Tục ăn tết lại và chuyện lịch đoi xứ Mường

Ngày nay những mái nhà sàn (nhà gác) phỏng dựng hay nguyên bản đã có mặt ở các thành phố lớn chứ chẳng phải lặn lội lên miền rừng núi này. Các món cơm đồ, lợn thui cũng nhập vào các thực đơn đặc sản nương theo những ngôi nhà gác ấy. Nước sạch đã theo ống dẫn về mường theo các dự án cấp nước của chính quyền. Mơ hồ và xa xăm nhất có lẻ chỉ còn là chuyện về “ngày lui, tháng tới”. Chẳng phải là người am hiểu gì về đề tài này nhưng lịch đoi (lịch tính theo sao đoi) là những gì mà tôi đã quan tâm và có ít nhiều hiểu biết qua chuyện kể của những người có tuổi nơi đây.

Lịch đoi của người  Mường.

Với cách tính nguyên hợp trong đó cả lịch pháp, phong tục, tập quán và những ghi chép về quan niệm may rủi… Theo cách tính lịch theo sao đoi nên lịch đoi thường chậm hơn lịch âm 15 ngày. Sau khi ăn tết Nguyên đán, người Mường thường ăn tết đoi,  hay còn gọi là tết lại. Nét văn hóa này không chỉ là một dấu ấn văn hóa mà còn thể hiện sức sống của lịch đoi trong tâm hồn người Mường trong cuộc sống hiện đại.