Văn hóa - nạn nhân mới của cuộc nội chiến của Ukraine

Trong tháng 11 này, Nhà hát opera Donbass ở Donetsk sẽ trình diễn một số vở opera nổi tiếng, như The Gipsy Princess của Emmerich Kalman, La Traviata của Giuseppe Verdi và The Barber Of Seville của Luigi Rossini. Sự kiện văn hóa này dường như là liều thuốc tinh thần đối với người dân Donesk trong bối cảnh thành phố đang bị tàn phá nặng nề bởi giao tranh.

"Thời gian này, chúng tôi sẽ trình diễn miễn phí cho công chúng ở tất cả các buổi biểu diễn", Lidia, một ca sĩ của nhà hát cho biết. Theo cô, đây là dịp để người dân có cơ hội tạm thoát khỏi thực tại và thôi nghĩ về cuộc chiến.

Nhiều hiện vật văn hóa ở Đông Ukraine bị phá hủy sau các cuộc giao tranh.

Lidia là thành viên của Nhà hát Opera Donbass từ mùa Thu năm 2012. Khi đó, nhà hát này từng là trung tâm của giới nghệ thuật Ukraine khi trình diễn vở opera The Flying Dutchman (Người Hà Lan bay) của nhà soạn nhạc người Đức Richard Wagner. Tuy nhiên những ngày rực rỡ ấy đã chấm dứt kể từ  khi chiến sự xảy ra. Giờ đây sân khấu và các đạo cụ trình diễn bị tàn phá nặng nề bởi đạn pháo, tên lửa. Theo cô Liadia, hầu hết ca sĩ và nhạc sĩ đều bỏ chạy khỏi thành phố, chỉ còn khoảng 1/3 số nghệ sĩ còn "dám" ở lại biểu diễn.

Nhà biên đạo múa nổi tiếng Vadim Pisarev đau xót thốt lên "Thật là một cảnh tượng đáng phẫn nộ", khi nhìn thấy nhà hát Opera Donbass, nơi từng là cái nôi đào tạo ra nhiều nghệ sĩ múa cho cả Ukraine và Nga nay bị tàn phá tan nát và kẹt giữa khu vực giao tranh dữ dội giữa phe ly khai và quân đội chính phủ.

Bảo tàng quốc gia lịch sử Donetsk bị tàn phá nặng nề.

Các nhà chức trách Ukraine cho biết, có khoảng hơn 30 công trình văn hóa ở Donetsk bị phá hủy hoặc hư hại nặng nề. Đơn cử như khu tưởng niệm Savur-Mohyla. Công trình này được xây dựng từ những năm 1960 nhằm vinh danh những người lính đã ngã xuống trong cuộc chiến tranh thế giới lần thứ 2, nay tơi tả vì sức công phá của những quả đạn pháo. Khu đồi đặt đài tưởng niệm từng là nơi chứng kiến các cuộc đụng độ ác liệt giữa quân đội Đức và Hồng quân Liên Xô năm 1943, nay lại tiếp tục chứng kiến một cuộc giao tranh dữ dội không kém, giữa quân chính phủ và lực lượng ly khai khu miền Đông.

Khu tưởng niệm Savur-Mohyla giờ trở thành nơi đấu pháo giữa phe quân đội chính phủ và lực lượng ly khai.

Bảo tàng lịch sử ở Donetsk cũng là một nạn nhân của cuộc chiến khi 15 lần trở thành mục tiêu của tên lửa. Ông Evgeny Denisenko, Giám đốc Bảo tàng ước tính khoảng hơn 30% trong tổng số 150.000 hiện vật trưng bày của bảo tàng đã bị phá hủy. May mắn là trước đó, các nhân viên của bảo tàng này  nhanh chóng sơ tán nhiều hiện vật giá trị và dễ vỡ xuống tầng hầm, nếu không mức độ thiệt hại thậm chí còn có thể nặng nề hơn.

Ông Denisenko cho biết, các nhân viên của bảo tàng đều đang làm việc không lương. Họ đã nhận tháng lương cuối cùng của chính phủ từ mùa Xuân nhưng đến nay vẫn tận tâm làm việc cho bảo tàng. Theo ông Denisenko, hoạt động sửa chữa xây dựng lại bảo tàng rất tốn kém, chi phí có thể rơi vào khoảng hơn 7 triệu USD.

Các tình nguyên viên của bảo tàng đang gấp rút sửa chữa bảo tàng để chóng chọi với mùa Đông sắp đến.

Hiện nay, đội ngũ tình nguyện viên vẫn đang bận bịu với việc sửa chữa lại bảo tàng để chống chọi lại với mùa Đông sắp tới. Anh Igor, một tình nguyện viên khẳng định, “Bảo tàng này là lịch sử của chúng tôi. Nó phải hoạt động và sẽ hoạt động trở lại”.