Rượu ngô Bản Phố: “chồng một chén, vợ một chén“

Mạc Li Thứ ba, ngày 11/02/2014 07:38 AM (GMT+7)

Khi nhiệt độ xuống tới 2-3 độ C, sương muối bám trên hầu hết cây cỏ, vách núi, người vùng cao chẳng mấy khi ra khỏi nhà. Cả nhà ngồi quanh đống lửa giữa nhà, chén rượu được rót ra rồi "chồng một chén, vợ một chén".

Không phải người vùng cao bê tha mà chẳng qua thiếu rượu thì họ không thể vượt qua được cái rét cắt da cắt thịt miền sơn cước.

Rượu ngô xã Bản Phố (Bắc Hà, Lào Cai) nổi tiếng có lẽ vì nó được nấu ở nơi lạnh gần như nhất miền núi phía bắc. Ngô hạt được luộc kỹ cho bung ra rồi tãi đều. Quả men được mài thành bột rồi rắc đều lên hai lượt. Sau 2, 3 ngày, ngô thơm mùi men và ấm lên, lúc này mới bỏ vào chum ủ thêm tuần nữa.

Cách nấu rượu của người Mông ở Bản Phố cũng đơn giản hơn nhiều so với xuôi. Cái chảo gang to được bắc trên bếp lò, tiếp theo đặt cái đõ bằng gỗ to như cái thùng và không có đáy. Ngô ủ kỹ đã ngấm men được cho vào cái đõ to ấy.

Bên trên đõ đặt một chảo gang đầy nước lạnh. Hơi rượu được đun bốc lên, gặp đáy chảo gang lạnh bên trên liền ngưng thành giọt rồi qua vòi mà chảy ra. Người Bản Phố mỗi tuần chợ lại nấu rượu bán phiên. Nhà nào nấu nhiều thì vài mẻ, ít thì một mẻ 60kg ngô được hơn 20 lít.

Bất cứ ai tới chơi chợ phiên Bắc Hà ắt hẳn đã từng nếm qua thứ rượu ngô có mùi men lá đặc trưng, sánh và cay tới tê cả lưỡi, nặng mà đằm chứ không sốc này. Thứ rượu tròn như vậy thì người sành rượu chẳng bao giờ quên được.