Kể chuyện làng: Nhớ dây mỏ quạ mùa gió chướng về

Mỏ quạ, cái tên thật lạ lùng với một loài rau. Cùng họ với thiên lý nhưng mùi vị đậm đà hơn, mỏ quạ gắn liền với một thời thơ ấu dữ dội và trong trẻo trong tôi.

Thuở ấy, tôi thường hay thắc mắc và đi hỏi bà ngoại rằng tại sao lại gọi là dây mỏ quạ. Bà đáp vì trái của loại dây leo này có hình dáng y hệt như mỏ quạ. Dây mỏ quạ với những lá xanh non hình trái tim, đơm bông có màu trắng khi bông già lại ngả màu vàng, lúc kết trái cong cong ngắn ngủn và đuôi nhọn y chang mỏ quạ. Khi già trái nứt ra, hạt và lông tơ theo những cơn gió bay tung tóe xuống mặt đất phù sa châu thổ rồi nảy lộc đâm chồi vào mùa gió năm sau. Mùa mỏ quạ ngắn lắm, chỉ ba tháng đã tàn và một năm chỉ có một mùa.

Hồi nhỏ, dây mỏ quạ đã hiếm nói chi đến bây giờ. Dây mỏ quạ mọc hoang, nằm lẩn đâu đó ở góc vườn, ngoài hàng rào, bụi rậm… Bình thường nếu ai không biết chỉ nghĩ là dây leo dại mà thôi. Tôi vẫn hay chơi trốn tìm trong những thửa vườn mênh mông hoang vắng. Khi bất ngờ phát hiện dây mỏ quạ, tôi cố nén sự sung sướng hái cho bằng hết những chiếc lá xanh non mơn mởn, vặt hết những chùm hoa rồi chạy ù đem về cho mẹ. Lá mỏ quạ nấu canh với tép ăn ngon tuyệt vời. Bông mỏ quạ ăn vào có vị ngọt đậm đà, để xào thịt bò, xào tép hoặc nhúng lẩu thì ngon không gì bằng. Mùa mỏ quạ, tôi rất hay chăm chỉ ra bờ sông để vó, kiếm tìm tép rong về nấu với mỏ quạ cho mẹ đỡ tiền chợ. Canh rau mỏ quạ tép rong ăn vừa ngọt vừa mát tuyệt vời. Tôi cũng giấu tiệt những chỗ có dây mỏ quạ. Lần nào thấy những đứa bạn mon men chơi ở gần những dây rau bí mật, tôi lại kéo chúng nó đi, hòng giấu cho riêng mình một món ngon "quý giá" không ai biết được. Tôi cũng từng hái quả khô về ươm thử trong vườn nhà. Nhưng kỳ lạ thay tôi đợi mãi cũng chẳng nảy mầm.

Ngày nay, loài thiên lý được lai tạo mà nhân giống để đơm bông quanh năm nhưng mỏ quạ thì vẫn hiếm. Thỉnh thoảng giữa phố phường tấp nập, bắt gặp một người với nhúm rau mỏ quạ trong thúng, tôi lại bồi hồi nhớ về tuổi thơ của mình. Rau mỏ quạ bây giờ cũng đã vào một số nhà hàng sang trọng. Cảm giác tìm được một dây mỏ quạ xanh rì tươi tốt tại góc vườn vắng vẻ lại trỗi dậy trong tôi. Tôi nhớ những dây mỏ qua mùa gió chướng, nhớ dòng sông tôi vẫn hay lụi hụi vớt tép rong. Giá mà được ăn tô canh mỏ quạ nấu với tép rong ngày ấy.