi để tái chế ra sản phẩm hữu ích.

Xuất thân trong một gia đình nghèo, lại trải qua cuộc đời binh nghiệp đầy gian khổ nên khi xuất ngũ, ông chỉ mong mỏi tìm được một công việc có thể kiếm miếng ăn qua ngày. Cuộc đời ông cũng đã từng nếm trải không ít nghề vô cùng vất vả như chăn vịt, nuôi gà đến làm thợ trang trí nội thất, thợ sơn mài, thậm chí là đạp xe hàng chục cây số đường để bán kem mút rong … Song từ trong khó khăn của cuộc mưu sinh ấy đã đưa ông đến với cao su.

Những sản phẩm cao su tái chế của xưởng nhà ông Nguyễn Lương Thông

“Năm 1994, sau khi làm mọi nghề mà vẫn không đủ sống, tôi đã theo một người quen lên Hà Nội học nghề đóng giày. Công việc chính của tôi là cắt, dán, phun sơn cho những lớp cao su để gắn vào đế giày. Sau ba năm học nghề, tôi về quê mở một xưởng đóng giày nhỏ và xác định gắn bó cả đời với nó. Thế nhưng bước ngoặt không ngờ đã đưa cuộc đời tôi gắn với cao su, với những chiếc lốp xe ô tô cũ” – ông Thông chia sẻ.

Bước ngoặt nêu trên chính là việc một hôm, có người khách lạ ở công ty Cánh đồng xanh (có trụ sở tại Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh) tìm đến cửa hàng và đưa một số hàng mẫu như: giỏ đựng rác, gương treo tường, xô, chậu … bằng cao su và đặt ông làm thử. Nếu sản phẩm đạt yêu cầu thì công ty sẽ kí hợp đồng lâu dài.

“Thời đó, tôi chỉ xem đó là một cơ hội chứ không nghĩ mình sẽ thành công. Tuy nhiên do đã nhận mẫu từ người ta nên tôi huy động thêm hai đứa con cùng tham gia chế tạo. Ban đầu tôi mua các lốp xe ô tô cũ về rồi bóc tách chúng ra. Tiếp đến tôi đo kích cỡ rồi cắt cao su thành từng mảnh, từng khối và lên mẫu thiết kế, đóng thành sản phẩm, quét sơn, phơi khô, bắn ghim, ốc và chế thêm các chi tiết như quai xách hay sợi buộc cho chúng. Nhìn bên ngoài thấy chúng cũng xinh xinh nhưng tôi không kì vọng nhiều. Thế nhưng may mắn là các sản phẩm của tôi lại được công ty Cánh đồng xanh chọn đem đi triển lãm tại Hội chợ thương mại quốc tế và nhận được sự đánh giá cao của các đối tác nước ngoài” – ông Thông tâm sự.

Hiện gia đình ông Thông có hai cơ sở tái chế lốp xe ô tô cũ do hai người con trai quản lý. Mỗi tháng, hai cơ sở chế tạo từ 1,5 đến 2 vạn sản phẩm, tháng cao điểm có thể lên tới hơn 3 vạn sản phẩm. Sản phẩm của ông làm ra được thị trường trong và ngoài nước yêu thích do chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, giá thành vừa phải. Từ một cơ sở tái chế nhỏ, giờ xưởng của gia đình ông có quy mô hơn 1,300 m2 với hàng trăm công nhân làm việc thường xuyên. Doanh thu từ các xưởng tái chế lên tới hơn 12 tỷ đồng/năm và trở thành một trong những cơ sở tái chế lốp ô tô cũ lớn ở miền Bắc.

Gian nan công đoạn tái chế

Công việc tái chế cao su vốn đòi hỏi rất nhiều công sức và cả sự sáng tạo. Ông Thông cho biết, sản phẩm cao su được tái chế sở dĩ được ưa chuộng vì chúng được làm từ lốp xe đã qua sử dụng nên loại bỏ được các độc tố. Hơn nữa, các sản phẩm lại có tính bền vững cao, chịu được những biến đổi của môi trường, có công năng cao trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng nên được nhiều người ưa chuộng. Không phải ngẫu nhiên mà sản phẩm của ông rất đa dạng từ: xô, chậu, khung gương treo, cốc đựng đồ, miếng lót, giỏ đựng rác đến túi xách hay đồ đựng văn phòng phẩm.

Ông Nguyễn Lương Thông bên những sản phẩm mình tự tay làm ra

Tuy nhiên để làm ra những sản phẩm đó là cả một quá trình phức tạp. Theo ông Thông, công đoạn bóc tách lốp cao su là khó nhất, mất công sức nhất trong quá trình tái chế. Ông phải dùng dụng cụ chuyên biệt để thục, cắt thành các mảnh, các lớp khác nhau. Quá trình làm đòi hỏi không chỉ có kĩ thuật mà còn phải có kinh nghiệm vì các sản phẩm làm ra phải đều, cân bằng và cũng một khuôn như nhau.

Sau khi bóc thành những mảnh cao su như vậy, ông Thông phải đo kích cỡ rồi thiết kế, lên mẫu hàng, quét sơn tạo màu sắc như mới cho sản phẩm. Xong đâu đấy ông phơi khô hàng mẫu, bắn ghim và “tạo dáng” cách điệu cho sản phẩm. Việc cuối cùng mới là trang trí, bắn thêm quai xách hoặc quai cho từng loại khác nhau và xuất xưởng.

Khó khăn lớn nhất hiện nay đối với công việc tái chế lốp xe ô tô cũ, theo ông Thông là đầu vào nguyên liệu. Hiện ông vẫn sử dụng phương pháp gom hàng truyền thống là thu mua của các cơ sở sữa chữa ô tô trên địa bàn. Nguồn cung này thường nhỏ lẻ và không ổn định, đôi khi dẫn đến việc thiếu hụt nguyên liệu. Ông đang dự định sẽ tìm hiểu và thực hiện việc kí kết hợp đồng lâu dài với các cơ sở lớn hơn tại các tỉnh để đảm bảo nguồn nguyên liệu cho cơ sở.

Như vậy là, với mỗi ki lô gam lốp bình thường, thợ đồng nát chỉ lãi được mấy nghìn đồng. Thế nhưng khi qua tay ông Thông tái chế, giá trị của chúng đã lên tới hàng trăm nghìn đồng /kg. Đó không chỉ vì sự tài hoa của đôi tay người thợ, mà trên hết là ý chí vươn lên thoát nghèo, biết tận dụng những phế thải bỏ đi để làm ra tiền. Việc làm của ông Thông không chỉ góp phần bảo vệ môi trường sống xanh, sạch, đẹp mà còn là việc làm hết sức ý nghĩa cho gia đình, cộng đồng dân cư và cả xã hội.