Nhớ những mùa trăng xưa!

Bài hát mang âm hưởng đồng dao xưa đưa tôi về ký ức tuổi thơ một thời gian khó, những năm tháng miền Tây Nam Bộ sau ngày giải phóng, những mùa trăng với trò chơi con trẻ và đủ các loại đèn trung thu mà bây giờ trẻ con nhà giàu có tiền cũng không mua được...

Trống con đánh lùng tùng thì tự chế bằng da ếch, da trăn bắt ở những mảnh vườn rậm rạp trong xóm; hoặc hoành tráng hơn nếu xin được miếng da trâu của hợp tác xã mua bán, thỉnh thoảng có dịp mổ trâu bán theo chế độ. Mặt nạ sư tử thì làm bằng mo cau, vẽ bằng dầu hắc, lọ nồi. Đèn trung thu, thì đủ loại. Phổ biến nhất thời bao cấp là các loại đèn ông sao, cá chép, cá hô làm bằng nan trúc, nan tre, giấy kiếng đám cưới xin ở ngoài chợ huyện, giấy tập học trò, giấy bạc thu gom, chắp vá từ các bao thuốc lá dùng xong, hay các loại giấy pô-luya, những tờ hóa đơn cũ xin của anh cán bộ thương nghiệp. Nhưng thú vị hơn cả là đèn ống lăn lon ton làm bằng hộp lon sữa bò.

 Những “nghệ nhân tí hon” chúng tôi dùng dao cho mấy đường rạch ở đoạn giữa thành hộp lon, ép cho lon sữa phình ra, gắn vào một trục bằng thanh sắt nhỏ với thanh tre đẩy là có được món đồ chơi trung thu. Điểm đặc biệt của loại đèn này là có thể đẩy nó đi, quay vòng, phát ra tiếng kêu leng keng vui tai và đốm sáng lạ mắt. Các “phần cứng” như trống, mặt nạ, đèn,… trẻ con nhà quê đều tự chế được, nhưng nan giải nhất là lấy đâu ra đèn cầy (nến) để thắp sáng những chiếc đèn trung thu?

Thời đó, trung thu năm nào, bọn trẻ xóm tôi cũng lân la vào ngôi chùa trong xóm, nịnh nọt lấy lòng ông từ giữ chùa để được vào chánh điện cúng Phật, thật ra là để xin được nhiều xác đèn cầy đã được dùng xong, vón thành cục, mang về hơ lửa, gắn thêm tim đèn, coi như tự sản xuất ra được các loại đèn cầy trung thu thắp sáng một đêm trăng rằm. Trung thu bây giờ nhộn nhịp hơn, cuộc sống đủ đầy hơn xưa. Những chiếc đèn trung thu đắt tiền bằng điện tử của trẻ em thời nay sáng hơn nhiều những chiếc đèn tự chế, thắp bằng đèn cầy mót của trẻ con nhà quê chúng tôi xưa. Nhưng tôi vẫn nhớ những mùa trăng xưa. Vầng trăng tháng tám sáng ở trên cao vành vạnh như vẫn thắp sáng ký ức tuổi thơ tôi về một thời gian khó.