Thiếu sinh tố do... uống thuốc

Acid folic không chỉ tốt cho thai phụ

Trước đây vài chục năm acid folic thường chỉ được chú trọng như một loại sinh tố cần thiết cho thai phụ và tiến trình phát triển bình thường của trẻ sơ sinh. Sau đó, nhờ tiến bộ trong ngành sinh hóa người ta ghi nhận thêm vai trò của acid folic trong quy trình sản xuất hồng huyết cầu và khả năng thụ thai.

Acid folic vì thế thường có mặt trên toa thuốc bổ cho người hiếm muộn, thai phụ, người đang cho con bú, bệnh nhân thiếu máu, trẻ con chậm lớn hay cho người nghiện rượu vì rượu ức chế tiến trình hấp thu acid folic từ thực phẩm.

Acid folic được đặt tên từ tiếng Latinh folium, nghĩa là lá, vì sinh tố này có nhiều trong rau xanh, nhất là rau cải, rau dền và giá sống. Thông thường, khó thiếu acid folic với thói quen ăn nhiều rau xanh của người mình. Nhưng trên thực tế bệnh do thiếu sinh tố này vẫn phổ biến do nhu cầu của cơ thể bội tăng, chẳng hạn gấp đôi, gấp ba khi mang thai.

Điều đáng lưu ý, theo kết quả nghiên cứu trong thời gian gần đây là hàm lượng acid folic rất thấp trên người có cuộc sống quá căng thẳng vì stress, không phân biệt nam nữ. Đáng lo hơn nữa là người thiếu acid folic thường có lượng homocystein, chất dẫn đường cho tình trạng thiểu năng tuần hoàn mạch vành và xơ vữa mạch máu, quá cao! Từ nhận xét đó, một số thầy thuốc coi trọng quan điểm sinh học đã áp dụng acid folic trong phác đồ điều trị dự phòng cho người có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, với kết quả rất khả quan.

Thiếu acid folic vì dùng thuốc

Chưa hết. Nhiều người tuy ăn uống đúng cách nhưng lại thiếu acid folic mà không ngờ vì lý do khác. Cũng như các sinh tố khác, nguồn dự trữ acid folic bao giờ cũng dễ dao động vì tùy thuộc vào nếp sinh hoạt của mỗi đối tượng.

Cho dù có ăn uống đầy đủ thì cơ thể vẫn có thể thiếu acid folic nếu kho dự trữ bất ngờ thiếu hụt, như trường hợp của người phải dùng một số thuốc nào đó quá thường.

Càng uống nhiều thuốc, uống thuốc càng lâu, càng dễ thâm hụt nguồn dự trữ acid folic. Đó là chưa kể nhiều dược phẩm sở dĩ dẫn đến phản ứng phụ là do thiếu acid folic khiến phản ứng biến dưỡng thuốc không hoàn chỉnh như mong muốn.

Chỉ cần lướt qua bản tên thuốc đính kèm thì hiểu ngay acid folic quan trọng như thế nào khi hầu như không mấy ai tránh khỏi không phải dùng một hay nhiều loại thuốc dưới đây: thuốc ngừa thai; kháng sinh; hạ cholesterol; giảm đau; chống co thắt; kháng lao; hạ huyết áp; an thần; trợ tim; nhuận gan

Đáng tiếc là không ít thầy thuốc vẫn quên bổ sung acid folic cho bệnh nhân phải dùng các loại thuốc trên năm này qua tháng khác. Ông bà đã dạy "uống nước nhớ nguồn". Riêng trong trường hợp sinh tố nên hiểu nguồn chẳng liên quan gì đến cội nguồn hay bản sắc, mà là nguồn dự trữ sinh tố để người uống thuốc đừng quên bổ sung acid folic cho cơ thể đang bị hành tội vì bệnh, vì thầy và vì… thuốc!

Bác sĩ Lương Lễ Hoàng