Bộ trưởng Bộ Công an: "Những đứa trẻ không hộ khẩu, không giấy tờ, lớn lên đi đánh giày như cha mẹ"

Thảo luận tại phiên họp tổ của Quốc hội về dự án Luật Căn cước sáng 10/6, Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, qua quá trình làm căn cước công dân cho người dân, lực lượng công an phát hiện có cả triệu người dân không có bất cứ thứ giấy tờ nào, họ đa phần thuộc nhóm người yếu thế trong xã hội. 

Người đứng đầu ngành công an cho rằng "đây là thực trạng đáng buồn". Khi mà cả trong thống kê dân số, những người nói trên cũng không có tên vì họ không có giấy tờ gì, không có căn cước, không hộ khẩu. 

"Từ trước đến giờ chúng ta nói hệ thống quản trị rất chặt chẽ từ trung ương đến địa phương, nhưng vẫn bỏ lọt hàng triệu người", ông Tô Lâm nói.

Ở vùng sâu, vùng xa, từ thực tế tiếp cận của lực lượng công an, Đại tướng Tô Lâm cho biết có những người chưa bao giờ đi ra khỏi nhà mình, chưa bao giờ đi ra khỏi làng, bản. Họ chủ yếu là người yếu thế, người già không nơi nương tựa, người ốm đau bệnh tật kéo dài, người tàn tật. 

Những người này chỉ quanh quẩn trong ngôi nhà của họ, không có nhu cầu kết nối xã hội, chưa từng đi đâu, chưa từng được chụp ảnh. 

"Có những trường hợp rất xúc động, những cụ già đến chụp ảnh làm căn cước công dân, các cụ nói tôi 70 tuổi rồi, chưa bao giờ được chụp một cái ảnh", ông Lâm kể lại.

Thực tế ở vùng sâu, vùng xa là như vậy, nhưng theo Bộ trưởng Bộ Công an, ngay ở những thành phố lớn, sôi động như Hà Nội, TP.HCM cũng có hàng trăm ngàn người chưa có các loại giấy tờ tùy thân. 

"Họ là ai?", ông Tô Lâm nêu câu hỏi. Nói tiếp, Bộ trưởng Bộ Công an chỉ ra đó là những người từ nhiều vùng đất nước đến thành phố để kiếm sống từ nhiều năm nay. Từ cậu bé đi đánh giày ra thành phố, lớn lên ở những góc phố Hà Nội đến những người bán hàng rong, đi làm mướn. Cuộc sống của họ chỉ kiếm ăn qua ngày, ngủ ở nhà trọ, gầm cầu hoặc bất cứ chỗ nào có thể đặt lưng. Họ cũng có thể là những người lao động từ quê ra thành phố lập gia đình, sinh con đẻ cái. 

"Các cháu sinh ra vẫn theo số phận bố mẹ, không có hộ khẩu, không có giấy tờ, không được đi học. Cứ như vậy, khi lớn lên lại tiếp tục đánh giày, lại đi vào cuộc sống khó khăn như bố mẹ đã từng", Bộ trưởng Bộ Công an nêu thực tế xót xa và nhấn mạnh, phải tạo điều kiện, đưa họ vào diện quản lý.

Theo Đại tướng Tô Lâm, qua công tác quản lý dân cư, triển khai cấp thẻ căn cước và hiện đại hóa việc quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư nên đã phát hiện ra những bất cập nêu trên, những khó khăn của người dân, đặc biệt những bất cập này bộc lộ rõ nhất sau đại dịch Covid-19. Đó là ý nghĩa, mục tiêu bảo vệ nhân dân.

Với việc quản lý tận gốc, người dân có địa vị pháp lý, danh tính rõ ràng, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết hiện xử lý các thủ tục hành chính trên môi trường mạng đang giúp các giao dịch của người dân, doanh nghiệp ngày càng thuận lợi hơn, tiết kiệm số tiền rất lớn cho công tác quản lý nhà nước.

Bộ trưởng Tô Lâm dẫn chứng việc cấp hộ chiếu hiện nay đã làm hoàn toàn trên môi trường mạng, người dân có thể ngồi tại nhà thực hiện các thủ tục, hộ chiếu gửi về tận nơi. Thay vì trước đây, người dân phải xếp hàng chờ đợi, gửi tập hồ sơ dày từ xác nhận của cảnh sát khu vực, UBND phường, các loại giấy tờ khác mới đủ điều kiện.

Đối với một số ý kiến băn khoản về bảo đảm an ninh, an toàn thông tin cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Đại tướng Tô Lâm cho biết mỗi ngày có cả ngàn cuộc tấn công, xâm nhập nhưng không vượt được qua hệ thống bảo vệ. Bộ trưởng khẳng định "việc bảo vệ cơ sở dữ liệu đang rất chắc chắn".

Cũng theo Bộ trưởng Bộ Công an, lực lượng công an phấn đấu trước ngày 30/7/2023, mọi người dân theo đúng độ tuổi quy định đều được cấp thẻ căn cước công dân. Trước đó, ngày hôm qua (9/6), Bộ Công an mới biểu dương 19 tỉnh, thành phố hoàn thành 100% cấp thẻ căn cước công dân.