Nhìn từ Đài Loan, nơi có mật độ xe máy hơn cả Việt Nam

Vào cuối năm 2020, Đài Loan đã được ca ngợi trên toàn cầu vì đã ngăn chặn được đợt bùng phát COVID-19 hiệu quả trong bối cảnh toàn thế giới lại dốc sức đấu tranh để kiểm soát đại dịch. Phản ứng nhanh chóng, hệ thống chăm sóc sức khỏe tuyệt vời kể từ khi bắt đầu bùng phát dịch bệnh là một mô hình được thế giới noi theo.

Giao thông đường bộ Đài Loan và bất cập

Bất chấp thành công này, có một vấn đề an toàn công cộng quan trọng khác đã bị Đài Loan bỏ qua quá lâu, đó là an toàn giao thông đường bộ của họ. Mặc dù Đài Loan nói chung là một quốc gia an toàn để sinh sống, nhưng những việc đơn giản như băng qua đường, đi xe đạp hoặc thậm chí đi bộ trên vỉa hè có thể là một cuộc phiêu lưu nguy hiểm. 

Đáng buồn thay, tỷ lệ tử vong do giao thông của nơi này cao hơn ba lần so với các quốc gia châu Á phát triển khác như Nhật Bản hay Singapore. Riêng năm 2019, cả nước đã có 457.382 người chết hoặc bị thương vì tai nạn giao thông, với ước tính thiệt hại về mặt xã hội lên tới hơn 500 tỷ Tân Đài tệ.

Các mục tiêu của Đài Loan sau khi đại dịch này được kiềm chế trên toàn thế giới rất có thể sẽ tập trung vào việc thúc đẩy du lịch và kinh tế địa phương. Điều này được củng cố bởi mục tiêu của Tổng thống Tsai Ing-wen (Thái Anh Văn) là tăng gấp ba lần ngành du lịch trong 10 năm tới.

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, Đài Loan nên giải quyết vấn đề giao thông và đường xá kinh niên của mình. Chỉ bằng cách đó, Đài Loan mới có thể ngăn chặn việc du khách nước ngoài bị thương hoặc thiệt mạng khi đi du lịch đất nước, bởi hiện trạng này có thể dẫn đến việc truyền miệng và đưa tin tiêu cực trên phương tiện truyền thông sẽ ngăn cản nhiều người đến thăm đất nước này nhiều hơn.

Chẳng hạn, khi biết rằng con cái của họ có thể đi bộ an toàn trên các đường phố của Đài Bắc, khách du lịch sẽ được khuyến khích nhiều hơn để đưa gia đình đến thăm quan và du lịch. Đây là cơ hội để Đài Loan tự khẳng định mình là điểm đến hàng đầu ở châu Á để tham quan, đầu tư hoặc thậm chí là sinh sống trong thời kỳ hậu COVID-19.

Để đạt được điều này, Đài Loan cần giải quyết gốc rễ của vấn đề đó là xe máy. Đài Loan là nơi có mật độ xe máy đông nhất thế giới với khoảng 375 xe/km2. Người dân ở đây thích sử dụng xe máy vì rẻ và cơ động. Hay nói cách khác, mật độ xe máy là 676 xe/1.000 dân, tức cao hơn Việt Nam vốn đang ở mức 460 xe/1.000 dân. 

Xe máy tại Đài Loan chủ yếu là scooter cỡ nhỏ, động cơ 50-110 phân khối chiếm tới 90%. Nguy cơ bị thương vong do xe máy là cao vì đây là nguyên nhân phổ biến nhất của các vụ tai nạn đường bộ ở Đài Loan, chiếm từ 50% đến 60% tổng số các loại hình thức tai nạn giao thông. Vì xe tay ga tương đối rẻ, tiện lợi và là một phần không thể thiếu trong văn hóa Đài Loan nên hầu như ai cũng sở hữu một chiếc.

Để tăng cường an toàn trên đường và vỉa hè, Đài Loan cần giảm số lượng xe tay ga lưu thông và khuyến khích nhiều người tham gia giao thông công cộng, đi xe đạp hoặc đi bộ, thiết lập chính sách "Người đi bộ trên hết", nơi những người dễ bị tổn thương nhất trong "chuỗi giao thông" lưu hành.

