3 súng Thần công thời Nguyễn: Báu vật "độc nhất vô nhị"

Ngày 30.12.2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2599/QĐ-TTg về viêc công nhận Bảo vật Quốc gia cho 37 hiện vật và nhóm hiện vật. Trong số đó có bộ sưu tập ba khẩu súng Thần công thời Nguyễn, hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Hà Tĩnh.

Sau hơn 10 năm được trục vớt và phát hiện, 3 khẩu súng thần công thời Nguyễn được lưu giữ tại Bảo tàng Hà Tĩnh đã được công nhận là bảo vật quốc gia.


Được biết, 3 khẩu súng thần công này được phát hiện và trục vớt trên con tàu cổ bị đắm trên vùng biển thuộc xã Cẩm Lĩnh (huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) vào tháng 8.2003. Sau đó, đã được Bảo tàng Hà Tĩnh thu hồi và lưu giữ.

Qua nghiên cứu bước đầu cho thấy, ba khẩu thần công này được một hiệp thợ đúc cùng một năm, mang cùng một tên (“Bảo quốc An dân Đại tướng quân”), có cùng kích thước, hình dáng, hoa văn trang trí, chỉ phần minh văn (chữ Hán) ghi ở mỗi thân súng có nội dung khác nhau…


Nhiều hoạ tiết hoa văn phủ bạc hình rồng, hoa lá dây leo cách điệu được chạm khắc công phu ở phần thân súng, chuôi súng và nòng súng. Thân súng có hai quai súng trang trí hình rồng cách điệu nạm bạc. Phía dưới gồm hình vương miện và bài minh súng hình chũ nhật, trong đó khắc chìm các chữ Hán cổ được phủ bạc.

Phiên âm: Minh Mạng nhị niên Tuế thứ Tân Tỵ cát nguyệt nhật chú, mệnh danh Bảo quốc An dân Đại tướng quân tam vị chi nhất (chi nhị chi tam). Dich nghĩa: Ngày tháng lành năm Tân Tỵ năm thứ 2 niên hiệu Minh Mạng đúc súng mệnh danh là Bảo quốc An dân Đại tướng quân ba vị, vị thứ nhất (vị thứ hai, vị thứ 3).

Như vậy, việc công nhận ba khẩu súng thần công Bảo quốc An dân Đại tướng quân đúc vào năm thứ hai của triều vua Minh Mạng nhà Nguyễn (1821) với kỹ thuật đúc thủ công truyền thống và hoa văn cực kỳ tinh xảo được công nhận là bảo vật quốc gia đang được lưu giữ và bảo quản tại Bảo tàng tỉnh Hà Tĩnh là những báu vật độc nhất vô nhị quý hiếm cần bảo quản gìn giữ, nghiên cứu và phát huy trong kho tàng di sản văn hóa Việt Nam.