Những dòng sông nổi tiếng ở Cà Mau, nơi người ta đang đưa dân đi tránh họa bị hà bá phá phách

Chỉ riêng tình trạng sạt lở bờ biển, bờ sông ở Cà Mau đã làm hư hỏng gần 26km lộ giao thông và trên 230 căn nhà, ước tổng thiệt hại hơn 1.000 tỷ đồng. Đặc biệt, tình trạng này đang diễn ra với chiều hướng gia tăng, cả về quy mô, tần suất nên chỉ trong 10 năm gần đây, sạt lở đã làm mất trên 5.200ha rừng ven biển, diện tích bị mất tương đương với một xã của địa phương.

Tuyến lộ "huyết mạch" chìm nghỉm xuống sông

Tháng 7/2023, tuyến đường ô tô từ huyện Đầm Dơi về trung tâm xã Hữu Huân bị sạt lở một đoạn dài khoảng 110m. Sau đó, sạt lở tiếp tục "nuốt" thêm 30 m chiều dài. Vị trí sạt lở nằm trên tuyến sông Cây Tàng, cách trụ sở UBND xã Tân Tiến về hướng xã Nguyễn Huân khoảng 1,5km. Vụ sạt lở gây hư hỏng hoàn toàn nền và mặt đường xuống sông, toàn bộ xe cộ đi lại phải tạm dừng lưu thông.

 Tuyến đường ô tô từ huyện Đầm Dơi về trung tâm xã Hữu Huân bị sạt lở nghiêm trọng, đến nay mới khắc phục đổ đá cấp phối, nắn chỉnh đường vào bên trong để xe máy đi lại. Ảnh: Khương Lực 

Ngay khi vụ việc xảy ra, ngành chức năng huyện cùng chính quyền địa phương có mặt tại hiện trường chỉ đạo rào chắn, cắm biển khu vực sạt lở, bố trí phà tạm để đưa rước lượng xe đang ùn ứ… Đến nay, tuyến đường đã được khắc phục đổ đá cấp phối, nắn chỉnh vào bên trong để phục vụ đi lại đối với phương tiện xe máy.

Ông Đoàn Chí Linh – Chủ tịch UBND xã Tân Tiến, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau cho biết, các tuyến sông, kênh rạch của địa bàn xã Tân Tiến xảy ra 11 vụ sạt lở, trong đó nó làm ảnh hưởng đến 5 công trình có lộ bê tông giao thông nông thôn. Đặc biệt có tuyến lộ sạt lở về trung tâm xã từ Tân Tiến về Hữu Huân, nó gây ách tắc giao thông trên đoạn đường này và gây khó khăn cho lưu thông đi lại của bà con.

Nhà bà Ngô Thị Ngoan, ấp Thuận Thành, xã Tân Tiến, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau nằm ngay tuyến đường bị sạt lở nghiêm trọng này. Ngay sau khi đoạn đường sạt lở bị chìm nghỉm xuống sông, bà đã đồng ý để địa phương nắn con đường đi sát về phía đất gia đình đang ở để người dân có thể đi lại bằng xe máy.

"Tôi móng muốn các cấp chính quyền gắng làm con lộ xong sớm sớm để cho tôi làm cái cống xổ nuôi tôm, cá, vì tôi còn phải nuôi con nhỏ đi học nữa. Bây giờ không có mần được đâu, giờ cái công có chút xíu, thả tôm cũng không thả được" – bà Ngoan nói và cho biết dù sạt lở tuyến lộ không ảnh hưởng tới nhà, nhưng đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc nuôi tôm của gia đình.

Sạt lở đã khiến gia đình anh Nguyễn Chí Tâm không thả được tôm, cua trên diện tích 3ha trong vòng 5-6 tháng. Mới đây, anh đã phải chủ động làm lại cống hết 40 triệu đồng mới dám thả tôm, cá lại. Sau đó, chính quyền địa phương đã hỗ trợ  gia đình anh số tiền này.

Sạt lở nghiêm trọng, đe dọa tới hàng nghìn hộ dân

Đầu tháng 4/2023, giữa đêm tối, ngôi nhà của gia đình chị Huỳnh Thanh Bình ở Tân Thành, xã Hữu Huân, huyện Đầm Dơi bị sập một nửa xuống sông, ước thiệt hại khoảng 350 triệu đồng. Do nhà bị sạt xuống sông nên gia đình chị không còn chỗ để ở, phải dọn tạm lên trên trại ở tạm. Vì thế, chị mong muốn sớm được hỗ trợ để có chỗ ở mới ổn định.

