Phó Trưởng ban Kinh tế TƯ: Trong dịch Covid-19, nhiều nông dân vẫn bán được hàng nhờ Facebook, Zalo

Xây dựng nông thôn mới gắn với du lịch sinh thái

 Ban Chỉ đạo Trung ương vừa tổng kết thực hiện Nghị quyết 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn tổ chức hội thảo định hướng xây dựng nông thôn mới gắn với đô thị hóa ở Việt Nam giai đoạn 2021-2030. Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Duy Hưng chủ trì hội thảo.

 Đánh giá về tác động của công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa đến phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam, PGS. TS Đào Thế Anh, Phó Giám đốc Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam cho rằng hiện nông thôn đang gặp phải những trở ngại như: dịch chuyển lao động tự do từ nông nghiệp sang công nghiệp, lao động nông nghiệp bị già hóa và bị nữ hóa do lao động nam giới đã di cư đến các thành phố để kiếm việc làm. 

 "Nhất là lao động chưa được đào tạo trước yêu cầu công nghiệp hóa, cơ giới hóa, năng suất lao động công thấp. Đầu tư cho nông nghiệp còn hạn chế cho nên khó mở rộng sản xuất. Quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, tại nông thôn thể chế chính sách về nông thôn chưa đồng bộ" - PGS.TS Đào Thế Anh nói và cho rằng thể chế, chính sách vẫn còn "lý thuyết" và có phần chưa thực tế. 

 Dẫn thực tế dịch Covid-19 đang ảnh hưởng tới sự phát triển của nông nghiệp, nhất là nền nông nghiệp Việt Nam có độ mở lớn, biến động cao, khi thị trường thế giới bị biến động thì nền nông nghiệp trong nước sẽ bị ảnh hưởng.

 Do đó, theo ông Anh cần quan tâm tới vấn đề dự báo, bắt kịp theo xu hướng chung của quá trình hội nhập. Quan tâm phát triển nông nghiệp số, nông thôn số, tăng trưởng xanh và bền vững. 

 Đặt vấn đề nông thôn hiện đại phải trở thành miền quê đáng sống, tiếp cận đầy đủ các dịch vụ công, bảo vệ môi trường, thu hút du lịch nông thôn, ông Anh cho rằng, xây dựng nông thôn mới gắn với đô thị hóa trong giai đoạn tới phải dựa trên nền nông nghiệp sinh thái, phù hợp với vùng miền gắn với quá trình sản xuất. 

 Theo đó trước tiên, phải ưu tiên sản xuất dựa trên áp dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, đa dạng các hình thức tổ chức sản xuất năng động, liên kết theo chuỗi giá trị, tạo được động lực trong mọi thành phần kinh tế.

 Từ đó khó thu hút thanh niên ở lại làm việc và phát triển nông thôn, xây dựng nền nông nghiệp sinh thái toàn diện bền vững, có tính cạnh tranh. 

 Thạc sỹ Nguyễn Hải Ninh, Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu dân số, lao động việc làm, Viện Khoa học lao động xã hội Việt Nam cho rằng cần quan tâm tới vấn đề đào tạo nghề gắn với tạo việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn. 

Theo bà Ninh, cần sớm trình Chính phủ thông qua đề án nâng cao chất lượng đào tạo nghề ở nông thôn 2021-2030 và chiến lược phát triển giáo dục nghề nghiệp 2021-2030 và ban hành các chính sách mới phù hợp với đòi hỏi của thực tiễn. 

 Ông Lê Văn Nghị, Phó Chủ tịch Liên minh hợp tác xã Việt Nam kiến nghị cần sớm có nghị quyết Trung ương mới về phát triển hợp tác xã, sửa đổi Luật hợp tác xã năm 2012. 

Đầu tư hợp tác xã nông nghiệp khép kín từ sản xuất cho đến phân phối, liên kết các hợp tác xã nhỏ thành hợp tác xã đủ lớn để đấu giá dịch vụ đầu vào nhằm hạ giá thành sản phẩm.

"Đó là kinh nghiệm của thế giới trong 200 năm nay vì nhiều mô hình hợp tác xã nay đã trở thành các tập đoàn. Ví như sữa cô gái Hà Lan hiện đang chi phối 70% thị trường sữa thế giới. Liên kết để đủ lớn, đủ nguồn lực để có nguồn sản phẩm lớn" - ông Nghị nói. 

 TS. Nguyễn Trung Thắng, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, chính sách tài nguyên và môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng cần cải thiện môi trường nông thôn theo hướng sinh thái, tuần hoàn, xanh thúc đẩy nông nghiệp hữu cơ, công nghệ cao, giảm khí mê tan và khí CO2, quản lý chất lượng không khí môi trường đất, nước tại nông thôn, chất thải rắn.

 Còn kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào cho rằng trong xây dựng nông thôn mới gắn với đô thị hóa phải gắn với bảo vệ bản sắc cho nông thôn. Do vậy việc hiện đại hóa gắn với chỉnh trang, sạch sẽ văn minh, mở rộng đường làng thôn xóm phải tính toán cẩn thận. 

 "Người thưa đi nhưng giá trị gia tăng lại lớn. Ví như nước Mỹ xây dựng khu công nghiệp sản xuất chip và trang trại tại nông thôn. Cho nên tại vùng nông thôn chỉ hội nhập những phần chung, còn giữ lại phần riêng. Qua đó giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa bản địa, sử dụng"- ông Hào góp ý. 

Hướng dẫn nông dân ứng dụng thương mại điện tử

 Kết luận hội thảo, ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương, Phó Trưởng ban Thường trực Ban chỉ đạo Trung ương tổng kết thực hiện Nghị quyết 26-NQ/TW cho biết các vấn đề được đặt ra tại hội thảo sẽ được tổng hợp để trình Trung ương cho ý kiến tại Hội nghị Trung ương 5 vào tháng 5-2022. 

 "Tập trung nỗ lực lo cho nông thôn là chiến lược đã được Đảng xác định. Hiện người dân sống ở nông thôn chiếm 62% dân số Việt Nam. Lo cho nông thôn là lo cho đa số người dân Việt Nam. Vì vậy cần đầu tư mạnh mẽ cho khoa học công nghệ để tái cơ cấu mạnh mẽ nông nghiệp"- ông Nguyễn Duy Hưng nhấn mạnh. 

 Theo ông Nguyễn Duy Hưng, hiện nông thôn mới còn nhiều vấn đề đặt ra như thiếu bền vững về môi trường, về tiềm năng và kết nối giữa dịch vụ - công nghiệp - nông nghiệp. Đáng lo ngại là đang báo động về môi trường tại các vùng nông thôn, nhất là vùng làng nghề.

Như Hưng Yên có làng nghề tháo dỡ ắc quy có tỷ lệ ung thư cao lên rất cao. Vì vậy tái cơ cấu mạnh mẽ nông nghiệp, nông thôn cần song hành với đầu tư mạnh mẽ khoa học công nghệ để giảm thiểu tác hại. 

 "Chỉ có cách tạo việc làm cho người dân tại chỗ sẽ tránh việc phải tha hương, cứ đến khi dịch bệnh, lũ lụt lại trở về quê như trong thời gian qua. Nhà nước, các hiệp hội ngành nghề, doanh nghiệp, hợp tác xã cần tổ chức hướng dẫn bà con về thương mại điện tử vì vừa qua dịch Covid-19 nhưng nhiều vùng trong nước và trên thế giới vẫn bán được hàng nhờ quảng cáo trên các nền tảng trực tuyến như Facebook, youtube, zalo..." - ông Nguyễn Duy Hưng chia sẻ.