Trên dòng sông Hồng có con vờ bay là là mặt nước, dân Hưng Yên bắt làm con đặc sản

Chắc chắn ít người biết về những món ăn ngon nắc nỏm được chế biến từ vờ, càng ít người biết về loại côn trùng có cánh lúc nào xuất hiện cũng bay “lờ và lờ vờ”. 

Con vờ to bằng độ con châu chấu, nhưng cả thân và cánh đều trắng muốt, mỏng manh. Bây giờ đang là mùa vờ. 

Loài vờ tụ nhau bay dày đặc nên là cơ hội hiếm hoi để người dân ven sông Hồng đi vợt bắt. Vờ có tuổi đời rất ngắn. Chúng chỉ có thể sống được mấy giờ đồng hồ.

Ở Hưng Yên, địa điểm có thể săn bắt vờ không nhiều, trong đó có khu vực xã Dạ Trạch (huyện Khoái Châu), xã Xuân Quan (huyện Văn Giang). 

Trước kia, người đi săn vờ chỉ dùng vợt tay, còn nay thì sử dụng thuyền máy để vớt được nhiều và nhanh hơn. 

Anh Nguyễn Văn Quốc ở xã Dạ Trạch (Khoái Châu) kể: Đây là loài vật quen thuộc với người dân vùng sông nước sống xung quanh sông Hồng như chúng tôi nhưng lại rất ít người biết đến. Vờ chỉ sống được ở vùng nước sạch, không bị ô nhiễm. 

Đi săn vờ, ngư dân phải dậy chuẩn bị từ 3 đến 4 giờ sáng. Có thể đi vợt bắt vờ từ tháng 1 đến tháng 6 âm lịch. Nhưng nhiều nhất và chất lượng ngon nhất là khoảng tháng 2, tháng 3 âm lịch. 

Do số lượng đánh bắt ít, giá của vờ khá cao, khoảng 200 nghìn đồng/kg và thường ít khi có ngoài chợ. Thời gian cao điểm, mỗi đêm ngư dân có thể bắt được vài cân vờ. 

Lúc chúng tôi còn nhỏ, đến mùa đẻ trứng, vờ lên dày đặc. Nhưng dăm năm gần đây, vờ ít hẳn. Cho đến năm nay, bỗng nhiên xuất hiện nhiều vờ. Có lẽ, đó là chỉ dấu cho thấy môi trường trong lành...

Món ăn hấp dẫn từ vờ của cư dân ven dòng sông Hồng đoạn qua tỉnh Hưng Yên.

Con vờ cánh mỏng, bay yếu, chỉ bay là là trên mặt nước. Ấu trùng vờ sống trong nước, sau khi lột xác bay lên bờ để sinh nở thì chúng chỉ có thể sống trong vài giờ ngắn ngủi, chết nổi trên mặt sông, nên được coi là “nhà vô địch chết non”…

Trước đây, vờ là món giản dị, mộc mạc vốn chỉ có trong những gia đình sinh sống ở một vài khu vực ven sông Hồng. Giờ đây, vờ đã trở thành một món ăn đặc sản. 

Món ăn từ vờ chế biến đơn giản và dân dã như chính nơi con vờ đã sống trong vẻn vẹn vài tiếng đồng hồ. Gia vị là những thức rất phổ biến như riềng, mẻ, lá lốt, cà chua, tỏi. Thành phần quan trọng và cũng là bí quyết đơn giản khiến các món ăn từ vờ ngon, ngậy, có vị thơm bùi hơn hẳn chính là mỡ lợn... 

Những món từ vờ không hề ít cho thấy dù là nguyên liệu quen thuộc hay mới mẻ thì dưới đôi tay khéo léo, tài hoa đều biến hóa tài tình. 

Nào là vờ chiên lá mắc mật, nộm vờ, vờ xào, lẩu vờ riêu cua, vờ nấu chua… nhưng ấn tượng hơn cả là món vờ nấu cá ngạnh, chả vờ.

Món vờ om cá ngạnh với mẻ, cà chua, nghệ, riềng… được người dân sinh sống ven sông Hồng như anh Quốc coi là khá cầu kỳ. 

Cá ngạnh cũng là một loại cá đặc sản của sông Hồng. Vị ngọt của cá ngạnh, vị chua dịu của mẻ, quyện với vị thơm bùi, béo ngậy của vờ. Món ăn có thể chinh phục được khẩu vị của cả những thực khách khó tính. Món chả vờ thì thêm trứng gà, thịt xay, lá lốt vào trộn đều rồi đem rán vàng. 

Thế là mùi thơm phưng phức, quyến rũ khó tả, rất lạ tỏa ra từ căn bếp ấm khiến người khác đói bụng đã bắt đầu từ lúc miếng chả chỉ hơi xem xém vàng kêu lép bép trên chảo dầu. 

Mà cắn miếng đầu tiên thôi là các giác quan như được ăn khao, miếng chả vàng ươm khẽ giòn trong miệng cùng vị ngọt ngậy, béo bùi quấn quện, vừa đủng đỉnh ăn vừa hít hà.

Ấy thế nhưng “chín người mười ý”, nên có người chê “xác như vờ”. Giống như mỗi chúng ta sinh ra đã khác biệt. 

Con vờ cũng vậy, nó có đời sống độc đáo, lạ lùng, sinh mệnh mỏng manh, ngắn ngủi, khác biệt nhưng hữu ích ngay cả khi không còn bay lượn được nữa và trở thành món ngon nhớ mãi không quên, để lại hương vị ẩm thực hiếm có cho con người.