Nhạc sĩ Phó Đức Phương đau lòng, tủi hổ vì bầu Tiến

Sở cũng còn chịu thua thì...

Nhạc sĩ Phó Đức Phương thường rất kiệm lời, kể cả trong những cuộc đông vui nhất ông cũng hay giữ vẻ mặt trầm ngâm suy nghĩ, thế nhưng trong cuộc gặp gỡ với báo chí về “tình hình thời sự tác quyền âm nhạc”, ông đột nhiên trở thành một người đàn ông “lắm lời” hơn quá mức bình thường.

Ông bầu Hoàng Tiến (ngoài cùng bên trái) trao quà từ thiện với tư cách Ban tổ chức trong chương trình “Liveshow ca sĩ Chế Linh” tại Hà Nội ngày 12.11.

Trong suốt cuộc trò chuyện, có phóng viên đã đếm được ông dùng tới không dưới 20 lần những từ “đau lòng”, “đau buồn”, “tủi hổ”, “bẽ bàng”... khi nói về việc Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả âm nhạc phải đi “xin xỏ” những ông bầu show trả tiền tác quyền cho các nhạc sĩ - việc mà họ đáng lẽ đương nhiên được hưởng khi viết nên các tác phẩm âm nhạc.

Riêng với vụ việc nổi cộm trong những ngày gần đây là liveshow ca sĩ Chế Linh, nhạc sĩ Phó Đức Phương chia sẻ: “Tôi cảm thấy bị chà đạp, bị dày xéo, bị khinh thường, nhưng mà vụ này Sở VH-TT-DL cũng còn chịu thua thì cái Trung tâm này làm gì nổi?”

Nhạc sĩ Phó Đức Phương cho biết: “Ngay sau khi biết tin đêm ca nhạc Chế Linh đổi nhà tổ chức biểu diễn và được Cục Nghệ thuật biểu diễn cấp phép vào ngày 12.11 tại Hà Nội, tôi đã gọi điện thoại ngay cho ông Nông Xuân Ái - Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Việt Bắc để yêu cầu thực hiện nghĩa vụ tác quyền. Ông này cũng không phải người xa lạ với tôi, là anh em bạn hữu thôi.

Thế nhưng mãi 18 giờ 30 phút ngày 12.11, sát nút giờ mở màn đêm diễn, ông Ái mới đến Trung tâm, trình ra cái giấy ủy quyền của Công ty Quyên Gia Bình mà người ký là bà Yến - vợ ông bầu Hoàng Tiến”. Cuối cùng thì thỏa thuận về tác quyền của đêm diễn cũng không đạt được, bên Trung tâm đưa ra giá hơn 90 triệu đồng (là 5% của tổng số giá vé của 50% số ghế trong đêm diễn) nhưng ông Nông Xuân Ái chỉ đưa ra mức 3 triệu đồng (300.000/bài cho 10 ca khúc trong chương trình sau khi trừ những ca khúc của tác giả Tú Nhi - tức ca sĩ Chế Linh).

Theo Nghị định Số 61/NĐ-CP về chế độ nhuận bút đã quy định, mỗi chương trình phải dành ra từ 15 đến 21% doanh thu để trả tiền cho các tác giả (nhạc sĩ, người phối khí, người biên đạo, người biên kịch, họa sĩ trang trí), chính vì thế Trung tâm đã đưa ra một mức khá mềm là 5% của 50% số vé của đêm diễn, thế nhưng đại diện nhà tổ chức vẫn cương quyết nói không.

Nhạc sĩ Phó Đức Phương cho biết: “Tiền tác quyền căn cứ vào quy mô kinh doanh của đêm diễn, nếu là chương trình chỉ thu về 100 triệu đồng, tiền tác quyền chỉ là 5 triệu đồng, nhưng chương trình thu về 4 tỷ đồng như chương trình của ông bầu Tiến tổ chức, tiền tác quyền cũng phải có tỷ lệ hợp lý với con số ấy”.

Trăm cách để trốn tiền tác quyền

Cho đến nay, theo thông tin từ Trung tâm, ông bầu Hoàng Tiến vẫn còn nợ tiền tác quyền của những chương trình: liveshow ca sĩ Quang Lê - Minh Tuyết tại Cung Văn hóa Việt Tiệp (Hải Phòng) vào ngày 9.3.2011, cũng chương trình này tại Đà Nẵng ngày 12.3.2011 và Cung Văn hóa Hà Nội vào ngày 13.7.2011, chương trình “Qua cơn mê” của ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng vào ngày 30.7.2011 tại Hà Nội.