Mặc dù các biện pháp gần đây, chẳng hạn như tạo nên vùng đi xanh trên vỉa hè ở những con phố mà trước đây người đi bộ phải đi chung đường với xe tay ga, xe đạp và ô tô, nay đã tăng cường độ an toàn, nhưng điều này vẫn chưa đủ theo tiêu chuẩn của các nước phát triển. Để cứu sống con người và giảm chi phí xã hội quá lớn cho đất nước, Đài Loan phải thực hiện các biện pháp táo bạo hơn. Dưới đây chỉ là một số biện pháp quan trọng có thể được thực hiện:

-Đưa ra các mức phạt và phạt nặng đối với xe tay ga đi hoặc đậu trên vỉa hè, và đối với các phương tiện không nhường đường cho người đi bộ hoặc vượt lên trên phần đường dành cho người đi bộ.

-Xây dựng làn đường dành riêng cho xe đạp, không chỉ là vạch sơn trên vỉa hè.

-Hạn chế đỗ xe máy trên đường phố và thu phí đỗ xe theo giờ.

-Lắp đặt camera ghi hình người đi bộ qua đường vi phạm.

-Giáo dục công dân, bắt đầu từ khi còn trẻ về đường bộ và an toàn giao thông để từng bước thay đổi văn hóa giao thông của Đài Loan.

Việc thực hiện các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn đối với việc đi bộ vì người đi bộ cũng phải đóng góp một phần công sức của mình để hệ thống vận hành trơn tru. Xây dựng nhiều phương tiện giao thông công cộng hơn và giảm giá vé để khuyến khích mọi người từ bỏ xe tay ga của họ. Điều này có thể được trợ cấp bằng việc tiết kiệm chi phí xã hội do ít tai nạn giao thông hơn do có ít xe tay ga hơn trên đường phố.

Đài Loan phải bắt đầu xem xét lại hệ thống giao thông và đường bộ của mình để tăng cường an toàn, thúc đẩy du lịch, giảm ô nhiễm không khí cũng như nâng cao mức sống cho tất cả người dân. Đài Loan không nên chờ đợi lâu hơn để áp dụng những thay đổi cần thiết để bảo vệ sinh mạng. Nó phải bắt đầu ngay bây giờ.

Đài Loan áp dụng các giải pháp cho thuê phương tiện công cộng

Sự phổ biến của các dịch vụ cho thuê phương tiện công cộng đang gia tăng mạnh mẽ ở Đài Loan, khi chính quyền thành phố tăng cường các nỗ lực nhằm khuyến khích người dân địa phương từ bỏ phương tiện xe máy cá nhân để đến với các phương thức giao thông xanh, sạch và an toàn hơn.

Wang Wei-kuo, một cư dân lâu năm của thủ đô phía bắc Đài Loan là một trong số hàng nghìn tài xế chiến đấu với tình trạng tắc nghẽn đường từ ngày này qua ngày khác trên đường đi làm. Nhưng tất cả đã thay đổi vào ngày Wang phát hiện ra một trạm cho thuê xe đạp mới mở gần nhà và quyết định thử đạp xe đến ga tàu điện ngầm Taipei Rapid Transit Corp. Sử dụng phương tiện giao thông công cộng tiết kiệm rất nhiều thời gian, không phức tạp và không tốn quá nhiều tiền bạc, ông nói và cho biết thêm rằng đây cũng là một cách tập thể dục thuận tiện.

Cách tiếp cận của Wang phản ánh xu hướng sử dụng các giải pháp như xe đạp trên cơ sở khả năng tiếp cận, tiện lợi và tiềm năng tiết kiệm chi phí. Kể từ khi ra mắt tại Đài Loan, hệ thống YouBike đã không ngừng mở rộng, đạt hơn 13.600 chiếc cho thuê tại 503 trạm. Tiger Chen, ủy viên Sở Giao thông vận tải của Chính phủ thành phố Đài Loan cho biết, mục tiêu là có cơ sở hạ tầng giao thông xanh toàn diện để giảm tỷ lệ sở hữu phương tiện xe máy cá nhân và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Ông nói thêm, hệ thống thuê phương tiện công cộng là một kế hoạch trung tâm trong nền tảng chính sách này.

Khi số lượng trạm cho thuê và đường đi xe đạp chuyên dụng tăng lên ở Đài Loan thì số lượng người đi xe đạp YouBike cũng vậy - tăng từ 26,25 triệu vào năm 2018 lên 28,46 triệu vào năm 2019.

Ngoài ra, YouBike 2.0 đang được tung ra với các mô hình nâng cấp có bảng điều khiển thông minh tích hợp cho phép người dùng hoàn tất thủ tục thuê xe đạp xanh bằng thẻ EasyCard hoặc bằng cách quét mã QR qua điện thoại thông minh. Hệ thống mới cũng thân thiện với môi trường, được cung cấp năng lượng từ các tấm pin năng lượng mặt trời tích hợp trực tiếp trên xe đạp.