Loại rau bổ ngang bổ dọc, tốt cho người bị gout và xương khớp, trồng được cả ở nơi đất xấu cằn cỗi

1. Công dụng của rau chùm ngây

Tác dụng của cây chùm ngây và hàm lượng dinh dưỡng cao, đa dạng đã được các nhà khoa học nghiên cứu và xác nhận. Chúng giúp hỗ trợ dạ dày, bảo vệ hệ tim mạch, giảm cholesterol, huyết áp cao, béo phì, tăng sức đề kháng,..

Chùm ngây là cây thân gỗ thuộc Chi Chùm ngây (Moringaceae), xuất xứ ở Nam Á, có giá trị dinh dưỡng, kinh tế cao, được khai thác và sử dụng ở nhiều nơi trên Thế Giới. Mặc dù tác dụng của cây chùm ngây mới được các nhà khoa học hiện đại phát hiện giá trị gần đây, nhưng chúng đã được người Ai Cập, La Mã, Hy Lạp sử dụng từ thời cổ đại vì đặc tính chữa bệnh.

Từ lâu người ta đã phát hiện chùm ngây mọc hoang ở Thanh Hóa, Ninh Thuận, Bình Thuận, vùng Bảy Núi ở An Giang, đảo Phú Quốc… và trong vòng vài chục năm trở lại đây đã được nhân giống, trồng và khai thác do có giá trị kinh tế cao.

Lá của cây chùm ngây có chứa 46 loại chất chống oxy hóa, đặc biệt là vitamin C và vitamin A. Đây là những chất chống oxy hóa vô cùng quan trọng đối với sức khỏe con người.

Các chất chống oxy hóa này giúp trung hòa các tác động tàn phá của các gốc tự do, từ đó bảo vệ chúng ta khỏi bệnh ung thư và các bệnh thoái hóa như thoái hóa điểm vàng và bệnh xơ nang.

Những dưỡng chất tổng hợp của chùm ngây bao gồm nhiều chất đạm va các vitamin thiết yếu, beta – carotene, 18 axit amin, hợp chất phenol, nhiều khoáng chất...

Trong chùm ngây có chứa tới hơn 90 dưỡng chất, 18 loại axit amin, 46 chất chống oxy hóa, lượng vitamin C cao gấp 7 lần trong cam, canxi gấp 4 lần sữa, vitamin A gấp 4 lần cà rốt, chất đạm gấp 2 lần sữa chua, sắt cao gấp 3 lần cải bó xôi,….

Chùm ngây được biết đến là loại cây chứa nhiều Vitamin và khoáng chất. Đóng vai trò là hoạt chất chống oxy hóa từ các gốc tự do gây nên. Hơn nữa, các bộ phận chùm ngây chứa nhiều thành phần hóa học như alcaloid, benzylanin, pterygospermin,... giúp mang nhiều giá trị trong y học.

Thực phẩm bổ sung dinh dưỡng

Chùm ngây được coi là loại thực phẩm rất tốt cho người ăn chay trường, bới trong chùm ngây tươi có chứa hàm lượng chất đạm khá lớn có thể thay thế cho chất đạm có trong thịt, cá….

Hỗ trợ điều trị rối loạn dạ dày

Nhờ khả năng kháng acid, histamin, kháng khuẩn mà chùm ngây được coi là một loại thuốc giúp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh rối loạn ở dạ dày hiệu quả.

Cải thiện sức khỏe xương

Lượng canxi và photpho có trong lá chùm ngây sẽ giúp phòng ngừa loãng xương và chắc khỏe xương.

Tăng khả năng miễn dịch

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh là điều không thể thiếu với một cơ thể khỏe mạnh và chùm ngây sẽ giúp bạn có một khả năng miễn dịch cao nhờ vào làm lượng lớn các chất dinh dưỡng tổng hợp có trong chùm ngây.

