Ký ức Hà Nội: Món mứt sen Thủ đô đong đầy ký ức tuổi thơ

Tôi vẫn nhớ mãi những thức quà tuổi thơ bố mua về từ Thủ đô như: bánh mì, bánh cốm, cốm vòng, bánh xu xê. Và mỗi khi mở cái ba lô màu xanh sẫm bạc màu cũ kĩ ra có một mùi hương thơm ngát, ngọt ngào của món mứt sen mang hương vị Tết Hà thành. 

Món mứt khiến tôi bâng khuâng và là kỷ niệm thân thương những ngày thơ bé của mấy chị em tôi về một Hà Nội lung linh, diệu kỳ. 

Bố tôi luôn cẩn trọng, nâng niu dành hẳn một góc nhỏ trong ba lô mang từ Thủ đô hoa lệ những món quà về để hương vị Tết nhà tôi thêm đủ đầy và quan trọng hơn Tết nhà tôi khi ấy có vị Tết Hà Nội,... 

Ngày ấy, những ngày cận Tết mùa đông Tây Bắc thật lạnh. Nhưng cái lạnh chẳng thể ngăn được niềm háo hức, mong chờ của những đứa trẻ miền núi chúng tôi mỗi độ xuân về. 

Tết là lúc lũ trẻ con xóm tôi đứa nào cũng được diện quần áo mới, được ăn bánh mứt kẹo và Tết nhà tôi trở nên "sang" hơn, đặc biệt hơn bởi những gói mứt sen bố mang từ Thủ đô chỉ chờ Tết đến sẽ được bố dâng lên bàn thờ gia tiên thắp hương các cụ. 

Cũng bởi có một tình yêu đặc biệt với Hà Nội nên món mứt sen Hà thành càng trở nên trang trọng trong không khí Tết ngập tràn niềm hạnh phúc của gia đình tôi. Tôi nhớ mãi cái cử chỉ nhẹ nhàng nhưng đầy tỉ mỉ và cẩn trọng khi bố đặt hộp mứt sen có vỏ đỏ thắm nên chiếc đĩa sứ ngay gần chính giữa ban thờ, chờ tới giờ khắc quan trọng của đêm giao thừa, cùng với thật nhiều hương vị Tết gia truyền của gia đình gói mứt sen sẽ tỏa mùi thương, vị nhớ của thức quà thanh quý trong văn hóa đón Tết của người Hà Nội xưa.

Như bố tôi kể, để có thể làm ra những hạt mứt sen ngọt ngào với lớp đường vàng óng ánh nhẹ nhàng bao bọc lấy những hạt sen béo bùi thì những nghệ nhân Hà thành cũng phải bỏ bao tâm huyết, sự nhẫn nại cùng tình yêu với sản vật làm nên một phần nét ẩm thực đặc trưng của người Hà Nội. 

Hạt sen để làm mứt phải là những hạt sen tươi đã được thông tâm bởi nếu sót tâm là sen sẽ bị đắng. Và quan trọng hơn là sen để làm mứt phải là hạt vừa mới thu hoạch sẽ cho độ bở, bùi mang trọn vị hoàn hảo tinh túy của thiên nhiên, đất trời hơn là những hạt sen khô từ mùa trước đó.

Để có thể làm ra món mứt sen mang hương vị Tết Hà Nội có thể gây thương nhớ cho bất cứ ai có dịp thưởng thức thì khâu đầu tiên những nghệ nhân Hà thành sau khi đã chọn lựa được những hạt sen đều nhau sẽ đem rửa sạch rồi luộc chín tới để sen không bị vỡ, không nát. 

Sau đó đem ướp vào đường với khoảng thời gian 6 tới 7h đồng hồ mới tiến hành khâu quan trọng nhất là sên mứt. Để những hạt mứt sen không bị khô, cứng thì công đoạn sên mứt sen khó hơn tỉ mỉ và cầu kì hơn các công đoạn sên các loại mứt thông thường.

Mứt sen giống như hấp hoặc đun cách thủy đồ hầm. Để nồi đường sôi lăn tăn lửa liu riu bên dưới, đặt hạt sen đã ướp đường nên trên cách mặt nước đường đang sôi một khoảng nhất định. Lửa nhỏ liu riu làm nước đường bên dưới tỏa hơi nóng ngọt ngào bao trọn những hạt sen trên rổ hấp. 

Tiếp đến là công đoạn người thợ thủ công rưới đều, chậm rãi, từ tốn nước đường bên trên cho tới khi nước đường bao bọc hết những hạt sen phủ một lớp áo trắng vàng nhẹ đến khi đạt độ vàng óng ả. Khâu sên mứt này có khoảng thời gian từ 2,5h đến 3h là hoàn thành quá trình sên và tạo ra những hạt mứt sen thơm ngon nhất.

Và có lẽ thời khắc được thưởng thức món mứt sen chính là thời khắc quan trọng nhất của mấy chị em chúng tôi khi được cùng bố mẹ quây quần, đầm ấm đúng khoảnh khắc cả nhà đón giao thừa. 

Bố vẫn bên ly trà nóng vừa ngồi vừa nhâm nhi cái vị ngọt ngào, bùi béo của những hạt sen thơm ngon gói trọn hương vị Tết của Hà Nội ngay chính nơi ngôi nhà ăm ắp những ký ức về một Thủ đô đã cho bố biết bao kỉ niệm đẹp.  

Hay những câu chuyện kể hoài không hết của bố về trái tim cả nước mà lần nào được nghe chúng tôi đều có chung cái cảm xúc mong chờ, bồi hồi đầy xao xuyến. 

Được tự mình thưởng thức hương vị Tết Thủ đô tôi như thấy sự ấm áp, thân thương ngọt ngào từ những hạt mứt hay đó là tình yêu, sự hi sinh tần tảo của những đấng sinh thành đã lan tỏa cho chúng tôi tình yêu Hà Nội cũng như sự trân trọng, ngưỡng mộ những nghệ nhân Hà thành đã dành toàn bộ tình yêu sự trân trọng sản vật của thiên nhiên để làm nên món mứt sen gói trọn bao nhớ thương được chắt chiu từ loài Quốc hoa của dân tộc. 

Từng lớp đường ngọt ngào tan chảy trong miệng như đánh thức mọi giác quan của người thưởng thức. Để rồi khi cảm nhận cái vị bùi bùi, béo bở của nhân sen ta như thấy mùa xuân Hà Nội đang tỏa hương đâu đây nơi ban thờ trang trọng hay trên chính chiếc bàn uống nước đơn sơ, giản dị bao năm chứng kiến Tết sum vầy của gia đình tôi. 

Cái dư vị của hương vị Tết trong món mứt sen nó cứ vấn vít, thơm nồng như chính tấm lòng hồn hậu của những nghệ nhân nức tiếng Hà thành dành cho mùa xuân Hà Nội cùng mong muốn giới thiệu với du khách phương xa một nét văn hóa ẩm thực độc đáo của Thủ đô, khiến cho bản đồ ẩm thực Hà thành trở nên hoàn hảo hơn bao giờ hết,...

Thời gian trôi nhanh, chúng tôi giờ cũng đã trưởng thành. Món mứt sen mang đậm hương vị Tết Thủ đô cũng trở thành kỷ niệm. Để rồi, mỗi khi lại có dịp thưởng thức hương vị Tết xưa trong tôi lại có sự thổn thức. Tôi như thấy lại tuổi thơ vương vấn vị ngọt ngào cùng hương thơm món mứt sen Hà Nội gọi xuân về đong đầy trong tâm khảm.