Bà Trần Thị Thúy – Phó Chủ tịch UBND xã Hữu Huân, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau cho biết, trong năm 2023, trên địa bàn xã Hữu Huân đã xảy ra 15 vụ sạt lở ven sông, thiệt hại 3.011 m² đất vuông rừng, 1.100 m²  đất vuông tôm, thiệt hại 5 cống xổ vuông và ảnh hưởng đến 13 hộ dân.

Theo bà Thúy, hiện trên địa bàn xã Hữu Huân có 10 vị trí nguy hiểm có nguy cơ sạt lở cao với chiều dài 13.800m, diện tích 1,778ha, ước tính có khoảng 300 hộ dân bị ảnh hưởng, trong đó có 3 khu dân cư tập trung có nguy cơ sạt lở cao ( Khu dân cư ấp Mai Hoa, khu dân cư ấp Vàm Đầm, khu dân cư Đập Ba Hồng, tuyến lộ thuộc ấp Hải An).

Về công tác bố trí di dời tái định cư vùng thường xuyên bị ảnh hưởng và vùng nguy cơ cao bị thiên tai, xã Hữu Huân có 411 hộ dân đang sinh sống đã được bố trí tái định cư theo Quyết định số 1776/QĐ-TTg ngày 21/11/2012 của Thủ tướng Chính phủ, tuy nhiên đến nay mới sắp xếp, bố trí cho 160 hộ. "Khó khăn bố trí chỗ ở phục vụ di dời, tái định cư do tập quán sinh sống người dân gần nơi ven sông, biển để trong tiện coi tàu thuyền không chịu di dời" – bà Thúy nói.

Năm nay, huyện Đầm Dơi đã trở thành "điểm nóng" về sạt lở ven sông trên địa bàn tỉnh Cà Mau. Chỉ riêng 6 tháng đầu năm 2023, trên địa bàn huyện đã có đến 140 vụ sạt lở đất ven sông làm hư hỏng hoàn toàn 256m kè bê tông, sập hoàn toàn 26 căn nhà, hư hỏng 10 căn nhà, thiệt hại 3.000m² đất vuông rừng, 1.100m² đất vuông, 180m lộ nhựa, hơn 2.300m lộ bê tông… Ước tổng thiệt hại hơn 10,5 tỷ đồng.

Trước tình hình sạt lở bờ biển, bờ sông nghiêm trọng như vậy, thực hiện theo Quyết định 1776/QĐ-TTg năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Cà Mau đã chỉ đạo các ngành chức năng, chủ yếu là Sở NNPTNT tỉnh Cà Mau xây dựng quy hoạch bố trí dân cư cho các vùng bị thiên tai. Đến nay, UBND tỉnh Cà Mau đã có chủ trương đầu tư xây dựng 11 dự án, cụm dân cư với tổng diện tích hơn 155 ha dọc theo bờ biển Tây và bờ biển Đông.

Ông Phùng Sơn Kiệt – Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau cho biết, các dự án, cụm dân cư dự kiến sẽ bố trí cho 2.665 hộ dân đang sinh sống ở các khu vực bị ảnh hưởng trực tiếp bởi thiên tai và khu vực rừng phòng hộ biển Tây. Đến thời điểm hiện tại, tỉnh Cà Mau đã bố trí làm thủ tục, quy trình cấp nền cho hơn 2.000 hộ, còn lại sẻ tiếp tục vận động bà con vào các khu tái định cư hoàn thiện.

Triển khai thực hiện Quyết định 590/QĐ-TTg ngày 18/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ (thay thế Quyết định số 1776/QĐ-TTg), ngày 27/10/2022, UBND tỉnh Cà Mau đã ban hành Kế hoạch số 202/KH-UBND về thực hiện Chương trình Bố trí dân cư các vùng: Thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới hải đảo, di cư tự do, khu rừng đặc dụng giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh Cà Mau. Ngày 7/7/2023, Hội đồng nhân dân tỉnh Cà Mau đã ban hành Nghị quyết số 08/2023/NQ-HĐND quy định mức hỗ trợ một số nội dung thực hiện Chương trình bố trí dân cư đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh Cà Mau, dự kiến sẽ bố trí ổn định cho 3.693 hộ dân. 

Với các chủ trương, chính sách nêu trên, các hộ dân có điều kiện được hỗ trợ, bố trí vào điểm dân cư theo quy hoạch, hỗ trợ phát triển sản xuất tạo việc làm, nâng cao thu nhập, an tâm ổn định cuộc sống lâu dài, bền vững./.