Còn chương trình mới nhất liveshow ca sĩ Chế Linh vào ngày 12.11 tại Hà Nội, đối tượng “chây ì” lại có tên mới, đó là Nhà hát ca múa nhạc dân gian Việt Bắc và Công ty TNHH tổ chức sự kiện Quyên Gia Bình.

Đại diện Trung tâm cho biết: “Họ (bầu show - PV) thường có một chiêu bài là sát giờ diễn mới đến thỏa thuận với Trung tâm, đưa ra một cái giá không thể chấp nhận nổi, rồi ra về và tuyên bố là không thỏa thuận được về tác quyền. Chết nỗi, cơ quan quản lý văn hóa là Cục Nghệ thuật biểu diễn và Sở VH-TT-DL các địa phương đã cấp phép cho họ, thì sợ gì mà họ không tổ chức chương trình?

Nên chuyện “thỏa thuận tác quyền” chỉ là một cách làm phép cho vui thế thôi, các tác giả - chủ sở hữu của những bài hát được biểu diễn véo von trong chương trình đành bó tay bất lực và đau khổ ngậm ngùi vì chẳng được hưởng một chút tiền tác quyền nào từ việc người ta thản nhiên kinh doanh sản phẩm trí tuệ của họ”.

Bà Thanh Thủy - luật sư của Trung tâm cho biết: “Từ đầu năm 2011 đến nay, chúng tôi thống kê được có gần 400 buổi biểu diễn được Cục Nghệ thuật biểu diễn và các Sở VH-TT-DL địa phương cấp phép, trong đó chỉ có 42 buổi thực hiện quyền tác giả, nghĩa là được các tác giả cho phép, còn lại 90% là vi phạm bản quyền mà vẫn được biểu diễn, không cơ quan chức năng nào đứng ra xử lý.

Điều đó cho thấy tình hình thực thi Luật Sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn ở Việt Nam đang kém đến như thế nào. Trong khi đó, show diễn của ban nhạc quốc tế Westlife tại Hà Nội đã thực hiện tác quyền nghiêm chỉnh, điều đó đánh giá sự văn minh của những nghệ sĩ biểu diễn và những nhà tổ chức biểu diễn chân chính”.

Sẽ còn nhiều “bầu Tiến”

Trong đêm diễn 12.11 tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Mỹ Đình Hà Nội của ca sĩ Chế Linh, dù trước đó, ông Tiến đã tuyên bố “Không còn liên quan gì đến chương trình này” nhưng vẫn ngang nhiên xuất hiện trên sân khấu với tư cách Ban tổ chức để trao quà từ thiện, ông còn hứa hẹn với khán giả sẽ tổ chức tiếp một show diễn nữa của ca sĩ Chế Linh tại Nhà hát Lớn vào ngày 23.11.

Có mặt trong buổi biểu diễn đó, ông Vương Duy Biên - Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn trao đổi phóng viên báo chí: “Chương trình tốt, không có vi phạm gì”. Điều này quả thật là khó hiểu với khán giả. Hoặc là ông Biên có một “quan điểm mới lạ” trong việc quyết tâm cứu liveshow của ca sĩ Chế Linh khỏi quyết định rút giấy phép của Sở VH-TT-DL hoặc là ông Biên cố tình không nhận ra sự phi lý, ngang nhiên, trắng trợn trong việc “lách luật” của nhà tổ chức show diễn này.

Khi bị báo chí chất vấn về việc tái cấp phép cho show diễn quá nhiều vi phạm này, ông Biên cho biết: “Sau ngày 12.11, sẽ không thiếu gì cách để xử ông bầu Tiến”, nhưng sẽ xử thế nào đây khi trước một động thái “lươn lẹo”, “lách luật” trắng trợn đến thế mà ông lại đánh giá là “Không có sai phạm gì”.

Sự chồng chéo trong quy định về cấp phép khi cả Cục Nghệ thuật biểu diễn và các Sở VH-TT-DL đều được cấp phép tổ chức chương trình, Sở VH-TT-DL địa phương này lại cấp phép cho nhà tổ chức biểu diễn chương trình ở địa phương khác và cả cách “xử lý sự cố” như trò đùa của các cơ quan quản lý qua vụ việc cụ thể về chương trình của ca sĩ Chế Linh sẽ khiến cho các ông bầu show rồi đây sẽ có cách hành xử như ông bầu Hoàng Tiến.

Thy An