Bảo vệ hệ tim mạch

Nhờ 46 chất chống oxy hóa có trong chùm ngây sẽ giúp bạn bảo vệ hệ tim mạch luôn khỏe mạnh.

Phòng ngừa ung thư

Chùm ngây được nhiều người biết tới bởi khả năng điều trị và phòng ngừa nhiều loại ung thư. Trong đó không thể không kể tới khả năng chống lại bệnh ung thư cổ tử cung của chúng.

Nhờ vào khả năng kháng viêm, đào thải độc tố, thanh lọc cơ thể, ổn định nội tiết tố,… mà chùm ngây có thể hạn chế nguy cơ ung thư buồng trứng, tăng khả năng đề kháng giúp chống lại bệnh tật.

Hỗ trợ điều trị tiểu đường

Chùm ngây giúp kích thích sản sinh Insulin để ổn định đường huyết và các biến chứng của bệnh tiểu đường.

Chùm ngây giúp trị nám

Trong chùm ngây có nhiều chất có khả năng điều hòa kinh nguyệt, cân bằng nội tiết tố giúp hạn chế nguyên nhân hình thành nám, tàn nhang. Chất cytokinin có tác dụng đặc biệt giúp ngăn ngừa lão hóa và làm mờ thâm, nám hiệu quả.

Giúp mắt khỏe hơn

Chất chống oxi hóa có trong chùm ngây giúp ức chế sự dày lên của màng mao mạch và ngăn ngừa rối loạn chức năng võng mạc giúp mắt khỏe và sáng hơn.

Làm sạch nước

Hạt chùm ngây được coi như một chất kết tụ, giúp loại bỏ các chất độc hại gây ô nhiễm cũng như các loại tảo gây hại.

Bổ máu

Những người mắc bệnh thiếu máu và hồng cầu lưỡi liềm cũng nên sử dụng chùm ngây vì trong loài cây này có lượng sắt cao gấp 3 lần cải bó xôi.

2. Những lưu ý khi trồng cây chùm ngây tại nhà

Cây chùm ngây ưa sáng mọc nhanh, giai đoạn đầu ưa bóng nên có thể trồng xen, khi cây lớn điều chỉnh ánh sáng. Cây chịu hạn tốt, ưa khô và chịu được những nơi đất xấu cằn cổi. Cây có thể trồng quanh năm.

Sau khi chuẩn bị đất xong đào lỗ sâu 50cm và rộng 50cm, mỗi lỗ đào cách nhau từ 1,5- 2m. Nếu trồng cây chùm ngây trong chậu, thì nên trồng trong chậụ lớn đường kính trên 50cm để cây và củ phát triển tốt.

Tiến hành cắt đáy, rạch hai bên bầu, lưu ý không để phạm vào rễ cái. Đổ một lớp đất xốp trước khi đặt bầu xuống, cuối cùng là phủ, nén lớp đất xốp chung quanh và mặt trên, giữ ẩm 2 – 3 tuần cây sẽ sống khoẻ, đến lúc đó không cần phải thường xuyên tưới nước nữa.

Với kỹ thuật trồng cây chùm ngây này thì sau 3 tuần là có thể hái lá và ngọn non sử dụng. Cây trồng được 1 năm tuổi đã tiến hành xén ngọn, cây cao từ 1-1,5m, củ nặng khoảng 500g và đã cho thu hoạch lá được ngay.

Giai đoạn đầu, không để gia súc, gia cầm vào khu vực trồng chùm ngây vì cây đang non, mềm dễ bị gãy và dậm đạp hư cây. Hằng năm có kế hoạch làm cỏ, xới vun gốc và bón phân vi sinh, hữu cơ cho cây.

Cây chùm ngây có thể gây trồng từ hạt, từ hom thân, cành và từ hom củ.

– Gây trồng cây chùm ngây từ hạt:

Giống được thu hái trên các cây mẹ từ 2 tuổi trở lên. Quan sát vỏ quả chuyển từ xanh sang màu nâu hoàn toàn thì bắt đầu thu hái. Dùng cù nèo cắt từng cành nhỏ có chứa quả.

Chế biến hạt: Quả sau khi mang về phải phân loại, loại bỏ những quả nhỏ cùng tạp vật, phơi khô dưới nắng nhẹ 2-3 ngày, tách hạt khỏi vỏ quả, sau đó sàng làm sạch hạt.

Ngâm hạt giống cây chùm ngây trong nước ấm ( 2 sôi + 3 lạnh), 8 giờ sau vớt ra để ráo, sau đó ủ hạt vào cát ẩm mát. Khoảng 5 -7 ngày sau, khi thấy hạt nức nanh thì chuẩn bị cấy hạt vào bầu.

Dùng túi bầu ( rộng 8-10cm, dài 15-18cm) để cấy hạt chùm ngây ,hỗn hợp đất trồng chùm ngây là cát pha, tro trấu đã trộn sẵn. Xếp bầu theo hàng, cứ 3 hàng liền nhau thì cách 2 hàng trống để tránh cho cây con có sự cạnh tranh về không gian dinh dưỡng. Dùng ngón tay trỏ ấn vào giữa túi bầu sâu bằng 2 đốt ngón tay, đặt 1 hạt chùm ngây vào rồi phủ đất lại, tưới nước vừa phải, sau vài ngày hạt sẽ nẩy mầm, tiếp tục tưới nước hàng ngày, khi cây chùm ngây cao 20 – 30cm thì đem trồng.

– Trồng cây chùm ngây bằng cành

Giâm cành: Chặt cành non (không chặt xéo), đường kính 3 – 5cm, mỗi cành dài 0,5 – 1m. Chôn sâu cành 10cm phần gốc, dùng bàn chân đạp chặt xung quanh gốc cho vững, ngọn hướng lên trên, tưới nước vừa phải. Sau 20 ngày cành sẽ đâm tược. Khâu chuẩn bị đất, cách trồng như trên.

Hom rễ, củ: Khi cây có độ tuổi từ 6 tháng trở lên, lúc này rễ củ đã phát triển, có thể sử dụng bộ phận này tiến hành vùi trong cát ẩm (lưu ý độ ẩm cát vừa phải chỉ đủ mát phần rễ củ), sau thời gian khoảng 0,5 – 1 tháng phần rễ củ này có thể hình thành cây mới.

3. Những lưu ý khi sử dụng chùm ngây cần phải biết

Chùm ngây giàu dinh dưỡng, chất chống ô xi hóa nhưng nếu sử dụng nhiều, không đúng cách cũng có tác dụng phụ. Khi sử dụng chùm ngây nên lưu ý các vấn đề sau:

1. Không dùng cho phụ nữ có thai

Như phần tác dụng của cây chùm ngây đã nhắc đến, vì chứa alpha-sitosterol (có cấu trúc giống estrogen) gây co cơ trơn, có thể gây sảy thai. Vì thế phụ nữ có thai tuyệt đối không ăn chùm ngây.

2. Thu hái và chế biến trong vòng 12 tiếng

Chỉ nên sấy lạnh và chế biến trước 12 tiếng sau khi thu hái để tác dụng của cây chùm ngây được cao nhất. Với lá tươi nếu không ăn hết phải bọc kín để không làm héo lá, mất giá trị dinh dưỡng.

3. Không nấu quá kỹ

Chỉ nên nấu chùm ngây vừa chín tới để bảo toàn các chất dinh dưỡng cao nhất. Vì chùm ngây có vị ngọt nên khi nấu chỉ cần nêm với một chút muối, hạt nêm.

4. Không nên dùng chùm ngây buổi tối

Chùm ngây giàu vitamin C giúp tinh thần hưng phấn, tỉnh táo vì vậy không nên ăn vào buổi tối.